گزارش‌هاي رسانه‌هاي غرب در باره اعلام نظر موافقان و مخالفان توافق هسته‌اي
تنورداغ خبرهاي برجامي
تهران مي‌گويد عجله‌اي نداريم و فرش قرمز براي طرف مقابل پهن نكرديم
گروه ديپلماسي| «به توافق هسته‌اي با ايران بازگرديد.» «فكر بازگشت به برجام را هم نكنيد.» اين دو جمله گوياي مواضع جاري در داخل ايالات متحده امريكا همزمان با آغاز به كار دولت جو بايدن، چهل و ششمين رييس‌جمهور اين كشور در كاخ سفيد است. در حالي كه جو بايدن ترجيح داد در نخستين نطقش در حوزه سياست خارجي نام ايران را فاكتور بگيرد اما اين سكوت نه تنها خاطر مخالفان برجام را آرام نكرده بلكه بر نگراني آنها هم افزوده است. در حال حاضر عده‌اي در تل‌آويو، واشنگتن و رياض اصرار دارند كه جو بايدن بايد خيال احياي برجام را هم از سر بيرون براند اما همزمان برخي در واشنگتن، مسكو، پكن و بروكسل معتقدند كه مي‌توان فرمولي براي بازگشت تمام اعضاي اوليه توافق هسته‌اي به آن يافت. البته در تعريف اين فرمول هم اختلاف نظر بسيار است و باز عده‌اي چون رييس‌جمهور فرانسه بر ايده اضافه شدن كشوري چون عربستان سعودي به حلقه برجامي‌ها تاكيد دارند يا برخي از توسعه دامنه توافق هسته‌اي به مسائل غيرهسته‌اي هم سخن مي‌گويند. در حالي كه همه درباره زمان در حال از دست رفتن هشدار مي‌دهند اما تهران مي‌گويد عجله‌اي نداريم و فرش قرمز براي طرف مقابل پهن نكرديم مگر آنكه از همان مسيري كه از برجام خارج شد به توافق بازگردد. واشنگتن نيز مي‌گويد قصد ندارد كيفيت بازگشت به برجام را قرباني كميت و سرعت مدنظر ايران بكند. در چنين شرايطي با وجود پيشنهاد جواد ظريف، وزير خارجه درباره نظارت جوزپ بورل، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا بر نحوه گام‌هاي هماهنگ و متناطر ايران و امريكا و تاكيد شخص بورل بر تلاش‌هاي اتحاديه اروپا براي استفاده از ديپلماسي حداكثري براي بازگشت امن همه به توافق هسته‌اي به نظر مي‌رسد كه بازار فرمول‌هايي غير از راه‌حل بازگشت كامل امريكا به برجام داغ‌تر شده است. در همين رابطه پايگاه تحليلي «بلومبرگ» در گزارشي نوشت كه دولت بايدن به عنوان گامي به سوي احياي برجام در حال بررسي راه‌هايي براي كاهش فشار اقتصادي ايران بدون لغو تحريم‌هاي فلج‌كننده همچون فروش نفت است. طبق اين گزارش، چهار منبع آگاه اعلام كردند كه مقام‌هاي امريكايي در حال بحث و گفت‌وگو درباره موضوعاتي چون حمايت از صندوق بين‌المللي پول براي اعطاي وام به تهران براي مقابله با ويروس كرونا و همچنين تسهيل تحريم‌هايي هستند كه در مسير كمك‌هاي جامعه جهاني به ايران براي مقابله با كرونا مانع ايجاد كرده است.طبق گفته اين منابع آگاه، «جو بايدن» رييس‌جمهور امريكا احتمالا با امضاي يك فرمان اجرايي، تصميم «دونالد ترامپ» رييس‌جمهور سابق امريكا براي خروج از برجام را لغو كند. «رابرت مالي» نماينده جديد وزارت خارجه امريكا براي مذاكرات ايران حاضر به اظهارنظر درباره اين خبر بلومبرگ نشد. «ند پرايس» سخنگوي وزارت خارجه امريكا تصريح كرد كه ايالات متحده قبل از آنكه مجوز هرگونه كمك يا كاهش تحريم‌هاي مرتبط با كرونا را براي ايران صادر كند، خواستار رايزني با شركاي اروپايي عضو برجام است. پرايس در اين خصوص توضيح داد: «قبل از اعلام هرگونه تغيير در سياست در اين راستا، ما مي‌خواهيم اطمينان حاصل كنيم كه چنين رايزني‌هايي را انجام داده‌ايم و ما در حال حاضر در حال انجام چنين كارهايي هستيم». دولت جو بايدن سياست مشورت با متحدان سنتي در اروپا درباره برجام را احيا كرده است. برهمين اساس «دومينيك راب» وزير امور خارجه انگليس مي‌گويد گفت‌وگوها ميان مقام‌هاي دولت بايدن با كشورهاي اروپايي عضو برجام درباره كاهش تحريم‌هاي ايران آغاز شده است.دومينيك راب در پيامي كه در صفحه توييتر خود منتشر كرد، گفت: « تروييكاي اروپا (آلمان، فرانسه و انگليس) و ايالات متحده درباره چگونگي نقش يك رويكرد متحد در رسيدگي به نگراني‌هاي مشترك در قبال ايران بحث كردند». «ژان ايو لودريان» وزير خارجه فرانسه نيز از گفت‌وگوي گسترده با همتايان امريكايي، انگليسي و آلماني خود درباره ايران خبر داد. وي در پيامي در توييتر نوشت: «گفت‌وگوهاي گسترده‌اي با همتايان امريكايي، انگليسي و آلماني درباره ايران و چگونگي تعامل با چالش هسته‌اي و در زمينه امنيت منطقه‌اي انجام شد.»
