رويكردهاي نوين حفاظت براي مديريت تالاب‌ها ضروري است

تالاب‌ها از جمله مولدترين محيط‌هاي جهان هستند؛ اين اكوسيستم به عنوان گهواره تنوع زيستي دنيا بوده كه با فراهم ساختن آب و قابليت زادآوري نخستين، نقش مهمي را در بقاي انواع گونه‌هاي گياهان و جانوري وابسته به خود، ايفا مي‌كنند. بيش از 50 سال پيش، زماني كه در دوم فوريه 1971 ميلادي برابر با 13 بهمن 1349 نمايندگاني از 18 كشور جهان در شهر رامسر گردهم آمدند تا با انعقاد معاهده‌اي جهاني كه سال‌ها بعد به كنوانسيون رامسر مشهور شد، مردم را نسبت به اهميت و ارزش زيست محيطي تالاب‌ها و ضرورت حفاظت از اين پهنه‌هاي آبي با ارزش آگاه كنند، مي‌گذرد. از آن زمان تاكنون تعداد كشورهاي عضو اين پيمان جهاني از 18 كشور به بيش از ۱۷۲ كشور و تعداد تالاب‌ها كه آن زمان بسيار محدود بود، اكنون به بيش از 700 تالاب به مساحت آبي 254 ميليون هكتار، ارتقا يافته و كشورهاي عضو اين پيمان، ملزم به حفاظت و نگهداري از تالاب‌ها و گونه‌هاي حيواني و گياهي آن هستند. تالاب‌ها به عنوان غني‌ترين اكوسيستم، بيشترين تنوع زيستي را به خود اختصاص داده‌اند. تالاب‌ها تقريبا 6درصد مساحت كره زمين را تشكيل مي دهند كه انواع گونه‌هاي مختلف گياهان، حشره‌ها، دوزيستان، خزندگان، پرندگان، ماهي‌ها و پستانداران در آن زيست مي‌كنند. دانشمندان معتقدند كه تالاب‌ها از حاصلخيزترين زيست بوم‌هاي سرزمين هستند كه ناآگاهي جوامع از اهميت حياتي آنها از يك‌سو و عدم شناخت حكومت‌ها از ارزش و كاركردهاي تالاب از سوي ديگر روند تهديد و تخريب اين اكوسيستم‌هاي با ارزش را سرعت بخشيده و حفظ اين زيست بوم نيازمند تصميم‌گيري‌هاي درست و قاطع از سوي مسوولان و دست‌اندركاران اين حوزه است. اما تصميم‌گيري در اين حوزه يكدست نيست و همواره كارشناسان منتظر تعيين تكليف هستند.  50 سال از كنوانسيون رامسر مي‌گذرد، در حالي كه قانون، وزارت نيرو را مكلف كرده تا بعد از تامين آب شرب راه را براي تغذيه تالاب باز كند اما هنوز هم وزارت نيرو خود را موظف به تامين آب تالاب‌ها نمي‌داند. هر جا هم كه حقابه پرداخت شده، صرفا براي جلوگيري از مرگ تالاب بوده است. تالاب‌ها يكي از مهم‌ترين زيست بوم‌هاي طبيعي هستند كه با وجود داشتن توان فراوان در خدمات اكوسيستمي، بيشترين آسيب را از رفتار خودخواهانه انسان ديده‌اند. شگفت آنكه اين روند همچنان ادامه دارد و بي‌گمان، پيامدهاي ناگواري بر زندگي انسان‌هاي امروزي خواهد داشت، به‌طوري‌كه موارد بسياري از اين دست، در جاي جاي كره زمين ديده مي‌شود. بنابراين حفاظت از تالاب‌ها بايد به انديشه‌اي جهاني تبديل شود و به گفته داگلاس پي ويلر كه مي‌گويد: «براي پيشگيري از نابودي يك اكوسيستم، بايد مثل آن اكوسيستم انديشيد» بهتر است رويكردهاي نويني براي مديريت تالاب‌ها در پيش گرفت.