گفت‌وگوي «اعتماد» با رييس بخش خطر‌پذيري
مركز تحقيقات راه، مسكن و شهرسازي
كابوس سيل
براي مقابله با سيل
كنترل احداث بنا در حريم دره‌ها، رودخانه و مسيل‌ها بسيار مهم است
خطر سيلاب‌هاي تابستاني و ناگهاني در شهر تهران نظير ديگر شهرهاي كشور جدي است
بهاره شبانكارئيان
عصر ديروز خبرگزاري ركنا تصاويري از آبزيان تلف شده در مراكز پرورش ماهي استان‌هاي مازندران و هرمزگان بر اثر سيل منتشر كرد؛ سيل وارد مراكز پرورش ماهي در منطقه آب اسك لاريجان استان مازندران و حوضچه آبگير شهر فين استان هرمزگان شده بود، چون اين واحدها همگي در حريم رودخانه‌ها مستقر بودند، اما صاحبان اين واحدها، به هشدارها بابت ايجاد سيل‌بند، بي‌توجهي كرده بودند و سيلاب آمده بود و ماهي‌هاي بي‌زبان و بي‌گناه را مثل خروارها سنگ و آجر و نخاله، به وسط خيابان‌ها و معابر شهر كشانده و جان‌شان را گرفته بود. تا عصر ديروز، اين تصاوير، تلخ‌ترين‌هاي اين هفته‌اي بود كه با سيل آغاز شد. اما دقايقي بعد از انتشار اين تصاوير، خبري منتشر شد كه اوج تلخي اخبار اين هفته بود. پزشكي قانوني استان تهران از اعضاي خانواده مفقودي‌هاي سيل خواسته بود جهت شناسايي و تعيين هويت متوفيان براي آزمايش DNA مراجعه كنند. طبق اين اعلام، والدين، فرزندان متوفي، خواهران و برادران تني، تنها افرادي هستند كه نمونه DNA آنها در تعيين هويت اجساد مجهول‌الهويه‌اي كه طي سه روز گذشته و بعد از وقوع سيل به اين مركز منتقل شده مورد نياز خواهد بود.
مانسون مرگبار
از ابتداي هفته گذشته سامانه بارشي «مانسون» در آسياي ميانه، غرب آسيا و منطقه مديترانه شرقي فعال شد و حدود 10 كشور را با شدت و ضعف متفاوت تحت تاثير قرار داد.
كشورهاي ايران، پاكستان، افغانستان، امارات، بحرين، آذربايجان، ارمنستان، قطر و عربستان با بارش‌هاي شديد و در مواردي سيل‌آسا و مرگبار دست و پنجه نرم كردند كه البته وضعيت و تاثير اين بارش‌ها در هر كشور متفاوت بود. طبق اعلام شبكه الجزيره، كشورهاي امارات و قطر طي اين روزها توفان و بارش‌هاي موسمي نامتعارف و بارندگي و سيل سنگين را تجربه كردند و شدت خسارات در حدي بود كه برخي مردم در خانه‌هاي خود در شارجه و فجيره گير افتاده بودند و نيازمند امدادرساني شدند. طبق اين اعلام همچنين سرپناه‌هاي موقت در هتل‌ها براي كساني كه در سيلاب سرگردان و آواره شدند، فراهم شده بود. در دوحه، پايتخت قطر نيز شرايط جوي مشابه گزارش شد و كارشناسان پيش‌بيني كردند كه هوا همچنان ابري همراه با احتمال بارش‌هاي پراكنده به ويژه در نواحي ساحلي و دريا، گاهي همراه با رگبار و رعد و برق طي دو روز آينده خواهد بود. درگيري پاكستان با خسارات «مانسون» بيش از ساير كشورها بود، چراكه مناطق مختلف اين كشور از 5 هفته گذشته به اين سو درگير سيل ناشي از بارش‌هاي موسمي شديد بود و تاكنون حداقل ۳۵۷ نفر قرباني سيل شده، بيش از ۴۰۰ نفر زخمي و مصدوم شده‌اند، هزاران نفر هم به دليل اجبار به ترك خانه و كاشانه‌شان يا تخريب محل سكونت بر اثر وقوع سيل، آواره شده‌اند علاوه بر آنكه ايالت بلوچستان پاكستان بيش از ساير مناطق اين كشور دچار خسارات مالي و جاني شده است.
