مزايا و معايب «سرا»
صادق جوادي‌حصار
طرح «سامانه راي‌سنجي اصلاح‌طلبان» موسوم به «سرا» اخيرا در نسخه اوليه رونمايي اعلام شد و همزمان و مطابق انتظار موافقت‌ها و مخالفت‌هايي را به خود ديد ولي در مرحله اول بايد در نظر گرفت كه اصلاح‌طلبان در شرايطي اقدام به رونمايي از اين طرح كردند كه به‌واسطه اقدامات رسانه‌هاي داخلي وابسته به جريان رقيب به علاوه اقدامات رسانه‌هاي خارج از كشور، يأس و نااميدي بيشتر از هر زمان ديگري به بدنه كشور و جريان اصلاحات تزريق شده بود. همين يأس و نااميدي بود كه جريان اصلاحات را بر آن واداشت تا با تهيه طرحي اقدام به برون‌رفت از شرايط كنوني كند. در سال‌هاي اخير و به‌ويژه پس از انتخابات دهمين دوره مجلس شوراي اسلامي برخي افراد و جناح‌ها انتقاداتي به شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان وارد مي‌كردند با اين مبنا كه افرادي در آنجا براي يك جريان تصميم گرفته و با استفاده از حضور شهروندان در انتخابات به‌دنبال منافع سياسي و اقتصادي خود هستند. همين انتقادها و گلايه‌هايي از اين دست در حقيقت سبب رونمايي از طرح سامانه راي‌سنجي اصلاح‌طلبان شد. اين طرح براي برون‌رفت از شرايط موجود و البته رسيدن به راهكاري موثر رونمايي شد ...
ولي معتقدم اين طرح از پختگي لازم برخوردار نيست؛ هرچند كه در معناي كلي داراي هدفي مورد قبول و موثر است. هدف «سرا» واگذاري امور و تصميم‌گيري‌ها به بدنه اصلاح‌طلبان است اما بايد توجه داشت براي نيل به اين هدف لازم است تمامي ايرادها و نواقص موجود برطرف شود. يكي از نواقص آن است كه در طرح كنوني مشخص نيست سازمان‌دهندگان، طراحان و البته ناظران چه كساني هستند. پرسش اينجاست كه آيا شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان قصد دارد هم مجري سرا باشد و هم ناظر آن يا هدف ديگري را در سر دارد؟ نقص ديگري كه در اين طرح وجود دارد، همان است كه به روند پيشبرد اقدامات شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان نيز وارد بود. در آنجا برخي احزاب كه نه به لحاظ سازوكار و نه به لحاظ بدنه اجتماعي با احزاب ديگر قابل قياس نبودند، رايي مساوي و برابر داشتند، حال پرسش اينجاست در طرح «سرا» اشخاص حقيقي به چه ميزان در تصميم‌گيري‌ها دخيل هستند و چه نسبتي با ساير افراد دارند. با اين حال معتقدم هدف اين طرح يعني غربالگري كانديداها در شهرستان‌ها و مركز كشور توسط بدنه اجتماعي اصلاح‌طلبان را هدفي قابل‌تقدير مي‌داند ولي بايد توجه داشت كه دستيابي به اين هدف مشروط است به برطرف‌سازي ايرادات و رفع نواقص. به عنوان مثال به زمان‌بندي مطرح‌شده در طرح «سرا» نيز انتقاداتي وارد است. اگر پس از غربالگري صورت‌گرفته توسط بدنه اجتماعي اصلاح‌طلبان و اتخاذ تصميم توسط شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان مثلا در حوزه تهران با 100 كانديدا مواجه بوديم، اين افراد چه زماني بايد معرفي شوند؟ اگر زمان معرفي پيش از آغاز فرصت قانوني تبليغات انتخاباتي و اعلام اسامي احزار صلاحيت‌شدگان از سوي شوراي نگهبان باشد، فرصت مهندسي افراد به جناح مقابل داده مي‌شود و اگر هم پس از اعلام اسامي احراز صلاحيت‌شدگان و در موعد تبليغات قانوني انتخابات باشد، با توجه به آنكه فرصت براي معرفي افراد و چهره‌هاي كمتر شناخته‌شده وجود ندارد، نقش سوابق سياسي به مراتب پررنگ‌تر شده و عملا تاحد قابل توجهي امكان ورود چهره‌هاي جديد وجود نخواهد داشت. «سرا» نشانه‌اي است از هدف نهايي اصلاح‌طلبان؛ يعني واگذاري امور به بدنه اجتماعي و ايجاد فرصت اثرگذاري مستقيم آنان در جريان انتخابات يازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي. هدفي كه در صورت تهيه سازوكار صحيح و برطرف‌سازي ايرادات و از بين رفتن حواشي موجود، مي‌تواند امكان نظارت همين بدنه بر كانديداهاي خود در مجلس شوراي اسلامي و همچنين شوراي عالي سياستگذاري اصلاحات را فراهم آورد.