نگراني كادر درمان از وضع دو هفته اخير، قابل مقايسه با ايام شيوع كرونا نيست
شهرهاي بي‌دفاع
معاون درمان ستاد مقابله با كرونا در تهران هشدار داد كه در روزهاي آينده
ايجاد تخت خالي براي مبتلايان نيازمند بستري، مشروط به ترخيص بستري‌ها خواهد بود
گروه اجتماعي| بهت و نگراني كادر درمان از وضعيت دو هفته اخير در كل كشور، قابل مقايسه با هيچ روز از ايام شيوع كرونا در سال گذشته نيست. پزشكان، پرستاران، روساي بيمارستان‌ها و حتي فعالان گروه‌هاي جهادي هميار كادر درمان مي‌گويند اين‌بار، انگار ويروس كرونا مسلسلي به دست گرفته و عزم كرده كه به جبران چند هفته پاياني سال 99 كه آمار فوتي‌ها و بستري‌ها، كاهش پيدا كرد، حالا رگباري و بي‌وقفه بتازد و ببارد و ببرد. كادر درمان، متعجب از آنچه امروز بر سر جامعه و مردم آمده؛ از آوار بلاي كرونا كه امروز، با سنبه‌اي پرزورتر از همه آن تاخت‌هاي 12 ماهه از اسفند 1398 تا اسفند 1399، نجوايي از اعتراض نسبت به بزرگ‌ترين اشتباه تصميم‌گيران در ستاد ملي مقابله با كرونا كه اعضاي آن متشكل از نمايندگان سه قوه ، نيروهاي مسلح و برخي دستگاه‌هاي حاكميتي هستند، چطور ايام پاياني سال، به فاصله كوتاهي بعد از حصول موفقيت دو رقمي شدن آمار فوت كرونا، با عادي‌سازي شرايط كشور، الگوي جامعه عمومي شدند و ناگفته و نانوشته، صدها هزار نفر را تشويق كردند كه روزمرّگي‌هاي‌شان را؛ شادماني عمومي و تفرج و سفر و همدردي حضوري با غم ديدگان و گشت بهاري در معابر نوروز ديده را بدون هيچ ترسي، انگار روزهاي بهار پيش از نحوست «كرونا»، از سر بگيرند و چه بسا كه همين تصميم‌سازان هم، در اين ايام، دلي از عزاي يك سال نمايش پرهيز و مراقبه درآوردند و ردپاي خانوادگي در آمار سفرهاي نوروزي و ديد و بازديدهاي عيدانه به‌جا گذاشتند. هنوز در كريدورهاي ستاد ملي مقابله با كرونا، سكوت برقرار است و اعضاي اين ستاد، هنوز جسارت افشاي علت واقعي اين هنجارشكني دولتي را ندارند اما اين‌بار، ديگر حكايت حدس و سياه‌نمايي و اتهام‌زني و تشويش اذهان در ميان نيست؛ يك مجموعه تصميم‌گيرنده؛ مجموعه‌اي با قدرت نفوذ غيرقابل محاسبه، مجموعه‌اي كه حتما از ريشه‌هايش مي‌توان در ستاد ملي مقابله با كرونا، سراغ گرفت، در آستانه فرارسيدن نوروز، امر و جاري كرده كه مردم، شب را با حسرت تعطيلي سفر و تردد و مهماني و دورهمي در ايام نوروز به دليل گستردگي شيوع ويروس انگليسي در تمام استان‌هاي كشور به خواب بروند و صبح، با خبر تغيير تعجب‌برانگيز رنگ شهرها و رفع همه محدوديت‌هاي اجتماعي در تمام استان‌هاي كشور بيدار شوند. اين علامت سوال بزرگ، اينكه كدام نهاد و كدام گروه قدرتمند، موفق شد چنان در بدنه مديريتي كشور نفوذ كند كه حتي ستاد ملي مقابله با كرونا را هم گوش به فرمان كرد تا واقعيت را 180 درجه متفاوت از آنچه بود به مردم نمايش دهد، در تاريخ كشور ثبت خواهد شد. فرض و گمان و بدبيني در كار نيست، ظرف روزهاي گذشته، همين چند جمله از گفت‌وگوي روز 18 فروردين مجري برنامه تلويزيوني «چاپ اول» با معاون كل وزارت بهداشت را اغلب مردم شنيده‌اند؛ چند جمله‌اي كه نماي خلاصه‌اي از حل معماست:
٭ مجري شبكه خبر: آقاي دكتر حريرچي، مي‌تونين بگين چه كسي مخالفت كرد كه جاده‌ها بسته بشه و سفر ممنوع بشه و محدوديت‌ها؟
٭٭ ايرج حريرچي؛ معاون كل وزارت بهداشت: نه خانم، نمي‌تونم بگم. اگه سوال ديگه‌اي هست بفرمايين.