پروين غفاريان، عضو هيات علمي پژوهشكده علوم جوي پژوهشگاه ملي اقيانوس‌شناسي و علوم جوي در گفت‌وگو با ايسنا در توضيح و معرفي اين پديده جوي گفت كه «مانسون»، يك واژه عربي به نام «موسم» به معناي «فصل» و جريان مانسون يك سامانه فصلي و مستقر در منطقه اقيانوس هند است كه به دليل اختلاف دما ايجاد مي‌شود به اين معنا كه در تابستان به دليل آنكه زمين تابش بيشتري از خورشيد دريافت مي‌كند، شبه‌قاره هند به شدت گرم مي‌شود و اين گرمايش، هواي كم فشار گسترده‌اي را در شبه قاره هند ايجاد مي‌كند و اين امر، حركات صعودي شديدي را به دنبال دارد. به همين سبب، اين جريان در فصل تابستان تقويت مي‌شود و بارش‌هاي بسيار زياد و سيل‌آسايي را در كشورهايي چون پاكستان و هند ايجاد مي‌كند.
به گفته اين كارشناس، جنوب شرق ايران نيز در تابستان هر سال متاثر از اين جريان است چنانكه شهرهاي ساحلي جنوبي ايران چون «چابهار»، «كنارك»، «ايرانشهر»، «نيك‌شهر» و «سراوان»، هر سال بارش‌هاي مانسوني را تجربه مي‌كنند و البته اين جريانات ناپايدار مانسوني به دليل جريانات صعودي هوا، تا استان فارس و بخش‌هايي از مركز ايران و از جمله تهران و قم كشيده مي‌شود.
اين كارشناس با اشاره به خسارات ايجاد شده ناشي از بارش‌هاي مرگبار روزهاي اخير در ايران تاكيد كرد كه شناسايي مناطق سيل‌خيز كشور و غني كردن پوشش گياهي اين مناطق راهكار بسيار موثر در جلوگيري از وقوع سيلاب‌هاي مهيب خواهد بود.
آنچه مسوولان ايران پيش‌بيني كرده‌اند، شرايط جوي در ايران، حداقل تا نيمه اين هفته، از بابت وقوع سيل و جاري شدن سيلاب و بروز خسارات مالي و تلفات جاني، خطرناك پيش‌بيني شده و هشدار سطح «قرمز» براي بسياري مناطق كشور به قوت خود باقي است.
بنا به هشدارهاي سازمان هواشناسي و جمعيت هلال‌احمر، در حال حاضر تعداد استان‌هايي كه تا پايان هفته با خطر وقوع سيل مواجه هستند، به 21 استان افزايش يافته و امدادگران هلال‌احمر و ساير گروه‌هاي امدادي تا نيمه هفته جاري در استان‌هاي سيستان و بلوچستان، اصفهان، كهگيلويه و بويراحمد، چهارمحال و بختياري، كرمان، يزد، فارس، بوشهر، سمنان، البرز، قزوين، قم، تهران، زنجان، گيلان، مازندران، گلستان، هرمزگان، خوزستان، مركزي و خراسان شمالي در وضعيت آماده‌باش هستند. ديروز هم با دستور وزير بهداشت، سازمان اورژانس و روساي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي سراسر كشور ملزم شدند ضمن آمادگي كامل، تدابير لازم براي رسيدگي فوري به سيل‌زدگان و بسيج همه امكانات شامل اورژانس پيش بيمارستاني و بيمارستاني، اقدامات تشخيصي و ارايه خدمات درماني سريع و مطلوب به مصدومان احتمالي را اتخاذ كنند.
