پنتاگون استراتژي خود را در سوريه اعلام كرد
ايجاد
حكومت محلي در ويرانه‌ها
ميثم سليماني
روز پنجشنبه دانا وايت، سخنگوي وزارت دفاع امريكا در جمع خبرنگاران حاضر شد تا اطلاعات به‌روز‌رساني‌شده‌اي را در خصوص جنگ سوريه در اختيار خبرنگاران قرار دهد. او در سخنان خود گفت كه ما جمعه گذشته حملات دقيقي را به مراكز تحقيقاتي و ذخيره‌سازي سلاح‌هاي شيميايي سوريه بدون حتي يك تلفات غير‌نظامي انجام داديم و همه آنها از بين رفتند و عمليات كاملا موفقيت‌آميز بود. ادعايي كه البته هيچگاه مورد تاييد از سوي دولت سوريه و متحدان آن قرار نگرفته است. دانا وايت افزود: اين حمله علامتي از حرفه‌اي بودن و دقت نيروهاي ايالات متحده، انگلستان و فرانسه است كه اين ماموريت را به خوبي انجام دادند. روسيه نيز به اشتباه ادعا كرده است كه دفاع هوايي سوريه تعداد قابل‌توجهي از موشك‌ها را از بين برده است در حالي كه تمامي موشك‌ها به هدف برخورد كردند و موشك‌هاي سطح به هوايي كه دفاع هوايي سوريه راه‌اندازي كرد هيچ‌كدام به هدف برخورد نكردند و سيستم‌هاي دفاع هوايي توليدي روسيه كاملا بي‌اثر بودند. اين سخنان در حالي بيان مي‌شود كه وزارت دفاع روسيه اعلام كرد كه بيش از هفتاد موشك در اين حملات توسط دفاع هوايي سوريه نابود شده است. وايت در ادامه سخنان خود عنوان كرد كه هيچ نشانه‌اي براي راه‌اندازي يك حمله شيميايي ديگر وجود ندارد. با اين حال ما همچنان هوشيار هستيم و تعجب نكرديم كه بازرسان سازمان منع سلاح‌هاي شيميايي نتوانستند از شهر دوما بازديد كنند. وي در ادامه تاكيد كرد كه اسد بايد بداند جهان به هيچ‌وجه استفاده از سلاح‌هاي شميايي را تحمل نمي‌كند. داناوايت عنوان كرد كه ماموريت اخير ما جدا و متمايز از ماموريت براي نابودي كامل داعش است. بنابراين فشار را بر بقاياي داعش در حاشيه رودخانه فرات حفظ مي‌كنيم. ما همچنين بايد ائتلافي از 70 كشور براي مبارزه با داعش را حفظ كنيم تا هركجا كه اين گروه تروريستي سر زشت خود را بالا آورد آن را از بين ببريم. اينكه اين گروه در جنوب شرق آسيا، افغانستان، اروپا و ايالات متحده باشد تفاوتي ندارد. ما همچنان به حمايت از پروسه صلح ژنو كه توسط سازمان ملل و استفان دي ميستورا، نماينده ويژه در امور سوريه دنبال مي‌شود، ادامه مي‌دهيم. ما از ديپلمات‌هاي‌مان كه كار خستگي‌ناپذيري انجام مي‌دهند تا تمام احزاب به ميز مذاكره براي حل‌و‌فصل سياسي بحران بيايند حمايت مي‌كنيم تا اين جنگ داخلي كه جان مردم بي‌گناه سوريه را به خطر انداخته پايان يابد.
با اين حال دانا وايت به عنوان سخنگوي پنتاگون در بخشي از سخنان خود تا‌حدودي استراتژي آينده امريكا در سوريه را بيان كرد. وي تاكيد كرد كه ما همچنان متعهد به كار با نيروهاي دموكراتيك سوريه هستيم كه از شركاي قابل‌اعتماد ما در مبارزه با داعش هستند و از آنها حمايت مي‌كنيم. هدف ما اين است كه شرايط را براي ايجاد يك حكومت محلي و ريشه دواندن آن در سرزمين‌هاي آزاد فراهم كنيم. اقدامي كه نشان از استراتژي و گام بعدي امريكا پس از اعلام پايان داعش در سوريه دارد اما مشخص نيست با رويكردي كه دونالد ترامپ دنبال مي‌كند چگونه چنين اقدامي عملياتي مي‌شود.