تهران در آستانه انفجار است
آن‌طور كه مسوولان سلامت استان تهران مي‌گويند، آمار ابتلا، بستري و فوت كرونا در اين استان، حكايت از آن دارد كه ساكنان شاهراه اقتصادي و سياسي كشور، در رعايت و توجه به پروتكل‌هاي بهداشتي و رعايت توصيه‌هاي وزارت بهداشت، بدترين عملكرد را داشته‌اند. افزايش تصاعدي آمار فوت كرونا در پايتخت، تاييد مي‌كند كه رفتارهاي غيرمسوولانه جمعيتي كه نه جريمه شده‌اند و نه توبيخ شده‌اند و نه منع از سفر شده‌اند و در ساعت ممنوعيت تردد هم بدون ترس از جريمه‌هاي بي‌اثر، خيابان‌هاي خواب زده تهران را شلوغ كرده‌اند، همه و همه، در سايه نظارت‌هاي بسيار ضعيف و نمايشي مجريان مصوبات ستاد ملي مقابله با كرونا اتفاق افتاده است.
ديروز عليرضا زالي؛ فرمانده قرارگاه مقابله با كروناي شهر تهران، با انتقاد شديد از اعمال محدوديت‌هاي كم‌رنگ و بي‌اثر كه امروز در شهرهاي قرمز و به خصوص، شهر تهران در حال اجراست و هيچ خاصيتي جز بالا گرفتن چالش‌هاي لفظي مسوولان حوزه كسب و سلامت و امنيت ندارد، خواستار تعطيلي كامل شهر تهران شد و اعلام كرد كه ظرف شبانه‌روز 21 تا 22 فروردين ماه، 70 تهراني جان خود را بر اثر كرونا از دست داده‌اند كه اين عدد فوت در پايتخت، در 5 ماه اخير بي‌سابقه بوده است.
مشاهدات خبرنگار «اعتماد» از وضعيت ترددهاي شهري پايتخت هم تاييد مي‌كند كه جز تعطيلي تعداد قابل‌توجهي از مغازه‌هاي عرضه‌كننده اقلام غيرضروري در روز شنبه و اولين روز از بازه 10 روزه ممنوعيت فعاليت صنفي گروه‌هاي 2 تا 4، روز يكشنبه، بسياري از همين مغازه‌ها؛ فروشندگان لباس و لوازم خانگي و كافه‌ها و آرايشگاه‌هاي زنانه، كركره‌هاي خود را تا نيمه باز كرده بودند و چراغ داخل مغازه و محل كسب هم روشن بود. بحث‌هايي كه طي روزهاي گذشته در ميزگردهاي تلويزيوني بين مسوولان وزارت بهداشت و اتاق اصناف بر سر علت تعطيل نشدن مشاغل غيرضروري در ايام نوروز درگرفته، اين گمان را تاييد مي‌كند كه بسياري از مغازه‌داران تهران، از پشتوانه نامرئي ولي بسيار قدرتمندي برخوردارند كه همين پشتوانه، تمام توصيه‌ها و اعتراضات مسوولان وزارت بهداشت را منفعل مي‌كند. چنانكه روز شنبه هم، مسوولان اتاق اصناف در پاسخ به مجري برنامه تلويزيوني «تيتر امشب» شبكه خبر و در توجيه علت تعطيل نشدن مشاغل غيرضروري در پايتخت ظرف روزهاي 16 تا 18 فروردين، اين استدلال را داشتند كه: «مصوبه تعطيلي گروه شغلي 2 تا 4، روز پنجشنبه به اتحاديه‌هاي صنفي ابلاغ شد كه در اين روز هم مسوولان اتحاديه‌ها امكان اطلاع‌رساني براي اصناف را نداشتند و به همين دليل روز پنجشنبه هم مشاغل غيرضروري، فعال بودند.» توجيه اين مسوول صنفي درباره تعطيل نشدن مشاغل غيرضروري از گروه 2 تا 4 در شهر تهران در حالي غيرمنطقي است كه بنا به تاكيدات مكرر ستاد ملي مقابله با كرونا و به دنبال توجيه رنگ‌بندي‌ها براي شرايط مختلف كرونايي، اطلاق هر رنگ براي هر شهر، يك اعلام هوشمند و بي‌نياز به هرگونه ابلاغيه است به اين معنا كه فعالان مشاغل غيرضروري، بايد با شنيدن اين اعلام، خود به خود و تا اعلام بازگشت شرايط عادي از سوي وزارت بهداشت، دست از كار كشيده و فعاليت شغلي خود را تعطيل كنند.
