ادبيات زن‌ستيزي و زورگويي تاريخي جك
اسدالله امرايي
هالند، خبرنگار و مقاله‌نويس فقيد ايرلندي در كتاب تاريخ مختصر زن‌ستيزي كهن‌ترين تعصب جهان كه با ترجمه آزاده غيبي در نشر كندوكاو منتشر شده سعي كرده است به موضوع بسيار دشوار تاريخي پاسخ دهد: چگونه مي‌توان تبعيض و زورگويي تاريخي نيمي از جمعيت جهان را به نيمه ديگر توجيه كرد؟ نتيجه، چشم‌اندازي به قرون متمادي، قاره‌ها و تمدن‌هاست كه به نگاهي جامع هم در تاريخ كهن و هم روزگار معاصر مي‌انجامد. ستم‌هاي كليسا، جادوگران، نظريه‌هاي تبعيض‌آميز جنسيتي، نازيسم، سقط جنين و بهره‌كشي‌هاي طاقت‌فرسا در اين كتاب بررسي شده. زنان به دليل باورهاي مذهبي، قحطي، جنگ و بيماري‌ها به‌طور فزاينده در معرض خطر قرار دارند. نويسنده در اين كتاب تحقيق گسترده‌اي در بنيان‌هاي وجودي انسان - جنسيت، عشق و خشونت - انجام داده بنيان‌هايي كه زندگي انسان‌ها را در طول تاريخ شكل داده‌اند و در نهايت سوژه‌اي براي سوءاستفاده از حقوق بشر در مقياسي غيرقابل تصور شده‌اند. «پدرم عاشق تاريخ و زن‌ها بود. اين دو عامل سبب شد او به موضوع زن‌ستيزي علاقه‌مند شود موضوعي كه با حرفه او در خصوص مسائل سياسي ايرلند شمالي به كلي متفاوت بود. او در سال ۲۰۰۲ كار روي كتاب زن‌ستيزي كهن‌ترين تعصب جهان را آغاز كرد. اين مساله كاملا باب گفت‌وگو را در اين زمينه باز مي‌كرد. وقتي به مردان ديگر مي‌گفت كه روي چه موضوعي كار مي‌كند، واكنش عمومي آنها اين پيش‌فرض بود كه او در حال نوشتن نوعي دفاعيه براي اين موضوع است واكنشي كه برايش حيرت‌آور بود. واكنش رايج ديگر شگفتي از اين بود كه مردي درباره چنين موضوعي كتاب بنويسد براي اين مورد او پاسخي ساده داشت. مي‌گفت: «چرا كه نه؟ مگر نه اينكه ما ابداعش كرديم.»
ما اكنون، در عصري نسبتا متمدن زندگي مي‌كنيم، دوراني كه سرانجام پديده زن‌ستيزي نه تنها منبع ظلم و بي‌عدالتي بلكه مانعي در برابر توسعه انساني و پيشرفت اجتماعي و اقتصادي شناخته شده است. با اين حال، در مجموع زنان همچنان كمتر از همتايان مردشان دستمزد دريافت مي‌كنند و در ايالات متحده حقوق زاينده‌اي كه دهه‌ها پيش به دست آمده بود، در حال تضعيف است. برابري جنسيتي واقعي همچنان دور از دسترس است و در بسياري از نقاط جهان جاهايي كه مسائل جنسيتي با فقر، جهل بنيادگرايي و بيماري تركيب شده وضعيت زنان در طول قرن‌ها چندان بهبود نيافته است. جك هالند روزنامه‌نگار، رمان‌نويس و شاعر ايرلندي بود شهرت خود را با توصيف مشكلات وطنش ايرلند شمالي كسب كرده است. او مقالات، داستان‌هاي كوتاه، چهار رمان و هفت اثر غيرداستاني منتشر كرد كه بيشتر با سياست و فرهنگ زندگي ايرلند شمالي سر و كار داشتند. آخرين كتاب او، تاريخ مختصر زن‌ستيزي: قديمي‌ترين تعصب جهان، كمي از نوشته‌هاي معمولي او متمايز بود و ناشر اصلي آن پس از مرگ هالند كه به سرطان نادري مبتلا شده بود، از انتشار آن منصرف شد. با اين حال، كتاب به همت دختر نويسنده در انتشاراتي ديگري منتشر شد. كتاب در نه فصل و دو مقدمه منتشر شده. اي بر جديد دلير: ادبيات، زن‌ستيزي و برآمدن مدرنيته از فصل‌هاي جذاب كتاب است.