سوزان رايس، مشاور امنيت ملي امريكا در دولت باراك اوباما نيز در مقاله‌اي كه در نيويورك‌تايمز به چاپ رسيد در خصوص راهبردهاي آينده امريكا در سوريه سخن گفت كه تا‌حدودي با رويكرد پنتاگون همخواني دارد. رايس در مقاله خود عنوان مي‌كند، اولا امريكا و متحدانش بايد سطح نيروي فعلي (حدود 2000 سرباز امريكايي) در سوريه را حفظ كنند تا عناصر داعش و القاعده را شكست دهند و از خروج زودرس جلوگيري كنند. زيرا داعش اگر خلأ را مشاهده كند زمين را يك‌بار ديگر به دست خواهد گرفت. لازم به ذكر است رويكرد مطرح شده از سوي خانم رايس برخلاف خواسته دونالد ترامپ است اما پنتاگون با استراتژي جيمز متيس به دنبال تداوم حضور در سوريه است. رايس در ادامه مقاله خود با تاييد رويكرد پنتاگون عنوان مي‌كند، امريكا بايد با شركاي خود، در مناطق آزاد شده به حفاظت و بازسازي آن بپردازد و به ايجاد يك حكومت محلي در اين منطقه كمك كند. اقدامي كه رايس مدعي است مي‌توان تا حد زيادي آنچه جاه‌طلبي‌هاي ايران خواند براي كنترل سرزمين‌هاي عراق، سوريه و لبنان را خنثي كند. اين اقدام مي‌تواند در‌راستاي حفظ نفوذ در مناطق عمده توليد نفت و محروم كردن اسد از بخش قابل‌توجهي از سرزمين سوريه باشد تا راه ديپلماتيك را دنبال كند. اما رها كردن مناطق آزاد شده منجر به پهن كردن فرش قرمزي براي تروريست‌ها خواهد شد.
نكته ديگر اينكه ايالات متحده بايد همچنان از تسليم شدن اسد به صورت نظامي اجتناب كند. هزينه‌هاي اين تلاش به وضوح فراتر از مزاياي آن است زيرا با توجه به حضور ايران و روسيه و سرمايه‌گذاري در حمايت از اسد، خطرات ناشي از اين استراتژي فقط افزايش مي‌يابد. رايس تاكيد مي‌كند كه ايالات متحده بايد از درگيري مستقيم با روسيه جلوگيري كند و ريسك احتمال حمله اسراييل به هر يك از مواضع ايران و حزب‌الله را نيز كاهش دهد. از طرفي ديگر امريكا بايد به اختلافات ميان تركيه و كردهاي سوريه پايان دهد زيرا كماكان امريكا به آنها براي مبارزه با داعش نياز دارد. اما اين بدان معنا نيست كه امريكا راه را براي روسيه و ايران باز بگذارد. بلكه امريكا بايد هوشمندانه به همراه متحدان خود آنها را تحت فشار قرار دهد. گام سوم در اين مسير اين است كه ايالات متحده بايد كمك‌هاي بشردوستانه و سخاوتمندانه خود را براي مردم سوريه ارسال كند و بلافاصله سياست‌هاي غيرانساني در عدم پذيرش پناهندگان سوري را متوقف كند و در نهايت ايالات متحده بايد به فشار خود براي حل‌و‌فصل بحران و مذاكره ادامه دهد هرچند نفوذ امريكا در اين زمينه كاهش يافته اما وزن ديپلماتيك آن همچنان قابل توجه است.
ترامپ و پوتين اجازه درگيري نظامي را نمي‌دهند
سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه در مصاحبه‌اي كه روز جمعه با ريانووستي داشت، عنوان كرد: ولاديمير پوتين و دونالد ترامپ اجازه نخواهند داد كه درگيري مسلحانه ميان روسيه و امريكا رخ دهد. لاوروف گفت: اگر بخواهيم در مورد خطرات يك درگيري نظامي صحبت كنيم، من 100 درصد مطمئن هستم كه نيروهاي نظامي ايالات متحده و روسيه و البته رييس‌جمهور پوتين و رييس‌جمهور ترامپ اجازه چنين اتفاقي را نخواهند داد. وي افزود: هردوي آنها رهبراني هستند كه توسط مردم انتخاب شده‌اند و مسووليت برقراري صلح را برعهده دارند. لاوروف همچنين در رابطه با كاهش تنش ميان مسكو و واشنگتن نيز گفت تلاش‌ها براي كاهش اختلافات وجود دارد و رييس‌جمهور ترامپ در تماسي تلفني عنوان كرده كه خوشحال خواهد شد كه با پوتين در كاخ سفيد ديدار كند.
