مرگ در مي‌زند
حسن لطفي
هنوز جسم بي جان هوشنگ ابتهاج را به خاك سرد نسپرده ايم كه واتساپ، اينستا و شبكه‌هاي برون‌مرزي خبر درگذشت مردي را تكرار مي‌كنند كه سال‌هاي زياد صداش، صداي بازيگران شاخص زيادي شده است . صدايي كه آنقدر خوب بر چهره‌هاي مختلف نشسته است كه جدا كردنش از آن چهره ساده نيست . تصور سر توماس مور، درسواوزالا، زامپانو، پاپيون، حسن كچل، قيصر، آقاي حكمتي و... بدون صداي منوچهر اسماعيلي براي كساني كه فارسي بلدند و اين فيلم‌ها را ديده‌اند اگر غير ممكن نباشد، سخت است . سخت مثل نقش‌هايي كه او به جاي‌شان ديالوگ گفته است . سخت‌تر است، مثل خبر مرگ ابتهاج، اسماعيلي و... كه اگر چه با آنها همخانه و همسايه نبوده‌اي اما آنقدر به تو نزديك هستند كه وقت شنيدن صداشان، خواندن شعرشان يا ديدن تصويرشان احساس كني سال‌ها سايه به سايه‌اش قدم زده‌اي، به صداش گوش كرده اي و حتي خيال در گور گذاشتن‌شان هم برايت كابوس يزرگي است . كابوسي كه خوب مي‌داني دير يا زود تبديل به واقعيتي تلخ مي‌شود . مرگ دير يا زود به سراغ آدم مي‌آيد . حتي اگر مردي باشي كه توانايي صحبت كردن جاي هزاران نفر را داشته باشي . آن هم به گونه‌اي كه هر آدمي جنس صدا و لحن و شخصيت خودش را داشته باشد . قيصر و خان دايي، كمال الملك و ناصرالدين شاه، شعبون استخوني و رضا تفنگچي و خان مظفر و... عين هم نباشند . هر كدام خودشان باشند . با صدايي كه ثابت كند تنها صدا است كه مي‌ماند . مرگ كه در بزند هر كس كه باشي ناگزيري در را باز كني . ناچاري بپذيري كه وقت تحويل دادن جسمي است كه بارها تن به تني سايده، دستي شده و نوازش كرده، قامتي بوده كه ستايش شده و...اما اين همه ماجرا نيست . مرگ در خانه منوچهر اسماعيلي را زد. اينكه اين بزرگمرد عرصه دوبله ايران هنگام شنيدن صداي در زدن او چه حال و احوالي داشته چندان آشكار نيست . خدا مي‌داند و شايد خودش! اما اين كاملا معلوم و مشخص است كه مرگ با در زدن و بردن جسمش نتوانسته و نمي‌تواند صدايي كه از حلقوم او بيرون آمده و بر چهره شخصيت‌هاي آثار ماندگار سينما و تلويزيون نشسته را با خود ببرد . اين جمله را ننوشتم تا به عزيزان و طرفداران منوچهر اسماعيلي دلداري بدهم . نوشتم تا به مرگ يادآوري كنم وقتي در مي‌زند رويا، خاطره، صدا، شعر، داستان، نقاشي، موسيقي و خيلي چيزهاي ديگر را نمي‌تواند با خودش ببرد . خواستم به مرگ يادآوري كنم زندگي از او قدرت بيشتري دارد . مرگ مي‌تواند فقط جسم هوشنگ ابتهاج و منوچهر اسماعيلي را با خود ببرد . زندگي يادگاري‌هاي آنها را براي ما و ديگراني كه هنوز به دنيا نيامدن حفظ خواهد كرد.