ورود بانوان به استاديوم جوكر
نسيم قاضيزاده
ما مردمان خاورميانه در ناخودآگاهمان هم درگير تابوها هستيم؛ تابوهايي كه از فرهنگ، از جغرافيا، از گذشتگان دور و نزديك بهمان ارث رسيده است. از تابوهايي كه همواره وجود داشته است اما با گذر زمان بسياري از آنها شكسته، مربوط به حضور اجتماعي بانوان در عرصههاي مختلف بوده است. از كار كردن و حضور اجتماعي گرفته تا ايجاد موقعيتهاي مختلف بازدارنده كه بسياري از آنها صرفا عرفي بوده است و ربطي به هيچ محدوديت قانوني و شرعي ديگري نداشته است. انگار مثل بسياري از اتفاقات، صرفا يك صفشكن نياز بوده است كه همت كند، چرايي منع را بپرسد، بجنگند و جلوي برخي از عرفهاي اشتباه بايستد.
يكي از تابوها، شادي زنان است، حتي شادياي كه در چارچوب اخلاق و شرع و قانون باشد چرا كه صرف زن بودن، توانسته اين مقوله را با تشكيك مواجه كند. بارها همه ما جامعهاي دوپاره را تجربه كردهايم كه واقعيتهاي درونش از آنچه كه بر صفحه نمايش ظاهر ميشده متفاوت بوده، آنقدر كه باورپذيري به قليلترين حد خودش ميرسيده. حالا دو- سه هفتهاي است كه جوكر بانوان آغاز شده، يكي از آن تابوهايي كه آنقدر وجود داشت كه تصور نميكرديم روزي شاهد شكستنش باشيم.
با اينكه مقدمهچيني حضور بانوان در مسابقاتي چون شبهاي مافيا، پدرخوانده، زودياك زده شده بود و پيش از اين هم در استندآپ كمديهاي خندوانه تا حدودي اين مساله جا افتاده بود اما اينكه برنامهاي به شكل ويژه به طنز بانوان اختصاص پيدا كند، اتفاقي بود كه با جوكر براي اولينبار تجربه شد.
طبيعي است كه همه اولينبارها سخت است. چه از منظر محتوا و چه از منظر حساسيتهاي مضاعفي كه تماشاگر در مواجهه با آن دارد. وقتي اتفاقي براي اولينبار ميافتد معمولا در ناخودآگاه، زماني براي آشناييزدايي مخاطب لازم است تا هم فضا را درك كرده و هم بتواند اين تازگي را هضم كند. مخاطب ايراني شهره است به دير خنديدن، حالا اگر خرق عادتي هم اتفاق افتاده باشد كه ديگر كار سختتر ميشود. اما جالب اينجاست كه جوكر بانوان اين مرزها را زودتر از آني كه بايد طي كرد. به قول قديميترها دوپله يكي از آن عبور كرد! مخاطب مجذوب اين محصول جديد شد و بلافاصله بعد از پخش همان قسمت اول جوكر توانست خيل تماشاگران را جذب كند.
حضور بانواني كه طي تمام اين سالها به ويژه 20 سال گذشته مردم از آنها در آثار سينمايي و سريالها خاطرات مشترك فراوان داشتند كمك كرد تا اين برنامه از اولين اپيزود ديده شود. قطعا همچون هر برنامه تركيبي ديگري آن هم با آن همه وسواسي كه روي اصل موضوع و پخش يا عدم پخش آن وجود داشته است، جوكر هم بيايراد نيست اما در روزگاري كه تماشاي شادي، همچنان در زمره ارزانترين و جمعيترين شاديهاي ممكن است، ديدن جوكر كه به مهر و خندههاي زنان و مادران اين سرزمين آغشته شده است، نوري است در تاريكي.
با وجود همه اين حرفها و لذتي كه در تماشاي برنامههاي شاد هست، جامعه هوشمند ما مدتهاست كه از خواستههايي نظير جمع زنان در يك برنامه كمدي عبور كرده است اما همچنان تماشاي قانونمند اين شادي به جان مينشيند. بيشك با ادامه اين روند، نه تنها حساسيت از روي اين موضوع برداشته ميشود بلكه در طول زمان تبديل به يك عادت در پخش برنامهها خواهد شد.
اميد كه در قسمتهاي آينده، جاي خالي زناني كه در كمدي ايران زحمات فراموش نشدنياي كشيدهاند همچون مريم اميرجلالي، شقايق دهقان، مرجانه گلچين، نعميه نظامدوست، آناهيتا همتي، سحر ولدبيگي و... پر شود و به غناي آن افزوده شود.