كرونا سياسي نيست
مينو محرز
سلامت با سياست معاوضه نمي‌شود. هيچ دولت و هيچ كشوري در هيچ نقطه‌اي از دنيا نه اين اجازه را به خود مي‌دهد و نه اين كار را انجام مي‌دهد كه سلامت خود را با سياست معامله كند. امكان ندارد كه دولتي بخواهد سلامت را به سياست بفروشد، اما بدبيني مردم همچنان اصرار دارد كه پشت پرده‌هاي شيوع كرونا در ايران خبرهاي ديگري است. انگاره‌هاي منفي از همين بدبيني نشات مي‌گيرد...
توسط فضاي مجازي دست به دست مي‌شود و به نگرش منفي مردم دامن مي‌زند و از آن بدتر، مردم را به وحشت مي‌اندازد. نمونه اين نوع شيطنت‌ها، همان نامه جعلي وزير بود كه در فضاي مجازي دست به دست شد، اما مردم نبايد تحت تاثير اين اخبار قرار بگيرند، بلكه بايد اعتماد خود را به دولت و وزارت بهداشت حفظ كنند و بدانند كه وظيفه وزارت بهداشت، نگهباني از سلامت مردم كشور است. در شرايط بحران، وحشت‌زدگي مردم مضر است و گردش چنين اطلاعات غلطي هم به وحشت مردم دامن مي‌زند و اين بدترين اتفاقي است كه مي‌تواند در شرايط بحران رخ دهد.
ما انتظار نداشتيم كه كرونا به كشور نيايد. هر از چندگاهي ويروسي در دنيا اپيدمي مي‌شود و پيش از اين نيز شاهد آن بوديم كه سال 2002، سارس شيوع پيدا كرد، سال 2012 شاهد شيوع مرس بوديم و حالا هم نوبت به نوول كرونا 2019 رسيده است. شيوع كرونا ويروس همراه با عيد سال نوي چيني‌ها بود و سفر چيني‌ها به سراسر دنيا در شيوع سريع آن بي‌تاثير نبود، پيشرفت شيوع اين ويروس تاكنون سريع بوده و ميزان آلودگي اين بيماري بالاست، اما درصد مرگ و مير آن نسبت به سارس و مرس پايين و حدود 2 درصد است. افراد بالاي 65 سال با سابقه بيماري‌هاي قلبي و عروقي بيش از ديگران در معرض اين بيماري هستند، اما اين به آن معنا نيست كه جوانان نمي‌توانند به اين بيماري مبتلا شوند. برخلاف ساير ويروس‌ها و بيماري‌هايي كه در كشور اپيدمي شد، اين‌بار شروع كار بسيار علمي و عمليات موردنظر هماهنگ و يكپارچه بود. ورود كرونا به كشور نيز به دليل روابط ايران و چين قابل پيش‌بيني بود، از همان روزها هم وزارت بهداشت آموزش‌هاي خود را به جامعه آغاز كرد، منتها تبليغاتي كه در فضاي مجازي دست به دست شد بر وسواس مردم افزوده است، اما بايد توجه داشت كه بيانيه‌ها و اطلاعيه‌هاي وزارت بهداشت در اين وضعيت قابل‌اعتمادترين منبع است و مردم نيز بايد آخرين وضعيت را از همين وزارت پيگيري كنند. علاوه بر آن ما شاهد هيجان‌هاي وحشت كادر درماني، خصوصا كاركنان بهداشتي در بيمارستان‌ها و مراكز درماني هستيم. طبق توصيه سازمان جهاني بهداشت، پزشكان كه بيماران را معاينه مي‌كنند لزوما به ماسك‌هاي N95 نيازي ندارند و مي‌توانند با استفاده از همان ماسك جراحي و دستكش بيماران را معاينه كنند و پس از معاينه، دست‌هاي خود را بشويند. تماس مشكوك يعني اينكه پزشكي بدون پوشيدن ماسك، بدون دستكش بيماري را معاينه كند و پس از معاينه نيز دست‌هاي خود را نشويد، عدم استفاده از ماسك N95 لزوما به معناي تماس مشكوك با بيمار نيست. نگرش گروه‌هاي پزشكي نيز مانند مردم منفي است و اين رويكرد در عملكرد تاثير مي‌گذارد و مانع صورت‌گرفتن عمل صحيح مي‌شود. در نتيجه اين بي‌اعتمادي چه مردم و چه بدنه وزارت بهداشت در مواجهه با اين ويروس وحشت دارند. در حالي كه به جاي رواج اين نگرش‌هاي منفي بايد استانداردهاي همه‌جانبه و بين‌المللي براي كنترل عفونت در بيمارستان‌ها آموزش داده شود، رسانه‌ها نيز لازم است آگاهي مستمري به مردم بدهند و نحوه رعايت نظافت شخصي را به‌طور مدام يادآوري كنند.