تهران به بحران مي‌رسد
ديروز، معاون درمان ستاد مقابله با كرونا در تهران در پاسخ به خبرنگار ايلنا، هشدار داد كه در روزهاي آينده، ايجاد تخت خالي براي مبتلايان نيازمند بستري، با وجود افزايش فوتي‌هاي پايتخت، مشروط به ترخيص بستري شده‌ها خواهد بود. اين هشدار به اين معناست كه شرايط پيش روي پايتخت، در روزهاي آينده، از وضعيت امروز هم به مراتب بدتر مي‌شود. نادر توكلي در هشدارهاي خود به اعدادي از آخرين وضعيت بستري‌ها در بيمارستان‌هاي پايتخت اشاره كرد و گفت: «در شبانه‌روز 21 تا 22 فروردين، بيش از 6 هزار مراجعه سرپايي و ۱۰۰۰ بستري كرونايي در بيمارستان‌هاي پايتخت ثبت شده و در حال حاضر هم 6 هزار بيمار مبتلا به كوويد19 در بيمارستان‌هاي تهران بستري هستند.» اما فقط توكلي نيست كه بابت وخامت شرايط پايتخت هشدار داده است. مسعود مرداني؛ عضو كميته علمي ستاد مقابله با كرونا، در گفت‌وگوي كوتاهي با «اعتماد»، ضمن انتقاد شديد از ضعف نظارت‌ها، مي‌گويد كه با وجود تعطيلي مشاغل گروه‌هاي 2 تا 4 و انتظار تاثير اين تعطيلي‌ها در ترافيك خيابان‌ها و تراكم جمعيت، شرايط خيابان‌هاي تهران از بابت تردد عمومي، هيچ تفاوتي با روزهاي هفته گذشته ندارد و در پاسخ به وضعيت مراجعات بيمارستان‌ها مي‌گويد: «وضعيت بيماري در تهران بسيار غم‌انگيز و اسفناك است. ظرفيت بيمارستان‌ها از بابت بستري تكميل شده در حالي كه مراجعات كرونايي، با شدتي بسيار زياد رو به افزايش است. هيچ تختي در بخش مراقبت‌هاي ويژه بيمارستان‌هاي آموزشي تهران خالي نيست. صبح روز شنبه كه در بيمارستان لقمان بودم، تخت‌هاي بستري بيمارستان از مبتلايان كرونا پر شد و ديگر هيچ تخت خالي نداريم. بعدازظهر شنبه هم، بخش بستري و مراقبت‌هاي ويژه بيمارستان مدائن به طور كامل پر شد و حتي يك تخت، چه براي بستري مبتلايان وخيم و چه براي مبتلايان عادي، خالي نماند. مردمي كه عصر روز شنبه پشت در بيمارستان مدائن ايستاده بودند و التماس مي‌كردند بيمارشان را پذيرش كنيم، به بيمارستان‌هاي دولتي ارجاع مي‌داديم كه شايد در آن بيمارستان‌ها تختي خالي مانده باشد.» وضعيت مجتمع بيمارستاني امام خميني كه يك بيمارستان آموزشي است هم چندان احوال خوبي ندارد. خسرو صادق‌نيت؛ رييس مجتمع بيمارستاني امام خميني، غروب روز شنبه در گفت‌وگو با «اعتماد» اعلام كرد كه علاوه بر اختصاص 27 تخت پيش‌بيني شده براي بستري بيماران نيازمند مراقبت‌هاي ويژه، بيش از 50 تخت ICU هم براي شرايط اضطراري آماده شده اما فقط به شرط توزيع امكانات مناسب، امكان افزايش تخت‌هاي ICU در بزرگ‌ترين مجتمع بيمارستاني كشور فراهم است و در غير اين صورت، با تكميل ظرفيت 77 تخت مراقبت‌هاي ويژه در اين مجتمع بيمارستاني، انتقال بيماران كرونايي بدحال به بخش ICU، به‌زودي