تا ظهر ديروز، تعداد قربانيان سيل در ايران به بيش از 34 نفر افزايش يافت در حالي كه طبق اعلام رييس سازمان امدادونجات جمعيت هلال‌احمر، همچنان 20 نفر مفقود هستند كه عمليات جست‌وجو براي يافتن آنها ادامه دارد.
طبق اعلام مهدي وليپور، طي هفته گذشته در ۶۲ شهرستان از ۱۷ استان كشور (سيستان و بلوچستان، تهران، فارس، كرمان، هرمزگان، قم، سمنان، مازندران، يزد، آذربايجان شرقي، خراسان جنوبي، گلستان، اصفهان، بوشهر، كهگيلويه و بويراحمد، چهارمحال و بختياري و مركزي) عمليات امداد و نجات انجام شده در حالي كه به گفته اين مقام امدادي، وقوع سيل، بارش‌هاي سيل‌آسا، جاري شدن سيلاب و آبگرفتگي ناشي از شدت بارش‌ها، در مجموع ۱۹ استان، ۳۸ شهر، ۱۰۶ شهرستان، ۳۰۱ روستا و۳۲ محور مواصلاتي كشور را درگير كرده است.
گفت‌وگوي «اعتماد» با مرتضي مرادي‌پور
معاون عمليات هلال‌احمر درباره آخرين وضعيت منطقه امامزاده داود به محض اعلام خطر جست‌وجو را متوقف مي‌كنيم
«در حال حاضر در منطقه امامزاده داوود حضور داريم و نيروهاي‌مان را افزايش داديم. ۲۴۰ نفر نيروهاي تخصصي در محدوده بازارچه امامزاده داوود و حدود 130 تيم عملياتي هم در قسمت رودخانه و در مجموع ۳۷۰ نيروي تخصصي در اين منطقه حضور دارند. با همكاري نيروهاي آتش‌نشاني گودبرداري و لايه‌برداري انجام شده است. به دنبال جست‌وجوها، غير از 8 متوفاي منطقه امامزاده داوود كه روز پنجشنبه به دنبال وقوع سيل فوت كرده بودند، تا ظهر ديروز هم اجساد ۳ مفقودي در سمت قهوه‌خانه و بازارچه پيدا شد و جسد ۴ نفر را هم در كنار رودخانه پيدا كرديم كه بين مفقودي‌ها يك پسربچه هشت الي نه ساله هم بود. البته به دنبال هشدارهايي كه درباره احتمال وقوع دوباره سيل مطرح شده، طبق هماهنگي با سازمان هواشناسي به محض اعلام شرايط آب و هوايي نامساعد، عمليات جست‌وجو را متوقف مي‌كنيم چنانكه پنجشنبه شب هم ساعت ۸ شب عمليات را متوقف كرديم. تا ظهر ديروز هم مشكلي نداشتيم اما اعلام شده بود كه از بعدازظهر جمعه، مجدد هوا ابري مي‌شود و بارندگي خواهيم داشت. بنابراين هر جا احساس خطر كنيم عمليات را متوقف خواهيم كرد.»
استان تهران با وقوع سيل در 5 شهرستان استان و از جمله منطقه امامزاده داوود و شهرستان‌هاي پرديس، فيروزكوه، دماوند، رودهن و بومهن دچار خسارات و تلفات مالي و جاني فراوان شد چنانكه بنا به اعلام خبرگزاري ركنا وقوع سيل در استان تهران در شامگاه چهارشنبه تا ظهر جمعه 27 كشته و 19 مفقودي برجاي گذاشته كه آمار تلفات جاني در منطقه حبل‌رود فيروزكوه و به خصوص روستاي زرين‌دشت، 15 كشته، 16 مفقودي و ۱۲ مصدوم بوده علاوه بر آنكه امدادگران هلال احمر در اين بازه زماني هم حدود 700 نفر را از خطرات سيل نجات داده‌اند و تا روز دوشنبه 10 مرداد 1401 در آماده‌باش كامل قرار دارند.