گفتوگوي «اعتماد»
با سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام
کاهش مشارکت منجر به از دست رفتن محتواي جمهوری اسلامی ميشود
آقاي صدر، از سال گذشته تاكنون بسياري از ناظران نسبتبه کاهش مشارکت در انتخابات ریاستجمهوری ابراز نگراني كردهاند؛ نگاه شما به اين مساله چيست؟ به نظر شما اگر مشارکت در انتخابات، کمتر از 50درصد باشد، چه اتفاقی رخ میدهد؟
این نگرانی که هماكنون نيز وجود دارد، عمدتا ناشي از انتخابات مجلس يازدهم است که شورای نگهبان به گونهای عمل کرد که تعداد بسياري از نمایندگان اصلاحطلب دوره قبل ردصلاحیت شدند و نتیجه اين شد که مشارکتي بسیار اندك به ثبت رسيد. مخصوصا در تهران و شهرهاي بزرگ كه این برای اعتبار جمهوری اسلامی نکتهاي بسيار منفی است. عنوان حکومت ما «جمهوری اسلامی ایران» است؛ یعنی حکومتی که مردم در آن نقش اساسی دارند. وقتی به قانون اساسی مراجعه میکنید، می بینید که از بالاترین مقامات کشور یعنی رهبری، ريیسجمهوری، نمایندگان مجلس شوراي اسلامي و خبرگان رهبري و شوراهاي شهر، همگي با راي مردم تعیین میشوند. حالا این انتخاب یا مستقيم است يا غیرمستقیم. درنتيجه اگر این مشارکت در انتخابات اندك باشد؛ یعنی نقش مردم در انتخاب مسوولان کاهش يافته و این یعنی جمهوری اسلامی محتوای خود را از دست داده است.
این مساله اما تاثیر بینالمللی هم دارد. جمهوری اسلامی امروز دشمنانی به نام اسرايیل، براندازان و ايالات متحده دارد و همه اینها منتظرند که مشکلی در مسائل ایران به وجود بیاید و بگویند که جمهوری اسلامی پایگاه مردمی خود را از دست داده و زمینههای فروپاشی آن مهیاست. حال ما کجا میتوانیم همه این تلاشها را خنثی کنیم؟! در انتخابات! اينجاست که ميتوانيم بگوييم مردم در تشکیل دولت و مجلس، نقش اساسی دارند و حکومت برآمده از خواست مردم است و اینجاست که بحث امنیت نظام مطرح میشود. وقتی مردم مشارکت فعال و حداکثری داشته باشند، امنیت نظام تقويت ميشود و اگر خدای ناکرده مشارکت پایین باشد، بهعنوان اقدامات ضد امنیتی تلقی میشود.
سخنگوي شوراي نگهبان اخيرا گفته که کاهش مشارکت در انتخابات از نظر قانونی مشکلی برای مشروعیت انتخابات ایجاد نمیکند. به نظر شما آیا صرف اینکه بگوییم مشکل قانونی ندارد مساله ما حل شده است؟
این مسائل اصلا ارتباطی به يكديگر ندارد. ما رقبا و دشمنانی داریم. اینها از روزی که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید تا امروز كه 42 سال از آن زمان گذشته، منتظر ضربه زدن به جمهوری اسلامی هستند. دنبال این هستند که گفته شود مردم ایران از این حکومت خسته شده و دنبال تغییرند. صرفا بحث قانون نیست، بحث واقعیت صحنه است. شما میبینید که براندازان خارج از کشور و برخی براندازان داخل اطلاعیه میدهند و میگویند ما نباید در انتخابات شرکت کنیم؛ برای اینکه مشروعیت نظام زیرسوال برود. از طرف دیگر عرض کردم اسرايیل و امریکا و حتی برخی کشورهای مرتجع منطقه که چندان دل خوشی از جمهوری اسلامی ندارند، درپی این هستند که اگر توان ساقط کردن جمهوری اسلامی را ندارند، حداقل ضربات حیثیتی به ایران بزنند. تنها عاملي كه جلودارشان است همين حمایت مردمی است از حاكميت! اگر انتخابات پرشور نباشد و درصد بالای شهروندان شرکت نکنند، در راستاي خواسته آنان حرکت شده و این مساله ربطی به مباحث حقوقي و مشروعيت قانوني ندارد!
به نظر شما با وجود اینکه ماههاست كه بسياري از عواقب کاهش مشارکت میگویند، چرا همچنان برخي با بیتفاوتی از مشارکت صحبت ميكنند و آنرا بی اهمیت نشان میدهند؟
حاکمان باید بینش حکومتی داشته باشند. بینش حکومتی میگوید باید در راستاي انتخابات پرشور حرکت شود. درنتيجه اين نظارت را برای جمهوری اسلامی خطرناک میدانم و درصورت اجرایی شدن و غلبه اینگونه نظرات، ضربات بسيار جدی به جمهوری اسلامی ایران وارد میشود. ببینید که عین مطالبی که عرض میکنم در بیانات رهبری هم دیده میشود. ایشان هم مطرح کردند که انتخابات پرشور و حداکثری برای بازدارندگی مفید است. از کسانی که این نظر را دارند، بپرسید بازدارندگی یعنی چه! یعنی جلوگیری از حملات تبلیغاتی و سیاسی و شاید نظامی دشمناني كه درپي ساقط کردن جمهوری اسلامی هستند. آنها زمانی به فکر اقدام عملی میافتند که احساس کنند مردم با حکومت همراه نیستند؛ یعنی زمانی که مشارکت در انتخابات پایین باشد!
با اين حساب راهکار چیست و چگونه میتوان در راستاي افزایش مشارکت اقدام کرد؟
بالاخره باید این مساله دقیق موردتوجه قرار گیرد. ما يك سیاست داخلی داریم و یک سیاست خارجی. سیاست داخلی باید در راستاي خواستهها و مطالبات مردم باشد. بايد بهگونهاي عمل کنیم که مردم خودشان بیشتر در انتخابات شرکت کنند. وقتی این کار به خوبی انجام میشود که حاکمیت به مطالبات مردم و خواستههای مردم توجه داشته باشد. من همیشه جملهای به کار میبرم و میگویم در سیاست داخلی هميشه باید استراتژی لبخند به مردم را حفظ کنیم. حکمرانی خوب در واقع گونهاي از حکمرانی است که به تمام نیازها، خواستهها و مطالبات مردم پاسخ میدهد. این نیازها چيست؟ از ابتدا اگر شروع کنیم بحث معیشت است و بعد عدالت، آزادی، آسایش، آرامش، کرامت انسانی، حاکمیت قانون و مقابله با فساد. اینها مسائلي است که باید به آن توجه کنیم و درصورتی که حکمرانی در راستاي تامین این موارد باشد، مردم علاقهمند میشوند و همراهی میکنند و در مقابل اقدامات دشمنان میایستند.