نخستين نشست مجازي
«جبهه اصلاحات ايران»
در «كلاب‌هاوس» برگزار شد
از گفت‌وگوي مجازي
تا رايزني سياسي
گروه سياسي
اصلاح‌طلبان به ميدان آمده‌اند. اعضاي «جبهه اصلاحات ايران» با حضور در شبكه اجتماعي «كلاب‌هاوس» گامي ديگر در مسير تحركات انتخاباتي برداشته‌اند، آن‌هم پس از آنكه اعلام كردند كه گفت‌وگو درباره تعيين كانديداي نهايي خود را آغاز كرده‌اند و به نظر مي‌رسد به زودي فهرستي مقدماتي از كانديداهاي اين جريان سياسي به دست آيد. اگرچه هنوز چانه‌زني‌ها ادامه دارد اما به‌تازگي اعضاي اين جريان سياسي ملاك و معيارهاي مدنظرشان را براي تصميم‌گيري نهايي نيز اعلام كردند. هرچند هنوز بايد درنظر داشت كه اصلاح‌طلبان دست‌كم تا اينجاي كار سعي كرده‌اند كه تصميمات خود را چراغ خاموش پيش ببرند و پس از نهايي شدن هر تصميم، نسبت به اعلام آن اقدام كنند و بر اين اساس مي‌توان گفت احتمالا وقتي كانديداي نهايي‌شان را اعلام مي‌كنند كه چانه‌زني‌ها به پايان رسيده و حتي نتايج بررسي صلاحيت كانديداها نيز روشن شده باشد.
شنبه شب اتاق مجازي گفت‌وگوي «جبهه اصلاحات ايران» در «كلاب‌هاوس» با حضور ابراهيم اصغرزاده، رييس كميته سياسي و آذر منصوري، سخنگوي اين نهاد اجماع‌ساز آغاز به كار كرد؛ جايي كه هر دو شخصيت شاخص اصلاح‌طلب در آن تلاش كردند تحليلي از وضعيت سياسي- مدني حاكم بر ايران و جامعه ايراني و البته شرايط و دشواري‌هاي پيش‌روي اصلاح‌طلبان به دست داده و در عين حال با حاضران در اين اتاق مجازي، گفت‌وگو و تعامل كنند و به پرسش‌هاي بعضا تند و تيزشان پاسخ دهند. ابراهيم اصغرزاده در اين نشست مجازي ابتدا خطاب به حاضران در اين اتاق مجازي گفت كه «ما مي‌خواهيم كه با شنيدن سخنان افراد حاضر در اين اتاق ارزيابي از وضعيت به دست بياوريم و شرايط را بسنجيم تا بتوانيم از اين عدم قطعيت خارج شويم.» او البته خود پرسش‌هايي را نيز مطرح مي‌كرد و ازجمله در بخشي از سخنانش گفت: «كجاي دنيا ديده‌ايد كه اين‌قدر جريان اصلاح‌طلبي دوام بياورد و بايستد و حالا بيايد و بگويد كه مي‌خواهد از اين فرصت انتخابات استفاده كند؟! ما نمي‌گوييم مي‌خواهيم آخوندها را به قم برگردانيم، بلكه مي‌گوييم كه مي‌خواهيم از ظرفيت قانون اساسي موجود حداكثر استفاده را كنيم؛ مي‌گوييم آقايان اين وضعيت قابل دوام نيست!» او همچنين با انتقاد از رويه شوراي نگهبان و آنچه با عنوان «نظارت استصوابي» همواره سد راه كانديداهاي اصلاح‌طلب بوده، گفت: «بدترين پروژه و پرهزينه‌ترين پروژه براي كشور نظارت استصوابي بود.»
اصلاحات و احياي سرمايه اجتماعي
در ادامه اين بحث و گفت‌وگو كه با حضور جمع چشم‌گيري از كنشگران سياسي اجتماعي و البته اصحاب رسانه و خبرنگاران در جريان بود، آذر منصوري نيز به بيان نكاتي پرداخت و ازجمله گفت: «ما بايداز جريان اصلاحات و اصلاحات با توجه به ظرفيت‌هاي موجود انتظار داشته باشيم، در اين انتخابات ۱۴۰۰ اصلاح‌طلبان بايد روي دو مساله تمركز داشته باشند؛ يكي احياي سرمايه اجتماعي، دومي احياي قاعده رقابت سياسي در انتخابات است كه در انتخابات ۹۸ گام‌هاي جدي برداشته شد.»