چگونه محافظت كنيم؟
شستن دست‌ها به مدت 20 ثانيه با آب و صابون يا الكل اصلي‌ترين راه پيشگيري است. متاسفانه ما عادت به شستن دست نداريم و اگر دست‌هاي‌مان را هم بشوريم، نمي‌دانيم شيوه درست چيست. اين در حالي است كه ساير كشورهاي اروپايي توانستند با همين شستن دست و رعايت بهداشت فردي به سرعت از انتشار اين ويروس جلوگيري كنند. كرونا ويروس، ويروس سنگيني است، حين عطسه يا سرفه ديگران، بيش از يك تا يك و نيم متر جهش ندارد، اين ويروس از طريق هوا هم پخش نمي‌شود اما اگر از ناقل بيماري خارج شود، روي سطوح اشيا مي‌نشيند و تماس مكرر راه اصلي انتقال آن است. توصيه ما اين است افراد از دست دادن و روبوسي كردن تا حد ممكن خودداري كنند، حين عطسه از دستمال يك‌بار مصرف استفاده كنند و سپس دستمال را در سطل درب‌داري بيندازند، مرتب دست‌هاي خود را با آب و صابون بشويند. علاوه بر آن افرادي كه بيمار هستند و تب دارند در خانه بمانند، وظيفه ماست كه اگر بيمار هستيم، از سرايت آن به ديگران خودداري كنيم، به همين دليل بهتر است از حضور در سر كار يا مدرسه خودداري كنيم و تا حد امكان بيماري را به افراد ديگر انتقال ندهيم. نكته ديگر كه بايد به آن توجه كرد، اين است كه هر كسي كه كرونا بگيرد لزوما با مرگ مواجه نخواهد شد، اتفاقا توان كشندگي كرونا ويروس نسبت به ساير ويروس‌هاي اپيدمي پايين‌تر است، تنها تفاوت آن دوره نهفتگي آن است. اين دوره مي‌تواند از دو تا چهارده روز طول بكشد. اينكه در دوره نهفتگي كرونا مي‌تواند آلوده‌كننده باشد يا خير، هنوز ثابت نشده است، اما توصيه‌ها در هر شرايطي بايد جدي گرفته شود. چه افراد مشكوك و چه افرادي كه آزمايش كورناي آنها منفي است هم بايد حداقل‌هاي رعايت بهداشت فردي را جدي بگيرند. اين بيماري واكسن ندارد اما داروهايي براي درمان انواع شديد آن در بخش داروسازي دانشگاه تهران در نظر گرفته شده است. اين داروها در كشورهاي ديگر نيز استفاده شده و موثر بوده است و خوشبختانه ما به هر چهار مورد دسترسي داريم. يكي از اين داروها، دارويي است كه براي ايدز استفاده مي‌شود، ديگري براي آنفلوآنزا و ديگري نيز داروي ضدالتهابي است كه در رماتيسم مورد استفاده قرار مي‌گيرد. شدت اين ويروس در چين رو به كاهش است، اما اگر در كشور خود، با همين روش‌هاي ساده مراقبت نكنيم، اين ويروس پخش خواهد شد. متاسفانه آموزش و پرورش آموزش‌هاي لازم براي رعايت بهداشت شخصي را به دانش‌آموزان نمي‌دهد و مردم ما چندان عادت ندارند دست بشويند. خواهش من اين است كه آموزش و پرورش عزمي جدي براي اين كار داشته باشد. هشت بيماري از ده بيماري كه به عنوان خطرناك‌ترين بيماري‌هاي دنيا براي انسان‌ها شناخته مي‌شوند، عفوني هستند و با حفظ بهداشت شخصي مي‌توان در برابر اين بيماري‌ها مقاومت كرد.