غير ممكن خواهد شد. صادق‌نيت در توضيح آخرين وضعيت مراجعات روزهاي اخير به اين مركز درماني به «اعتماد» گفت: «با روند افزايشي مراجعات نيازمند بستري مواجهيم و ضروري است كه تخت‌ها را، هم براي بستري مبتلايان با درجات متوسط و هم مبتلايان نيازمند مراقبت‌هاي ويژه، افزايش بدهيم. در حال حاضر، تخت‌هاي بخش‌هاي عادي بيمارستان را به بستري كرونا اختصاص داده‌ايم اما از آنجا كه مراجعات كرونا همچنان ادامه دارد، ناچار شديم بيش از 15 بخش بيمارستان را تغيير كاربري داده و به بخش بستري كرونا تبديل كنيم چون علاوه بر آنكه يك‌سوم بستري‌ها بايد در بخش مراقبت‌هاي ويژه بستري شوند، مجموع بيماران نيازمند بستري هم، 2 الي 3 برابر مراجعات سرپايي كروناست و در كل، تعداد مراجعات با حال عمومي وخيم در مقايسه با فروردين سال گذشته هم افزايش يافته. البته هنوز و با اين حجم مراجعات، از بابت دارو و اكسيژن براي بيماران، دچار مشكل نيستيم اما تعدادي از پزشكان و پرستاران بيمارستان به دليل ابتلا به كرونا، از چرخه خدمت دهي خارج شده‌اند كه با گذشت زمان و به دنبال افزايش بستري‌ها، نيازمند تزريق نيرو هستيم. پيش‌بيني كلي من اين است كه در هفته‌هاي آينده، هم نياز به تخت‌هاي بيشتر داريم و هم مرگ كرونا افزايش مي‌يابد.» مشاهدات پرستاران بيمارستان‌هاي پايتخت از وضعيت مراجعات كرونايي هم دورنماي دلگرم‌كننده‌اي براي صف اول كادر درمان ندارد. پرستار بخش مراقبت‌هاي ويژه بيمارستان رسول اكرم، در گفت‌وگو با «اعتماد» مي‌گويد كه روزهاي پاياني سال 99، تعداد مراجعات مبتلايان بدحال به اين بيمارستان در حدي كاهش يافت كه در بخش مراقبت‌هاي ويژه، 4 تخت خالي هم اضافه آمد اما از روز 12 فروردين و به دنبال افزايش غافلگير‌كننده مراجعات كرونايي، به دستور مديريت بيمارستان، بخش ارتوپدي، بخش جراحي يك و جراحي دو و بخش اعصاب بيمارستان هم تبديل به بخش مراقبت‌هاي ويژه شده است. اين پرستار، از افزايش چند برابري حجم كار مي‌گويد و از كمبود شديد نيروي پرستاري در بيمارستان و از اينكه با وجود ممنوعيت اضافه كاري پرستاران مراقب بيماران كرونايي، پرستاران ظرف همين چند هفته در سال جديد، حدود 80 ساعت اضافه كاري ثبت كرده‌اند و چاره‌اي جز اين نيست چون تعدادي از همكاران‌شان، به دليل ابتلا به كرونا، در مرخصي استعلاجي هستند و نيروهاي باقي مانده، بايد جور وظايف آنها را هم بر دوش بكشند. اين پرستار، گفت‌وگوي كوتاه در ساعت استراحتش را با اين جمله تمام مي‌كند: «در حال حاضر، هيچ كمبودي بابت اكسيژن و دارو و اقلام محافظتي براي پرستاران نداريم ولي مي‌دانيم كه بايد منتظر روزهاي بسيار بدتر از حالا باشيم.» ديروز سخنگوي وزارت بهداشت، گزارش بسيار نگران‌كننده‌اي از آخرين وضعيت مرگ كرونا در كشور داد.