لاوروف همچنين در ادامه صحبت‌هاي خود در خصوص حملات تحت رهبري امريكا به سوريه نيز گفت: روسيه ديگر هيچ مانع اخلاقي در تحويل سامانه موشكي s-300 به سوريه ندارد. او گفت كه مسكو به درخواست شركاي خود وعده داد كه S-300 را به سوريه تحويل ندهد. وي افزود: ما به حساسيت‌هاي آنها را در خصوص بي‌ثبات كردن منطقه با وجود اينكه سيستم دفاع موشكي يك سيستم صرفا دفاعي است توجه كرديم. ما به تماس‌هاي‌شان گوش فرا داديم. اما اكنون ديگر چنين تعهد اخلاقي‌اي نداريم. لاوروف اظهار داشت كه پيش از بمباران غربي‌ها، روسيه به ايالات متحده هشدار داد كه عبور از برخي خطوط قرمز در سوريه اقدامات تلافي‌جويانه از سوي مسكو را به همراه خواهد داشت. گفتني است رهبران نظامي روسيه با همتايان امريكايي خود در خصوص خطوط قرمز روسيه از جمله خطوط قرمز جغرافيايي روي زمين صحبت كرده‌اند. با اين حال لاوروف تاكيد كرد كه به هرحال آنها از اين خطوط قرمز عبور نكردند.
رقه 6ماه پس از آزادي
شش ماه از تسلط نيروهاي متحد امريكا بر استان رقه مي‌گذرد، اما اكنون اين شهر با ساختمان‌هايي ويران‌شده و حجم انبوهي از مواد منفجره و نااميدي عمومي مواجه است و عزمي براي بازسازي وجود ندارد. واشنگتن‌پست در گزارشي ميداني از اين منطقه عنوان مي‌كند كه شمارش ساختمان‌هاي ايستاده به اندازه‌اي كم است كه قابل شمارش‌تر از ساختمان‌هاي مخروبه هستند. در حدود 400هزار نفر آدم در تعداد كمي از آپارتمان‌هاي بلندي كه باقي مانده زندگي مي‌كنند آن هم در شهري كه غيرقابل سكونت است و عملا ديگر به عنوان يك شهر قابل تشخيص نيست. در شهر هيچ آب و برقي وجود ندارد و نيروي كافي براي خنثي‌سازي مواد منفجره موجودي كه تروريست‌ها از خود برجا گذاشته‌اند وجود ندارد و مردم اغلب با بقاياي انسان‌هاي مرده مواجه مي‌شوند. رقه تخريب شده است اما بازيابي آن به كندي انجام مي‌شود در صورتي كه اين تخريب توسط جنگنده‌هاي امريكايي صورت گرفته اما امريكا نمي‌خواهد مسووليت آن را برعهده بگيرد. طبق آمار بيش از 11 هزار ساختمان در منطقه رقه بين ماه‌هاي فوريه تا اكتبر سال 2017 كه حملات هوايي امريكا در اين منطقه انجام مي‌شد از بين رفته يا به‌شدت آسيب ديده‌اند. اين در حالي است كه رييس‌جمهور از نيروهاي امريكايي خواسته است تا در اسرع وقت سوريه را ترك كنند، اما حملات تلافي‌جويانه امريكا در سوريه موجب شده تا بسياري عنوان كنند نگراني‌هاي امريكا تنها به حملات شيميايي محدود است. مقامات محلي هشدار مي‌دهند كه هدف ايالات متحده در راستاي از بين بردن ستيزه‌جويان و عدم تعامل در بازسازي و مديريت رقه موجب مي‌شود تا شورشيان ديگري ظهور پيدا كنند. آنها هشدار مي‌دهند كه سرخوردگي‌هاي داخلي مي‌تواند راه را براي بازگشت دولت سوريه و پركردن اين خلأ به نفع بشار اسد، رييس‌جمهوري سوريه و از بين رفتن نفوذ امريكا در منطقه باز كند.
پيش‌بيني آينده سوريه
سرگئي ريابكوف، معاون وزارت خارجه روسيه روز گذشته اعلام كرد كه پيش‌بيني آينده سوريه و حفظ تماميت ارضي اين كشور دشوار است. ريابكوف با بيان اينكه شكل آتي مرزهاي سوريه غيرقابل پيش‌بيني است، گفت: «نمي‌دانيم كه وضعيت در سوريه چگونه تغيير خواهد كرد يا اينكه آيا ممكن است سوريه را يك كشور يكپارچه حفظ كرد يا نه؟»