پيامدهاي يك سال جنگ خانمان‌سوز
عاليه شكربيگي
معناي ديگر خاورميانه، جنگ و ستيز و خشونت و كشتن انسان‌ها است، انسان‌هايي به قول ادوارد سعيد از جنس «ديگري»other تبعيض و تمايز را به وضوح در اهميت دادن و ارزش دادن به انسان‌ها را ازسوي نظام سرمايه‌داري طي سالي كه گذشت، شاهد بوديم و عملا مفهومي به نام آزادي و دموكراسي را نزد نهادهايي چون سازمان ملل، نهاد حقوق بشر و... كه متولي آن بودند، بي‌معنا ساختند!! هزاران زن و كودك فلسطيني و غزه‌اي در اين جنگ خانمان‌سوز با هزاران اميد و آرزو به زير خروارها خاك كوچ كردند و حاكمان جنگ‌طلب در هر سو به جايگاه‌هاي خود برگشتند و انگار هيچ اتفاقي براي انسان نگون‌بخت جهان سومي و خاورميانه‌اي رخ نداد! در خاورميانه، سال 2024 به عنوان يكي از مخرب‌ترين سال‌هاي تاريخ مدرن حتما ثبت خواهد شد. ده‌ها هزار نفر كشته شده‌اند و ميليون‌ها نفر مجبور به ترك خانه‌هاي خود شده‌اند. تعداد غيرقابل تصوري از زندگي‌ها از بين رفته است. اين قتل‌عام در اواخر سال ۲۰۲۳ پس از حمله حماس به اسراييل در ۷ اكتبر آغاز شد و شبه‌نظاميان فلسطيني حدود ۱۲۰۰ نفر را كشتند و ۲۵۰ گروگان گرفتند. اسلحه‌ها از آن زمان تاكنون به ندرت ساكت بوده‌اند و انگار قدرت‌هاي نامريي كه فروش ابزارآلات و تجهيزات نظامي آنها به پايان نرسيده است، همچنان جان انسان خاورميانه‌اي را مي‌طلبند و جنگ همچنان مي‌تازد و تخريب مي‌كند. اسراييل با يك حمله رعدآسا در غزه تحت كنترل حماس كه بيش از ۴۴ هزار نفر را كشته و نوار محاصره شده را به يك زمين باير تبديل كرده، تلافي كرد.
پس از ۷ اكتبر، جنبش حزب‌الله در همبستگي با حماس شروع به تيراندازي به سمت اسراييل كرد، درحالي كه جبهه ديگري در مرز اسراييل و لبنان گشوده شد. شبه نظاميان متحد حزب‌الله، ازجمله شورشيان حوثي در يمن و شبه‌نظاميان شيعه در عراق و سوريه نيز موشك، راكت و پهپاد را به سمت اسراييل پرتاب كرده‌اند. در همين حال، نيروهاي اسراييلي و شهرك‌نشينان يهودي حملات خود را افزايش دادند. درحالي كه درگيري‌ها همچنان ادامه داشت، ايران و اسراييل براي اولين‌بار در ماه آوريل تبادل آتش مستقيم كردند. آنها اين عمل را در ماه اكتبر با شدت بيشتري تكرار كردند. يك ماه پيش از آن، اسراييل حملات خود عليه حزب‌الله را افزايش داده بود. حسن نصرالله، رهبر آن را ترور كرد، حملات هوايي را در سراسر لبنان انجام داد و به جنوب كشور حمله كرد. بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل، با افتخار گفت كه «سال‌ها موازنه قدرت در منطقه را تغيير مي‌دهد.» انگار كه منتظر چنين جنگي از قبل بودند كه چنين برنامه‌ريزي شده به قول خودشان به تمام اهداف‌شان رسيدند! بعد از كشتن هزاران نفر و بي‌خانمان شدن آنان، آتش‌بس با ميانجيگري ايالات‌متحده براي پايان دادن به جنگ اسراييل و حزب‌الله در روز ۶ آذر به اجرا درآمد. اما اين آتش‌بس هنوز اسلحه‌ها و موشك‌ها را ساكت نكرده است. هر يك از طرفين ديگري را به نقض آتش‌بس متهم كردند. اسراييل به بمباران جنوب لبنان تا نابودي همه اهدافش ادامه داد. ساعاتي پس از اجرايي شدن آتش‌بس، جنگ ديگري دوباره شعله‌ور شد و حمله شورشيان در سوريه بن‌بست و انسداد چند ساله را شكست. در كمتر از دو هفته، بشار اسد سرنگون شد و اميد و شادي را در ميان ملت سوريه برانگيخت، اما در عين حال عدم اطمينان بيشتري را به همراه داشت. همان‌طور كه بسياري در جنبش ضدجنگ پيش‌بيني مي‌كردند، حمله نسل‌كشي اسراييل به فلسطيني‌ها كل منطقه را در هرج و مرج و بحران در سال ۲۰۲۴ فرو برد. در غزه، بيش از 45 هزار نفر تاكنون كشته شده‌اند و اين يك تخمين محافظه‌كارانه است. خانه‌ها به