سريعا به برجام بازگرديد
شماري از مقامات سابق نظامي، امنيت ملي و ديپلمات‌هاي امريكا در نامه‌اي سرگشاده به «جوبايدن» رييس‌جمهور اين كشور از وي خواسته‌اند تا تمام تلاش خود را براي پيوستن سريع به توافق هسته‌اي با ايران به كار گيرد.خبرگزاري «اسپوتنيك» بعد از ظهر شنبه به وقت تهران نوشت كه در بخشي از اين نامه اين گروه ۴۱ نفره آمده است: «ما از بازگرداندن محدوديت‌ها بر برنامه هسته‌اي ايران از طريق بازگشت سريع ايران و ايالات متحده به توافق هسته‌اي به عنوان نقطه شروع مذاكرات بيشتر جهت مقابله با تهديدهاي ناشي از ايران، حمايت مي‌كنيم.»در اين نامه سرگشاده ادعا شده كه تهران تهديدي عليه امنيت ملي امريكاست، اما احياي توافق هسته‌اي بايد هدف اصلي امريكا در قبال ايران باشد. نويسندگان اين نامه به صراحت تاكيد كردند كه رويكرد فشار حداكثري «دونالد ترامپ» رييس‌جمهور سابق امريكا عليه ايران براي امنيت ايالات متحده فاجعه‌بار بوده است.در بخش ديگر اين نامه آمده است: «جنگ با ايران فاجعه غير قابل تصور است. درگيري نظامي با ايران هزينه‌هاي غيرقابل پذيرشي را بر ايالات متحده متحمل مي‌كند و در نهايت نمي‌تواند امنيت ملي امريكا را به پيش ببرد.»
بازگشت نياز نيست، تمامش كنيد
پيش از نامه شماري از مقامات در ستايش بازگشت امريكا به برجام، بيش از ۵۰ قانونگذار امريكايي در نامه‌اي به «جو بايدن»، رييس‌جمهور اين كشور، از او خواسته بودند به توافق هسته‌اي با ايران برنگردد و سياست «فشار حداكثري» عليه ايران را ادامه دهد. اين نامه به ابتكار «مايك گارسيا» و «گرگ مورفي»، دو قانونگذار جمهوري‌خواه مجلس نمايندگان امريكا تنظيم شده و ۵۰ نماينده ديگر از آن حمايت كرده‌اند. به گزارش فارس، گارسيا در بيانيه‌اي به بيان ادعاهاي اثبات‌نشده پرداخت و گفت: «توافق هسته‌اي ايران از نخستين روز، توافقي شكست‌خورده بوده. اين توافق جلوي ايران هسته‌اي را نگرفت و از زرادخانه هسته‌اي ايران حمايت و حمايت اين كشور از تروريست‌ها را تسهيل كرد.»در نامه‌اي كه روي وب‌سايت رسمي مايك گارسيا قرار گرفته آمده است: «يكي از عظيم‌ترين ميراث‌هاي رييس‌جمهور دونالد جي ترامپ اين است كه هيچ دولتي بيشتر از دولت او برنامه‌هاي حامي اسراييل نداشته است.» قانونگذاران امريكايي در اين نامه از اقدام تروريستي دولت امريكا در به شهادت رساندن سردار «قاسم سليماني»، فرمانده سابق نيروي قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامي نيز حمايت كرده‌اند. نگارندگان نامه مدعي شده‌اند سياست موسوم به «فشار حداكثري» كه دونالد ترامپ بعد از خروج از برجام عليه ايران به كار گرفت موفقيت آميز بوده است. آنها در بخشي از نامه نوشته‌اند: «اقتصاد ايران در آستانه فروپاشي است.» قانونگذاران امريكايي با بيان اين ادعا كه دولت بايدن قصد دارد بدون انجام مذاكرات جديد بر سر برجام وارد اين توافق شود، از اين مساله ابراز نگراني كرده‌اند. آنها خطاب به رييس‌جمهور امريكا نوشته‌اند: «بنابراين، اينكه شما بدون هيچ نوع مذاكره براي اصلاح نقايص آن توافق شكست‌خورده قصد ورود دوباره به برنامه جامع اقدام مشترك يا «برجام» يا «توافق هسته‌اي ايران» داريد موجب نگراني جدي است.» آنها در ادامه نوشته‌اند: «رفع تحريم‌ها و ورود مجدد به توافق ايران در مقطع كنوني حتي از توافق اصلي بدتر خواهد بود، چرا كه بخش‌هايي از اين توافق نظير ممنوعيت فروش سلاح‌هاي روسيه و چين به ايران همين حالا منقضي شده‌اند و بخش‌هاي ديگر ظرف چند سال آينده منقضي مي‌شوند.»قانونگذاران امريكايي در بخشي از اين نامه مدعي شده‌اند دولت جو بايدن رفع برخي تحريم‌ها به خصوص تحريم‌هاي نفتي اعمال‌شده از سوي دولت ترامپ قبل از آغاز هر گونه مذاكره با ايران را بررسي مي‌كند. در اين بخش از نامه آمده است: «ما همچنين از گزارش‌هايي مبني بر اينكه دولت شما، رفع تحريم‌ها، به ويژه حذف تحريم‌هاي نفتي ترامپ قبل از آغاز مذاكره با ايران را بررسي مي‌كند، نگران هستيم. جايگزين كردن كارزار فشار حداكثري با كارزار امتياز حداكثري تنها ايران را جسور خواهد كرد.»حاميان اين نامه در ادامه مدعي شده‌اند سياست جو بايدن در اين زمينه رژيم صهيونيستي را تهديد خواهد كرد: «مماشات در برابر حكومت ايران، امنيت امريكا و ايمني نزديك‌ترين متحد ما اسراييل را تهديد مي‌كند.»