از حزب‌الله حزب‌اللهي‌تر؟
محمد مهاجري
حزب‌الله لبنان در يك حركت تاكتيكي ارزشمند براي آنكه مشكل انرژي لبنان حل شود و بحران سياسي اين كشور (كه طي دو، سه روز گذشته با استعفاي رييس‌جمهور و نخست‌وزير وارد فاز جديدي شده) معضلات اقتصادي را افزايش ندهد با توافق گازي بيروت - تل‌آويو كنار آمد. اين رفتار نزد افكار عمومي دنيا و به خصوص كشور ما امري غريب و نزديك به محال بود و از مواردي است كه در تاريخ سياسي حزب‌الله و لبنان به نقطه عطف تبديل مي‌شود. در اينكه مقاومت حزب‌الله توانسته است در مذاكرات غيرمستقيم لبنان و اسراييل موضع كشورش را تقويت كند، ترديدي وجود ندارد. ضمن اينكه قطعا اسراييلي‌ها از موضع ضعف و ناگزيري پاي ميز مذاكره آمده‌اند با اين حال سيدحسن نصرالله مي‌توانست در منازعه گازي پشت دولت لبنان را خالي كند و به روش برخي سياسيون ما در يك نطق آتشين به سياسيون كشورش بتازد و همه را خائن، وابسته، غرب‌زده و خودفروخته بداند. حتي اگر مي‌خواست موضع آرام‌تري اتخاذ كند، مي‌توانست سكوت كند و بدون ايفاي نقش كنار بكشد اما در اين مقطع به سمت منافع ملي لبنان چرخيد و به همين دليل تحسين سياستمداران داخلي و خارجي را برانگيخت. رضايت دادن به توافق گازي لبنان و اسراييل با هر توجيهي كه صورت گرفته باشد مستلزم اين واقعيت است كه اسراييل را به عنوان يك واقعيت روي ميز ديپلماسي پذيرفته است. اگر از اين پس اسراييلي‌ها بازي در نياورند و مزاحمت‌هايي دست‌كم در موضوع همين قرارداد ايجاد نكنند، نوعي تفاهم نانوشته بين حزب‌الله و اسراييل امضا شده و طرفين ادامه موجوديت يكديگر را به رسميت شناخته‌اند. رفتار سياسي سيدحسن نصرالله را مي‌توان به عنوان الگويي براي ديپلماسي ايران نصب‌العين قرار داد و باز شدن گره برجام را از مسيري مشابه دنبال كرد.
مخالفان برجام چند سال است مشكلات اقتصادي را صرفا به سوءمديريت گره مي‌زنند و كلا نقش روابط خارجي را در آن انكار مي‌كنند. رخدادهاي ديپلماسي يكسال اخير، تشديد تحريم‌ها و نيز بي‌اثر بودن اتكاي كامل به شرق نيز جواب نداد زيرا روس‌ها اوضاع‌شان خراب‌تر از آن است كه بتوانند كمك موثري به ايران كنند و چيني‌ها هم عملا در پازل تجارت اروپا و امريكا بازي مي‌كنند. اتخاذ رويكردي مشابه حزب‌الله لبنان مي‌توانست و هنوز هم مي‌تواند سنگ‌هاي بزرگ را از پيش پاي اقتصاد ايران بردارد. ما كه از حزب‌الله لبنان حزب‌اللهي‌تر نيستيم؟ هستيم؟