7 كانديداي انتخابات رياست جمهوري سيزدهم براي دومين بار با يكديگر مناظره كردند
آرامش در حضور رقبا
اعلام برائت از دعواهاي لفظي دور اول محور مناظره ديروز بود. دومين مناظره 7 كانديداي انتخابات رياست‌جمهوري سيزدهم زير سايه اعتراض به شوراي نگهبان و شيوه برگزاري مناظره‌ها عصر ديروز با محوريت موضوعات فرهنگي، اجتماعي و سياسي برگزار شد. در اين چند روز گذشته ناظران و تحليلگران سياسي در نقد رفتار اين 7 سياست‌مرد ايران در گود مناظره انتخابات رياست‌جمهوري به صحبت نشسته و تاكيد كردند كه مناظره اول اگر باعث ريزش آرا نشده باشد، كمكي به سبد آراي هيچ يك از اين 7 كانديدا نكرده است. با اين حساب اگر با نگاهي مبتني بر تئوري توطئه، دنبال علت پشت صحنه مناظره‌ها نباشيم يا فارغ از اين، احتمال تذكر به كانديداها را كه از سوي افكار عمومي مطرح شد اما به‌واقع چندان محتمل نيست كنار بگذاريم، بايد بگوييم كه همان انتقاد و هشدار ناظران به اين 7 نفر باعث شد كه آنان ديروز مناظره را با اعلام‌برائت از جدال‌هاي لفظي دور قبل شروع كنند و به مردم بگويند كه در اين دور مي‌خواهند فقط برنامه‌هاي‌شان را اعلام كنند؛ هرچند باز هم نتوانستند از دعواهاي لفظي با يكديگر دوري كنند.
ديروز تا پيش از آغاز مناظره دوم، فضاي حاكم بر انتخابات همچنان از مناظره اول متاثر بود و 7 كانديداي انتخابات رياست‌جمهوري از همان بدو ورود به ساختمان شيشه‌اي جام‌جم در حالي عملا وارد مناظره دوم شدند كه روشن بود با رويكردي متفاوت از مناظره اول، اين بار صرفا مي‌خواهند بر ارائه برنامه خود متمركز بمانند. البته در صحبت‌هاي ابتدايي هركدام مقصر جدال لفظي دور نخست را ديگري خواند و مدعي شد كه صرفا در مقام دفاع از خود برآمده است. با اين همه تقريبا همگي تاييد كردند كه مناظره نخست بيش از آنكه «مباحثه‌اي اقتصادي» باشد، «رجزخواني سياسي» بوده و «منازعه‌اي 7 نفره!»
بر اين اساس رفتار آنان تغيير كرد و تنش‌ها هم از همان ابتداي راه، كمتر از گذشته بود و آنان عملا به نحوي صحبت مي‌كردند كه چندان ناچار به اشاره صريح و مستقيم به يكديگر نباشند. در دور اول مهرعليزاده و همتي يك‌طرف و سوي ديگر ميدان، 5 چهره اصولگرا با تندي با يكديگر صحبت مي‌كردند ولي در مناظره ديروز هم چندان خبري از آن تركيب 5 عليه 2 نبود و هم در مجموع ادبيات هر 7 نفر تغيير كرده بود. هرچند همچنان خطاب كانديداها به سوي يكديگر بود؛ همچنان همتي و مهرعليزاده در سخنان‌شان رييسي را هدف قرار مي‌دادند و زاكاني كه به باور برخي ناظران، مهم‌ترين حامي يا به تعبير دقيق‌تر پوششي رييسي است، گاه و بي‌گاه به همتي مي‌تاخت. آنچه البته نسبت به دور اول تغيير كرده بود، ادبياتي بود كه در اين انتقادهاي لفظي به كار مي‌رفت. چنان كه زاكاني حتي در بخشي از مناظره سعي كرد كه از تندتر شدن صحبت‌هايش عليه همتي جلوگيري كند.
در اين بين تركيب جبهه‌گيري‌ها نيز شبيه دور نخست نبود. در دقايقي از مناظره ديروز زاكاني و رضايي وارد رويارويي با يكديگر شدند. هر چند جنس اين تقابل چندان شباهتي به آنچه در مناظره نخست ميان زاكاني و همتي رقم خورد، نداشت. با اين حال با توجه به اصرار ستاد رضايي بر حضور در صحنه و عدم‌كناره‌گيري به سود رييسي، بعيد نيست اين رويارويي چندان هم اتفاقي نبوده باشد. جالب آنكه در بخشي از مناظره، در حالي كه پيش‌تر اعلام شد رييسي از 5 دقيقه اضافه‌اي كه كميته تبليغات در اختيارش قرار داده، صرف‌نظر كرده، قاضي‌زاده هاشمي درحمايت از تحصيلات رييسي وارد ميدان شد تا برخي از احتمال پوششي بودن او بگويند؛ نكته‌اي كه البته بدون اشاره به نام كانديداها، ساعاتي پيش از شروع مناظره دوم از سوي محمدرضا باهنر مطرح و تلويحا مورد انتقاد قرار گرفت. از اتفاقات جالب مناظره دوم به انتقاد كانديداها از برگزاركنندگان مناظره و مشخصا صدا و سيما مربوط بود. اين مساله اما وقتي جالب‌تر شد كه نه صرفا همتي و مهرعليزاده و در ادامه قاضي‌زاده هاشمي و رضايي، بلكه به‌خصوص جليلي وارد گود شد و شيوه طرح پرسش‌ها را «بيهوده» توصيف و تاكيد كرد كه اين شيوه برگزاري مناظره مانع ارايه برنامه‌هاي كانديداهاست.