سرزمين سرفه‌هاي مقدس
رضا اردكانيان
چند هفته‌اي از پويش #هرهفته_الف_ب_ايران مي‌گذرد؛ پويشي كه طي آن قرار است هر هفته در يكي از استان‌هاي كشور شماري از پروژه‌هاي صنعت آب و برق كشور افتتاح شده و به بهره‌برداري برسند. بسيار خوشبختيم كه ايستگاه‌هاي اين پويش تاكنون عمدتا در محروم‌ترين و رنج‌كشيده‌ترين نقاط ايران بوده‌اند. سه‌شنبه 14 آبان 1398 قطار پويش #هرهفته_الف_ب_ايران در شهرستان سردشت واقع در استان آذربايجان غربي توقف كرد.
سردشت به‌واسطه بمباران شيميايي توسط عراق در سال‌هاي دفاع مقدس، نامي آشنا براي ايرانيان است و مردمان نيك‌نهاد اين سرزمين چه زيبا در پارچه‌نوشته‌اي ميهمانان خود را به بازديد از «سرزمين سرفه‌هاي مقدس» فراخوانده بودند. اما اين‌بار ما سخني متفاوت از رنج و سرفه‌هاي مقدس، با سردشت و مردمان اين سرزمين زيبايي تا بي‌نهايت داشتيم. ما در معيت جناب آقاي دكتر علي لاريجاني رياست محترم مجلس شوراي اسلامي در مراسم افتتاح نيروگاه 150 مگاواتي سردشت شامل سه واحد 50 مگاواتي كه توان توليد 421 گيگاوات‌ساعت انرژي را در سال دارد شركت مي‌كرديم. واحدهاي اين نيروگاه كه نتيجه ساخت سد سردشت است در تير، شهريور و مهر 1398 به شبكه سراسري برق پيوسته بودند. علاوه بر نيروگاه، تصفيه‌خانه‌هاي سردشت و ربط، 15 كيلومتر جاده جايگزين، احداث خط لوله گاز و ساخت پل روي درياچه نيز در آن انجام شده است. تصفيه‌خانه آب شرب شهرهاي سردشت و ربط ظرفيت 495 ليتر بر ثانيه به زيرساخت‌هاي آب استان آذربايجان غربي مي‌افزايد و تامين آب شرب حدود 80 هزار نفر از ساكنين منطقه را بر عهده دارد. تصفيه‌خانه‌هاي آب مهاباد و پلدشت و تصفيه‌خانه فاضلاب شهرك گلمان كه جمعا جمعيتي بالغ بر 303 هزار نفر از هموطنان عزيز را تحت پوشش قرار مي‌دهند نيز در اين سفر افتتاح شدند و عمليات اجرايي تصفيه‌خانه فاضلاب اشنويه نيز آغاز شد. اواخر ارديبهشت‌ماه سال 1398 كه در معيت رياست محترم جمهوري در مراسم افتتاح سد كرم‌آباد آذربايجان غربي شركت كرده بوديم، ايشان در بخشي از سخنان خود متذكر شدند كه مناسب است وزارت نيرو براي توسعه گردشگري و بهره‌برداري از مواهب طبيعي مرتبط با سدها اقدام كند. نظام‌نامه سرمايه‌گذاري در توسعه گردشگري با استفاده از درياچه سدها بر همين اساس با مشاركت سازمان ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي وقت تدوين و ابلاغ شد. توسعه صنعت گردشگري در محدوده سد سردشت اولين اجراي اين اقدام توسعه‌اي نيز هست. سدها، نيروگاه‌ها و سازه‌هاي مرتبط با آب و برق اغلب در مناطق غيرشهري و در دل طبيعت بنا مي‌شوند و براي دسترسي به آنها در فواصل زماني كوتاه سفرهاي استاني، ناگزير به استفاده از هلي‌كوپتر وزارت نيرو است. جابه‌جايي با هلي‌كوپتر فرصت بي‌نظير ديدن چشم‌اندازهاي بي‌همتاي ايران عزيز را در اختيارم گذاشته است. سه‌شنبه فرصت يافتم تا منطقه زيباي سردشت