بحث از سرمايه و پايگاه اجتماعي اصلاحات مدت‌هاست كه سوژه بحث كنشگران اين جريان سياسي است. آن‌هم در حالي كه منتقدان تاكيد دارند كه اصلاح‌طلبان به‌خاطر عملكرد دولت حسن روحاني و حتي بخشي از فعاليت‌هاي مجلس دهم و شوراي شهر پنجم سرمايه اجتماعي خود را از كف داده و اكنون بايد دست به اصلاح و بازخواني گفتماني بزنند و از نيروهاي جوان و تازه‌نفس براي احياي فعاليت‌هاي سياسي خود بهره بگيرند. اين در حالي است كه تشكيل «جبهه اصلاحات ايران» با حضور نيروهاي جوان ازجمله اين اقدامات تعريف شده است. به هر حال اما انتخابات فرصتي شده تا هم فعاليت‌هاي سياسي جاني دوباره بگيرد و هم باب بحث و گفت‌وگو ميان نيروهاي سياسي باز شود. هرچند فعلا عمده تمركز اصلاح‌طلبان، نه بر بحث بازخواني گفتماني كه بر انتخابات رياست‌جمهوري پيش‌رو متمركز است.
آغاز گفت‌وگو براي نامزد نهايي
درحالي كه دو چهره شاخص در «جبهه اصلاحات ايران» در «كلاب‌هاوس» از بايدها و نبايدهاي انتخاباتي مي‌گويند، محمود ميرلوحي از ديگر چهره‌هاي اصلاح‌طلب نيز درباره برخي گزينه‌هاي احتمالي به عنوان كانديداهاي انتخابات رياست‌جمهوري پيش‌رو اظهارنظر كرده و به ايلنا گفته است: «بنابر اطلاعاتي كه دارم گفت‌وگوهاي مقدماتي آغاز شده اما هنوز به مصاديق نرسيده است.» جواد امام، از ديگر اعضاي جبهه اصلاحات ايران نيز در اين باره با خبرگزاري برنا به گفت‌وگو نشسته و معتقد است: «جبهه اصلاحات مستقلا بحث را پيش مي‌برد و درنهايت سعي مي‌كند تاييد نهايي مصوبات خود را از خاتمي بگيرد اما خاتمي، مستقلا در تصميمات جبهه دخالتي نمي‌كند.»
باتوجه به رويه شوراي نگهبان اما احتمالا اصلاح‌طلبان تصميم دارند كه كانديداي نهايي خود را زماني انتخاب كنند كه فهرست نهايي نامزدهاي تاييد صلاحيت شده ازسوي شوراي نگهبان اعلام شود. ميرلوحي كه درباره چالش شوراي نگهبان در مسير تحركات انتخاباتي اصلاح‌طلبان نيز اظهارنظر كرده، گفته است: «در مساله انتخابات رياست‌جمهوري، چالش اصلي اين است كه آيا شوراي نگهبان تصميم مي‌گيرد كه اصلاحات تا چه اندازه مي‌تواند حضور داشته باشد يا اصلاحات شخصا مي‌تواند تصميم بگيرد چگونه در عرصه حضور داشته باشد كه به نظر من ظرف يكي، دو هفته آينده تا حدودي روشن خواهد شد. طبيعي است كه اصلاحات و اراده اين جريان اين است كه خودش بتواند تصميم را بگيرد و از بيرون به او ديكته نشود ولي متاسفانه سوابق كار هم هست و شوراي نگهبان استراتژي را مشخص مي‌كند.»
با اين حال اكنون اصلاح‌طلبان شاخص‌هايي را براي كانديداي نهايي خود اعلام كرده‌اند و ميرلوحي نيز در اين باره گفته است: «نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان معتقد است اشخاصي كه به صحنه مي‌آيند بايد هم برند باشند، هم گفتمان اصلاحات را نمايندگي كنند و هم پايگاه راي داشته باشند كه از حضور صرف راي‌سازي و تظاهر به مشاركت، موضوع به مشاركت واقعي برسد و فضاي شور و هيجان انتخاباتي كافي به وجود آيد و فكر مي‌كنيم كه اين امر شدني است و بايد ببينيم اراده‌هايي كه در كشور در اين قضايا ورود پيدا مي‌كنند آيا تغيير محسوسي نسبت به انتخابات ۱۳۹۸ ايجاد خواهند كرد يا همان مسير و دست فرمان را ادامه مي‌دهند.»
