بازگشت به دوران پسابرجام؟

ندا جعفري

روز گذشته خبرگزاري فارس از برندهاي مختلف خودروهايي كه قرار است تا پايان سال وارد كشور شود رونمايي كرد. در گزارش منتشر شده اين رسانه نزديك به دولت، 7 مدل خودرو سيتروئن 3، هيونداي 10،          ‌ام جي 3، ميتسوبيشي ميراژ، چانگان سي‌اس 35، ‌ام‌جي 6 و هيوندا اكسنت به چشم مي‌خورد. به گفته «فارس» طبق اعلام وزارت صمت، واردات خودروهايي با برندهاي كره‌اي، ژاپني و اروپايي با محدوده قيمتي 10 هزار يورو به زودي انجام خواهد شد. آن‌گونه كه اين خبرگزاري اعلام كرده اسامي شركت‌هاي واردكننده خودرو نيز شامل؛ سايپا، پارس‌خودرو، ايرتويا، سايپا -سيتروئن، كرمان خودرو، خودروسازي فردا، مكث موتور، آرين موتور پويا، پارس خودرو، بهمن خودرو، ايران خودرو، معين خودرو و ديار خودرو مي‌شود.البته وزير صمت فردا قرار است در مجلس حضور يابد و بابت عملكرد خود در وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت استيضاح شده و پاسخگوي نمايندگان مجلس باشد. برخي كارشناسان اعلام چنين فهرست‌هايي را بي‌ارتباط با نزديك شدن به زمان استيضاح و براي كاهش انتقادها به وزارت صمت نمي‌دانند. 

