تاكيد بر انسجام ملي
سيدحسن رسولي
سال‌هاي گذشته كه كشور دچار بيماري همه‌گير كرونا نبود، اولين نشست تخصصي بنياد باران در سال جديد را به سخنراني و بيان نظرات آقاي خاتمي در مورد مسائل مهم روز اعم از داخلي و بين‌المللي اختصاص مي‌داديم. با توجه به شرايط ويژه ناشي از اين بحران، امكان برگزاري نشست همانند سال‌هاي گذشته فراهم نبود، لذا جلسه روز شنبه به صورت مجازي و با تاخير برگزار شد.
برداشت من از محتواي صحبت‌هاي آقاي خاتمي؛ عبارت از اين است كه آقاي خاتمي همانند مقاطع گذشته قبل از اينكه به عنوان يك فعال سياسي سخن بگويد از موضع يك نظريه‌پرداز و مصلح اجتماعي اظهارنظر مي‌كند. ايشان مجدد اظهارنظر كردند كه اين گفته‌ها براي كسب قدرت به معناي متعارف آن نيست، بلكه هدف‌گيري اين اظهارات معطوف به كمك تامين مصالح ملي است كه رسيدن به اين هدف بيش از پيش از ساير ملزومات، محتاج افزايش همبستگي ملي، اعاده اعتماد و سرمايه اجتماعي بين دولت به معناي حاكميت و طبقات مختلف جامعه به معناي ملت است.
تفاوت اين اظهارنظر با نظراتي كه آقاي خاتمي طي سال‌هاي پس از ۸۴ بيان كردند، متوجه سايه انداختن بحران كرونا بر همه جوانب حيات انساني نه تنها در عرصه داخلي بلكه در سطح جهاني است، ضمن اينكه تلاش جامعه پزشكي و بهداشتي مجموعه دولت را تاييد كردند اما به درستي به آثار و پيامدهاي اقتصادي و اجتماعي آن به‌طور مشخص آسيب‌ديدگي عميق كسب و كارهاي خرد و متوسط هشدار دادند كه اين ركود ناشي از بحران كرونا در كسب و كارهاي بنگاه‌هاي خرد و متوسط پيامدهايي از قبيل افزايش آسيب‌هاي اجتماعي از جمله طلاق، بيكاري، حاشيه‌نشيني، اعتياد، فقر و ساير نابساماني اجتماعي را در پي دارد. بر اين اساس مجددا خواستار تحقق برقراري فضايي از عطوفت، مهرباني و تعميق اخوت ملي شدند. در اين راستا آقاي خاتمي مثالي از اقدام مناسب رييس قوه قضاييه مبني بر آزادي زندانيان سياسي در آستانه شب عيد آوردند كه اين اقدام از سوي ايشان تحسين شد، از نظر بنده نيز اين اقدام شجاعانه، واقع‌بينانه و قابل تقدير است. برداشت من اين است كه آقاي خاتمي اين اقدام مفيد را در شرايط بحراني كنوني قدم موثري در جهت تقويت انسجام ملي ارزيابي و استناد كردند كه اين اقدام خوب صورت گرفت و عارضه‌اي نيز براي كشور نداشت. بر اين اساس مجددا ايشان از مسوولان ارشد نظام و راه‌يافتگان مجلس يازدهم تقاضا كرد كه با تكرار و تقويت اقداماتي از قبيل آنچه رييس قوه قضاييه انجام داد، براي كمك به برون‌رفت از شرايط فعلي از ميزان نارضايتي‌هاي عمومي و شكاف موجود بين ملت و دولت بكاهند.
اين منش و روش اصلاح‌طلبانه با محوريت آقاي خاتمي از نظر بنده _ كه به ايشان نزديك بودم و هستم _ چيز جديدي نيست. ايشان حتي در دوره‌اي كه با راي بالا در راس قوه مجريه قرار داشتند، نطقي در سازمان ملل داشتند كه مورد حمايت سازمان جهاني قرارگرفت. طرح گفت‌وگوي تمدن‌ها از سوي ايشان مطرح شد، طرحي بود كه كاملا از موضع يك نظريه‌پرداز مصلح و جنگ‌گريز بود.
اگر اظهارات آقاي خاتمي از سال ۸۴ كه ايشان در هيچ مناسبات قدرت حضور ندارند، تحليل محتوا شود، مشخص مي‌شود كه عمدتا دغدغه ايشان در عرصه داخلي و بين‌المللي معطوف به تقويت قدرت ملي از طريق افزايش ضريب انسجام و همگرايي ملي بوده است. ايشان نگراني از فراز و فرودهاي سياسي و انتخاباتي ندارند، مواضع ايشان در سال‌هاي ۸۴، ۸۸، ۹۲ و ۹۶ همين مواضع بود و صحبت‌هاي اخير ايشان نيز در حقيقت تاكيد بر استمداد از همه موثرين رسمي كشور در جهت تقويت اخوت و برادري در عرصه داخلي است، زيرا در اين صورت امكان پايداري بيشتر در مواجهه با مشكلات و با اميدوارتر شدن مردم در محافل و مجامع بين‌المللي و با تكيه بر قدرت بيشتر امكان نقش‌آفريني براي مسوولان كشور فراهم مي‌شود.