همه كانديداهاي شاخص اصلاحات
با اين وجود، اين روزها نام‌ها و چهره‌هايي از ميان كانديداهاي احتمالي اصلاح‌طلب بيشتر از ديگران شنيده مي‌شود. هرچند از آنان فعاليت چشم‌گير انتخاباتي، مانند آنچه ازسوي برخي اصولگرايان دنبال مي‌شود، به چشم نمي‌آيد. اسحاق جهانگيري ازجمله اين افراد است. 4 سال پيش در انتخابات رياست‌جمهوري قبلي با توجه به نقشي كه او در تبليغات انتخاباتي ايفا كرد، بسياري از او به عنوان بهترين گزينه جريان اصلاحات براي انتخابات 1400 نام مي‌بردند اما حوادث اين 4 سال سختي كه گذشت، به گونه‌اي پيش رفت كه حالا ديگر جهانگيري، همچون گذشته مطرح نيست. هرچند او همچنان گزينه‌اي جدي است اما ترديدهايي درباره او وجود دارد. محمدعلي نمازي، عضو شوراي مركزي حزب كارگزاران سازندگي درباره حضور اسحاق جهانگيري در انتخابات رياست‌جمهوري ۱۴۰۰ گفته است: «هنوز خبر نداريم جهانگيري در انتخابات اين دوره شركت مي‌كند يا خير. چند ماه گذشته به صورت جدي وارد ميدان و بعد از آن شنيده شد كه در حال ارزيابي فضاي انتخابات است تا حضور پيدا كند يا خير. هنوز به طور دقيق مشخص نيست حضور پيدا مي‌كند يا نه.» چندي پيش شنيده‌هايي منتشر شد مبني بر اينكه جهانگيري براي حضور انتخابات كاملا منصرف شده و حتي تشكيلاتي را كه براي انتخابات فعال كرده بود، منحل كرده است اما حالا برخي ناظران مي‌گويند كه ممكن است به اين رقابت بازگردد و در موعد مقرر خود را به ستاد انتخابات رسانده و نام‌نويسي كند. هرچند نمازي در تشريح تحليل و برداشت خود در اين باره به باشگاه خبرنگاران جوان گفته است: «جهانگيري در اين دوره شركت نخواهد كرد، اما اطلاع دقيقي نداريم؛ اميدوارم تصميم درستي براي حضور يا عدم حضور خود داشته باشد.»
انتظار از سيدحسن خميني
در اين ميان اما بحث و گفت‌وگو درباره سيدحسن خميني هر روز بيش از پيش افزايش مي‌يابد تا آنجا كه علاوه بر حزب مجمع ايثارگران كه به طور جدي در تلاش براي فراهم كردن زمينه كانديداتوري اوست، كم‌كم ديگر احزاب اصلاح‌طلب نيز وارد شده و حالا حتي روزنامه سازندگي، ارگان حزب كارگزاران نيز عكسي از او را روي جلد خود قرار مي‌دهد. به هر روي اما جواد امام، دبيركل مجمع ايثارگران به خبرگزاري برنا گفته است: «سيدحسن خميني يكي از كانديداهاي حداكثري اصلاحات است كه در جبهه درمورد او صحبت‌هاي زيادي مي‌شود و احزاب و شخصيت‌ها به دنبال اين بودند كه او را متقاعد كنند. ولي تا امروز نپذيرفته است. اگر بپذيرند يكي از كانديداهاي مورد اجماع جبهه خواهند بود. جمع‌بندي مجمع ايثارگران هم اين بوده كه ما بايد در انتخابات كانديدا حداكثري داشته باشيم. احتمالا سيدحسن خميني درصورت حضور تاييد صلاحيت مي‌شود؛ چراكه دليلي براي رد صلاحيت او وجود ندارد.»
بحث درباره كانديداتوري سيدحسن خميني اما ديروز عبدالواحد موسوي لاري از چهره‌هاي مطرح اصلاح‌طلب را نيز به واكنش واداشته و او در مصاحبه‌اي كه از او در روزنامه همشهري منتشر شد، درباره كانديداتوري سيدحسن خميني گفته است: «تا اين لحظه حضور يا عدم‌حضور اين دو قطعي نيست، بلكه پالس‌هايي كه ازسوي سيدحسن خميني مشاهده شده، نشان مي‌دهد كه او درحال بررسي شرايط است و تاكنون اظهار نكرده است كه قطعا كانديدا نمي‌شود.»