صفر و يك نباشيم
فرشاد اسكندري
در اين چندين و چند سال كه براي محيط‌زيست و با محيط‌زيست كار مي‌كنم تعطيلات عيد برايم زماني براي رسيدن به كارهاي عقب افتاده است. معمولا يك سال تمام در سفرهاي كاري هستم و نوروز زماني است كه به كارهاي خانه و... بپردازم. علاوه بر اين، از آنجا كه اغلب در بيابان و طبيعت هستم دوست دارم زماني كه جاده‌ها خلوت‌تر است سفر كنم. روزهاي ابتدايي سال به واسطه تعطيلات امكان سفر براي بخش بزرگي از مردم وجود دارد و شاهد شلوغي راه‌ها هستيم، از اين روست كه تغيير فصل را معمولا در 17 فروردين تازه مي‌بينم و سفرهايم از آن زمان شروع مي‌شد. تا جايي كه به خاطر دارم تا به حال در نوروز سفر كاري نرفته‌ام و سفرهاي شخصي‌ام هم در اين بازه زماني به يك يا دو سفر محدود مي‌شود. در نوروز 1401 اميدوارم همه كساني كه فرصت سفر برايشان در نوروز پيش مي‌آيد سفر خوبي داشته باشند و به آنها خوش بگذرد. بهار فصل خاصي است و همه‌چيز در اوج زيبايي است. با اين حال همين ايام، زمان حساسي براي حيات‌وحش چه براي پرنده‌ها و چه براي پستانداران است زيرا زمان زادآوري‌شان به حساب مي‌آيد و اگر مراقب نباشيم ممكن است در زمان ورودمان به عرصه‌هاي طبيعي به آنها صدمه بزنيم كما اينكه گاه در اخبار شاهد خبرهاي تلخ و ناگوار در اين زمينه بوده‌ايم. البته گفته من بدان معنا نيست كه بايد ورود به عرصه‌هاي طبيعي ممنوع باشد، اصولا نكته‌اي كه همواره ذهن من را درگير خود كرده، اين است كه بين گزينه ممنوعيت ورود به عرصه‌هاي طبيعي و زيستگاه‌هاي حيات‌وحش يا دادن مجوز گردشگري كدام را بايد انتخاب كنيم و به اين نتيجه رسيده‌ام كه ورود با در نظر گرفتن برخي ضابطه‌ها راه‌حل بينابيني و مناسب خواهد بود، زيرا به كار بردن قوه قهريه تنها به دور شدن مردم از محيط‌زيست منجر مي‌شود. در سال‌هاي اخير شاهد بحث‌هاي متعدد درباره كاشتن سبزه عيد يا خريد ماهي سفره هفت‌سين بوده‌ايم. برخي هواداران محيط‌زيست از مردم مي‌خواهند سبزه نكارند يا ماهي به واسطه غيربومي اين‌گونه نخرند. اين در حالي است كه كاشت سبزه عيد يكي از سنت‌هاي ما ايرانيان است. گذاشتن ماهي در سفره هفت‌سين هم از ديگر عادت‌هاي ماست كه گاه مي‌تواند به نزديكي كودكان به حيوانات منجر شود. خاطرم است در كودكي ذوق داشتم از بين مغازه‌ها يك ماهي انتخاب كنم و به خانه ببرم، نگهداري از اين ماهي به من حس مسووليتي مي‌داد و باعث مي‌شد آبش را عوض كنم، غذا بدهم و... و اين رفتار را در كودكان همسن و سال خودم هم مي‌ديدم. درباره ورود به طبيعت، روشن كردن آتش و... هم شاهد قوانين سختگيرانه هستيم. شايد بهتر باشد در سال 1401 تلاش كنيم به جاي ممنوع كردن هر چيزي در تلاش باشيم تا فعاليت‌هاي انساني كه مي‌تواند منجر به تخريب طبيعت شود را ضابطه‌مند كنيم. طبيعت براي همه مردم است و همه بايد بتوانند از آن استفاده كنند، اما به شكلي كه بتوانيم آن را بدون تخريب يا با حداقلي‌ترين شكل تخريب به نسل آينده انتقال دهيم.