آغاز واردات خودرو از دو هفته آينده 
براساس اين گزارش؛ پس از مدت‌ها واردات خودرو با ابلاغ آيين‌نامه آن و معرفي اسامي شركت‌هاي وارد‌كننده وارد مرحله اجرايي شده اما مهم‌ترين مشكل آن تامين منابع ارزي از سوي بانك مركزي بود، چراكه واردات خودرو هميشه مشكل تامين ارز داشته و برخي مخالفان واردات نيز معتقدند اين كار خروج ارز را از كشور بيشتر خواهد كرد، اما موافقان مي‌گويند خودروسازان داخلي براي تامين قطعه برخي از قطعات را از خارج وارد كرده و در اين مرحله باتوجه به مزيت‌هاي خودرو با كيفيت خارجي و نارضايتي مردم از كيفيت خودروسازهاي داخلي بايد واردات انجام شود. بر اين اساس هفتم آبان ماه علي صالح‌آبادي، رييس كل‌بانك مركزي اعلام كرد؛ بانك مركزي طبق استانداردهاي وزارت صنعت، معدن و تجارت واردات خودرو را اجرايي كرده و سقف واردات يك ميليارد دلاري را تامين كرده است تا طبق برآيند وزارت صنعت 90 هزار خودرو وارد كشور شود. در اين ميان آنگونه كه مصطفي طاهري، رييس كميسيون صنايع و معادن مجلس شوراي اسلامي اعلام كرده است؛ واردات خودرو تا سقف يك ميليارد دلار از دو هفته آينده آغاز خواهد شد. رييس كميسيون صنايع و معادن مجلس شوراي اسلامي در اين باره گفته است: شرط وارد كردن خودرو توسط شركت‌ها چند نكته مهم است كه يكي از آنها خدمات پس از فروش خواهد بود، زيرا افرادي كه قصد ورود خودرو دارند بايد حتما ثابت كنند كه خدمات پس از فروش و قطعات را در فرآيند خواهند داشت.
تنوع برندها زياد است
فربد زاوه، كارشناس صنعت خودرو در واكنش به اطلاعات منتشر شده در مورد واردات برخي برندهاي خودرو به «اعتماد» گفت: اين اطلاعات كامل نيست و مسلما برندهاي بيشتري وارد كشور خواهد شد و به نظر مي‌رسد خودروهايي با برندهاي ديگر نظير نيسان، تويوتا، كيا، رنو، اشكودا و... نيز وارد كشور خواهند شد. اين كارشناس صنعت خودرو با اشاره به قيمت برخي از مدل‌هايي كه در اين گزارش آمده، ادامه داد: قيمت خودرويي مانند سيتروئن 3 از 20 هزار يورو هم بالاتر است و شايد مدل دنده‌اي يا ساده اتومات آن را مدنظر قرار داده‌اند ضمن آنكه سقف قيمتي كه براي واردات خودرو اعلام شده 20 هزار يورو است و تعداد خودروهايي كه در محدوده قيمتي 10 هزار يورويي قرار دارند به تعداد انگشتان دست هم نمي‌رسد.
زاوه در ادامه تصريح كرد: عمدتا خودروهايي كه قرار است وارد كشور شود بين 10 تا 20 هزار يورو است كه خودروهاي كلاس B و Cكوچك هستند و به دليل محدوديت 20 هزار دلاري نمي‌توان انتظار خودروهاي لوكس را داشت و اينكه مردم مجبورند با اين خودروهاي كوچك بسازند.
بخشي از بازار نيازمند خودروهاي لوكس است
او در پاسخ به اين پرسش كه واردات اين قبيل از خودروها چه ميزان با نياز بازار داخلي همخواني دارد نيز گفت: همواره يك بخشي از افراد در بازار نيازمند خودروهاي لوكس و گران‌قيمت هستند كه نيازشان با اين نوع واردات خودرو پاسخ داده نخواهد شد اما يك بخش ديگر كه به خودروهاي اكونومي بين‌المللي نياز دارند مي‌توانند از اين قبيل از خودروها استفاده كنند. در عين حال مي‌تواند پاسخگوي خودروهاي سوم و چهارم افراد پولدار باشد. زاوه خاطرنشان كرد: البته راه‌حل برطرف كردن مشكلات قشر آسيب‌پذير و فقير مربوط به وزارت صمت نمي‌شود و اصلا مشخص نيست چرا وزارت صمت اين مساله را برعهده گرفته است، زيرا مساله فقر و حمل و نقل و... در مجلس و وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه است و راه‌حل آن در توليد يا حتي واردات خودروهاي اقتصادي نيست، چراكه خودوريي را كه وزارت صمت بتواند با 5 هزار يورو به دست مصرف‌كننده برساند اصلا در هيچ كشوري وجود ندارد.
واردات خودرو تنها يك تاثير جزيي
 روي ميانه بازار دارد
اين كارشناس صنعت خودرو در مورد تاثير واردات خودرو بر كليت بازار نيز افزود: تاثير اين خودروها بيشتر بر ميانه بازار است و تاثير قيمتي بر خودروهايي كه لوكس هستند ندارد (البته همين خودروهاي لوكسي هم كه امروز در خيابان‌ها تردد مي‌كنند حدودا 10 سال از عمرشان گذشته و ديگر لوكس محسوب نمي‌شوند) و روي خودروهاي ارزان‌قيمت هم تاثير چنداني ندارد و تنها يك تاثير جزيي روي ميانه بازار و خودروهاي كوچك دارد كه آن هم با وجود تورم فعلي خنثي خواهد شد.
زاوه در پاسخ به اين پرسش كه خودروهاي تا سقف 20 هزار يورو با چه قيمتي به دست مصرف‌كننده خواهد ر سيد خاطرنشان كرد: با توجه به اينكه قرار بر اين است تا قيمت را بورس كالا تعيين كند پيش‌بيني مي‌شود كف قيمتي بين 500 تا 550 ميليون تومان براي خودروهاي ارزان قيمت خواهد بود و براي خودورهاي 20 هزار يورويي حدود يك و نيم ميليارد يورو خواهد بود.اين كارشناس صنعت خودرو در مورد ايراداتي كه مجلس بر آيين‌نامه واردات خودرو وارد كرده بود نيز گفت: يك بخشي از ايراداتي كه مجلس عنوان كرده بود صحيح بود به عنوان نمونه تعيين تعرفه در وزارت صمت انجام نمي‌شود و بايد در كميسيون ماده يك انجام شود كه تاكنون بخشي از ايرادات را برطرف كرده‌اند كه اين موضوع هم به ايرادات مصوبه دولت برمي‌گشت كه مواردي در آن بيان شده بود كه مغايرت قانوني داشت.
5 شركت ديگر براي واردات خودرو انتخاب شدند
بر اساس آنچه اميد قاليباف، سخنگوي وزارت صمت اعلام كرده است؛ اسامي 5 شركت ديگر به نام‌هاي بهمن خودرو، ايران خودرو، معين خودرو، ايرتويا و ديار خودرو كه شرايط لازم براي واردات خودرو را براساس آيين‌نامه احصا كرده‌اند به فهرست 7 شركت واردكننده خودرو كه قبلا اسامي آنها اعلام شده بود، اضافه شده است. بنابر اين فهرست شركت‌هاي واردكننده خودرو اكنون به 12 شركت رسيده است ضمن اينكه اين فهرست، همچنان باز است و به محض اينكه شركت متقاضي واردات خودرو شرايط لازم در آيين‌نامه واردات خودرو را احراز كند به فهرست واردكنندگان خودرو اضافه مي‌شود. در آيين‌نامه قيد شده است كه خودروي وارداتي توسط هر كدام از شركت‌هاي واردكننده خودرو كه مجوز واردات دارند بايد با قيمت پايه در بورس كالا عرضه‌ و وارد تابلو بورس شود. بنابراين خودروي وارداتي در بورس كالا رقابت مي‌خورد و كشف قيمت مي‌شود لذا حقوق ورودي و سود بازرگاني و كسورات طبق قانون از اختلاف قيمت پايه تا قيمت كشف شده در بورس كالا كسر مي‌شود، اما مصرف‌كننده‌اي كه روي تابلو رقابت را برنده شده و خودرو را با قيمت كشف شده روي تابلو بورس خريداري مي‌كند بايد خودرو را از نمايندگي شركت واردكننده خودرو تحويل بگيرد.