آوار تبديل شده است. در روزهاي اوليه جنگ، اسراييل معتقد بود كه بمباران بيمارستان‌ها تصادفي بوده است، اما تا پايان سال ۲۰۲۴، هيچ بيمارستاني به طور كامل فعال باقي نمانده است. اگر جنگ به زودي به پايان برسد، همان‌طور كه برخي پيش‌بيني مي‌كنند، هيچ خانه‌اي براي بازگشت در شمال غزه وجود نخواهد داشت: هيچ چيز باقي نمي‌ماند و هر صلحي شكننده خواهد بود. بسيار طبيعي است، هيچ يك از اين ويراني‌ها بدون حمايت قدرت‌هاي غربي، به ويژه ايالات‌متحده، نمي‌توانست اتفاق بيفتد، اگرچه بريتانيا نقشي كليدي ايفا كرده است. بدون حمايت غرب، اسراييل مجبور بود فورا كشتار خود را كنار بگذارد. در هسته اصلي اين حمايت، سياست امپرياليستي غرب قرار دارد. حمايت غرب از جنگ خاورميانه به دليل مستحق دانستن انسان‌هاي خاورميانه‌اي به مرگ است. مردماني كه سرزمين‌هاي آنها براي زمان‌هاي طولاني توسط انسان غربي و نظام سرمايه‌داري به غارت رفت و استثمار شد و در سكوت حاكمان مستبد اين سرزمين‌ها، گستاخي و جسارت آنان را در به يغما بردن ثروت انسان جهان سومي بيشتر كرد. افغانستان، ليبي، عراق و جاي جاي تن اين سرزمين‌ها زخمي است و نالان! اما همچنان بايد بايستند و مقاوم بمانند تا آگاهي اين مردمان نسبت به حق انساني خود رخ بدهد و بتوانند مفاهيم قشنگي به نام آزادي و دموكراسي را در سرزمين‌هاي‌شان و در روابط دولت و ملت‌ها جاري و ساري سازند! بي‌ترديد تا آن زمان بايد باز هم قرباني داد! در سال ۲۰۲۴ اسراييل جنگ خود را از غزه به لبنان گسترش داد، جايي كه آنها به يك كشور مستقل حمله كردند و اقدامات تروريستي بي‌رويه‌اي را با انفجار پيجرها و بمباران‌ها مستقيما از مركز كنترل خود در غزه انجام دادند. اسراييل در تلاش براي تغيير توازن قدرت در خاورميانه، اولين حمله خود را به خاك ايران و همچنين حمله موشكي به سفارت ايران در دمشق انجام داد. اين امر و تمركز روسيه بر اوكراين منجر به پيامدهاي چشمگيري در سوريه شد، جايي كه گروه بنيادگراي حيات تحرير الشام رژيم اسد را با سرعتي كه كمتر كسي مي‌توانست پيش‌بيني كند، سرنگون كرد. اسراييل اكنون از فرصت استفاده كرده و به كشوري ديگر حمله كرده و بارها و بارها سوريه را بمباران كرده و مي‌كند، بدون اينكه زمزمه‌اي از انتقاد از سوي دولت كارگر شود. آنچه در سوريه اتفاق افتاد و مي‌افتد و رقابت‌هاي امپرياليستي كه همچنان در جريان است، يكي از ناشناخته‌هاي بزرگ سال 2025 است كه در ماه‌هاي پيش رو نتايج آن را در تحولات منطقه خواهيم ديد. در ماه مه، ديوان كيفري بين‌المللي خواستار صدور حكم بازداشت براي رهبران اسراييل به اتهام جنايات جنگي شد.
اين احكام اكنون صادر شده است، اما در بريتانيا، ديويد لامي و كير استارمر همچنان به حمايت و تسليح دولت اسراييل ادامه مي‌دهند و همدستي خود را در نسل‌كشي تشديد مي‌كنند. در عين حال، آنها كساني را كه در حمايت و همبستگي با فلسطيني‌ها به خيابان‌ها مي‌آيند، محكوم مي‌كنند. اگر يك انسان غربي بميرد رسانه‌هاي امپرياليستي گوش جهان را كر مي‌كنند اما مرگ يك انسان خاورميانه‌اي را در سكوت نظاره‌گرند و تلاش مي‌كنند رسانه‌اي نشود و در شروع جنگ 7 اكتبر كه بايد آن را جنگ قدرت ناميد وجدان جهان كمي بيدار شد، اما دوباره به خواب رفت، چون قدرت‌هاي نامريي صداي وجدان بيدار بشري را در دانشگاه‌ها و اقشار آگاه در نطفه خفه كردند! خشونت در خاورميانه همچنان ادامه دارد و اسراييل و حوثي‌هاي يمن مشغول رد و بدل كردن موشك‌هاي خود هستند و غافل از انسان يمني و نابودي زيرساخت‌هاي كشورهاي سوريه و يمن و ديگر همسايه‌هاي عربي كه بخواهند در برابر قدرت قدر منطقه مبارزه و ايستادگي كنند!
جامعه شناس