زندگي در ميان واژه‌ها

آنها كه عاشق واژه‌ها هستند و با كلمه‌ها سر و كار دارند، متفاوت و جذابند، چراكه زبان يكي از پيچيده‌ترين و عجيب‌ترين مختصات انسان است، با سويه‌ها و ابعاد متفاوت و متكثر به اندازه تكثر جنبه‌هاي مختلف زندگي آدمي. در نتيجه آنها كه كارشان با زبان است، انسان‌هايي عميق و چند بعدي هستند، به ويژه كساني كه كارشان كلمه است. ذهن‌شان پر است از الفاظي با معاني متعدد و هيچ كلام و جمله‌شان تكراري نيست. از ميان ايشان، فرهنگ‌نگارتم و لغت‌نامه‌نويسان، آموزگاران راستين واژه‌ها هستند. منوچهر آريان‌پور يكي از آنها بود كه سه‌شنبه هفتم دي‌ماه، در 92 سالگي از دنيا رفت. فرزند عباس آريان‌پوركاشاني (1285-1363) فرهنگ‌نويس و مترجم ايراني و بنيانگذار مدرسه عالي ترجمه در سال 1348. منوچهر پس از تحصيل در ايران و امريكا و اخذ دكترا از دانشگاه كلرادو در سال 1337 به ايران بازگشت و در نيمه نخست دهه 1350 به همراه پدر و برخي استادان مدرسه عالي، كار تاليف فرهنگ مشهور آريان‌پور را شروع كرد. 
در طول نيم قرن گذشته، همه فارسي‌زباناني كه قصد يادگيري زبان انگليسي يا ترجمه متون انگليسي به فارسي يا بالعكس را داشته‌اند، لابد نام فرهنگ آريان‌پور يا فرهنگ پيشرو آريان‌پور را شنيده‌اند. امروز فرهنگ آريان‌پور عنوان مجموعه‌اي از فرهنگ‌هاي انگليسي به فارسي و فارسي به انگليسي است كه در حجم‌ها و شكل‌هاي گوناگون تهيه و منتشر شده. منوچهر آشتيان‌پور خود در مقدمه چاپ سوم فرهنگ گسترده (دو جلدي دانشگاهي) پيشرو آريان‌پور (انگليسي به فارسي)، درباره علت و انگيزه تهيه فرهنگ‌هايي با حجم و اندازه‌هاي متفاوت نوشته است: «دركشورهاي پيشرفته جهان رسم اين است كه فرهنگ‌هاي گوناگون را به اندازه و قيمت‌هاي مختلف تهيه و در اختيار خريدار قرار مي‌دهند تا هر كس بتواند بر‌حسب نياز خود از فرهنگ مناسبي استفاده كند. خوشوقتم كه در ايران نيز براي اولين‌بار فرهنگ‌هاي پيشرو آريان‌پور با ارايه فرهنگ‌هاي شش جلدي، يك جلدي، زودآموز، همراه، همسفر و هديه در اين راه گام برداشته و اكنون نيز با تقديم اين فرهنگ دو جلدي گسترده واحد عمده‌اي به اين زنجيره فرهنگ‌هاي انگليسي-فارسي اضافه كند.» آريان‌پور و همكاران در سال‌هايي، چنانكه قول دادند، زنجيره موضوعي مشابهي از فرهنگ‌هاي فارسي-انگليسي را نيز منتشر كردند. 
نسل‌هايي از فارسي‌زبانان ايراني، آشنايي خود با زبان انگليسي را مديون نام‌هايي چون آريان‌پور يا حييم هستند، زبان‌آموزان و فرهنگ‌دوستاني كه حيات خود را وقف جادوي واژگان و كلمات كردند و از اين رهگذر در خاطره همه كاربران زبان جاودانه و ماندگار باقي خواهند ماند. با اميد.