را از آسمان ببينم و همان جا فكر كردم كه شايسته است هموطنان بي‌شماري براي قدرشناسي از صاحبان اين سرفه‌هاي مقدس كه رنج دفاع از ميهن كشيده‌اند و ديدن زيبايي سحرانگيز اين سرزمين، يك بار سفر به سردشت- سرزمين آبشار شلماش، آبشار رزگه، آبشار نيوه ژ، دشت وزنه، دشت مردواو، دشت باژار، كاني گراوان، رودخانه زاب، دره خدرآباد، بيوران و گردنه زمزيران- را در برنامه اوقات فراغت خود بگنجانند. توسعه زيرساخت‌هاي گردشگري در اين منطقه، چنين سفري را خاطره‌انگيزتر خواهد كرد. درست است كه سد سردشت با ارتفاع 112 متر و گنجايش ذخيره 387 ميليون متر مكعب آب سازه‌اي در صنعت آب كشور به حساب مي‌آيد و مي‌تواند بيش از يك ميليارد مترمكعب آب در سال را تنظيم كند و تامين آب كشاورزي 7800 هكتار اراضي شهرستان سردشت را انجام مي‌دهد، اما اهميت آن براي اقتصاد و جامعه محلي استان آذربايجان غربي به جهت توسعه گردشگري نيز هست. وزارت نيرو با ابلاغ نظام‌نامه سرمايه‌گذاري در تاسيسات آب براي گردشگري، سياست توسعه گردشگري در سدها و حاشيه آنها را، البته با رعايت همه ملاحظات مربوطه، دنبال مي‌كند. سرمايه‌گذاري در اقامتگاه‌هاي واقع در محدوده اطراف سد سردشت به علاوه ايجاد دهكده‌هاي توريستي، اسكله‌هاي تفريحي، تجهيزات ورزشي و ايجاد امكانات ورزش‌هاي سواركاري و ماهيگيري، زمينه‌هايي براي توسعه گردشگري در منطقه سردشت و هم‌افزايي با ساير ظرفيت‌هاي طبيعي منطقه است. فراخوان سرمايه‌گذاري در طرح گردشگري آبي محدوده مخزن سد سردشت نيز با افتتاح نيروگاه برق‌آبي سردشت، رونمايي شد. پيش‌بيني مي‌شود كه توسعه گردشگري در اين ناحيه به 60 ميليارد تومان سرمايه‌گذاري نياز دارد كه با تكميل سرمايه‌گذاري زمينه اشتغال دايم حداقل 230 نفر و ظرفيت ورود روزانه 5200 نفر گردشگر فراهم شود. اميدواريم با توسعه زيرساخت‌هاي گردشگري در منطقه سردشت و درآمدهاي حاصل از آن، محروميت از چهره اين منطقه رنگ ببازد و صدها هزار ايراني در سال فرصتي داشته باشند تا ميهمان يكي از زيباترين جلوه‌هاي طبيعت و تنوع فرهنگي جامعه ايراني باشند و ضمن ديدار با يكي از مظاهر مقاومت در دوران دفاع مقدس، نقش بستن تدريجي لبخند توسعه بر لبان اين قسمت از سرزمين شكوهمند ايران را شاهد باشند. اين نوشته را با جمله‌اي از يك بانوي سردشتي كه بمباران شيميايي 7 تير 1366 را تجربه كرده است به پايان مي‌برم. اين بانوي هم‌وطن در صحنه‌اي از فيلم مستند «سپيده‌دمي كه بوي ليمو مي‌داد» و درباره جنايت بمباران شيميايي ساخته شده، مي‌گويد «آن روز گنجشك‌ها مثل برگ درخت از آسمان روي سر ما مي‌ريختند.» من آرزومند روزي هستم كه به قول يكي از همكارانم، مردمان ايران عزيز از پنجره‌هاي هر يك از اقامتگاه‌هاي گردشگري واقع در طبيعت اعجاب‌انگيز سردشت، شاهد پركشيدن و آواز مستانه گنجشك‌ها باشند، گنجشك‌ها پر بكشند و آن رنج و سرفه‌هاي مقدس به تاريخ بپيوندد.