اوج‌گيري قيمت نفت در سايه تنش‌ها

گروه اقتصادي| تنش‌هاي ژئوپوليتيكي در خاورميانه باعث شده قيمت نفت خام در سطوح بالا قرار داشته باشد و طلا نيز به ركوردشكني خود ادامه دهد. تنش‌هاي خاورميانه باعث شده قيمت كاموديتي‌ها افزايش يابد و در اين ميان بهاي نفت برنت به بيش از 90 دلار به ازاي هر بشكه افزايش يافته است. قيمت نفت وست‌تگزاس اينترمديت امريكا نيز به 86 دلار به ازاي هر بشكه رسيده است. قيمت كنوني نفت از اكتبر سال گذشته ميلادي تاكنون بي سابقه بوده و تحليلگران اين اتفاق را به چگونگي پاسخ ايران به تهديدهاي اخير اسراييل نسبت مي‌دهند. مذاكرات جاري بين اسراييل و حماس، در ميان پس‌زمينه‌اي از خصومت‌ها، هيچ پيشرفت قابل‌توجهي به همراه نداشته است. علاوه بر اين، احتمال اقدام تلافي‌جويانه ايران در پي حمله اسراييل به سفارت اين كشور در سوريه، به ريسك ژئوپليتيكي در بازار نفت مي‌افزايد. به نوشته بلومبرگ، رشد قيمت نفت در حالي ادامه دارد كه معامله‌‎گران چگونگي پاسخ احتمالي تهران به حمله اخير اسراييل به كنسولگري ايران در دمشق را زير نظر دارند. يكي از كارشناسان به بلومبرگ اعلام كرده: «پاسخ ايران به اسراييل احتمالا باعث مي‌شود روند مثبت و رو به بالا در قيمت نفت خام در زمان حاضر حفظ شود، اما در صورتي كه از تنش‌هاي ژئوپوليتيكي بيشتر جلوگيري شود، اين ريسك وجود دارد كه نفت تمام رشد قيمت اخير خود را از دست بدهد.» بلومبرگ دو هفته قبل در گزارشي پيش‌بيني كرد قيمت نفت در ماه‌هاي آتي ابتدا تا ۸۸ دلار و سپس تا ۹۳ دلار افزايش پيدا مي‌كند و هفته گذشته كمتر از ۱۰ روز پس از اين پيش‌بيني نفت برنت به كانال ۹۰ دلار رسيد و تا ۹۱ دلار نيز افزايش يافت. پيش از اين موسسات بسياري پيش‌بيني مي‌كردند قيمت نفت در سال ۲۰۲۴ صعودي شود. بانك هلندي ING از نفت ۸۹ دلاري در سال ۲۰۲۴ مي‌گفت. رويترز در يك نظرسنجي از كارشناسان مدعي شد همه نسبت به افزايش قيمت نفت خوش‌بين هستند با اين حال سقف قيمتي در اين پيش‌بيني‌ها بيشتر از ۹۳ دلار نبود، اكنون پس از ركوردشكني كم سابقه قيمت نفت در هفته گذشته جديدترين پيش‌بيني‌ها از احتمال صعود قيمت نفت تا كانال ۱۰۰ دلار و بالاتر خبر مي‌دهد. نفت با رشد هفته گذشته اكنون در يك قدمي مقاومت ۹۳ دلار قرار دارد و اگر بيشتر از اين محدوده صعود كند بايد منتظر نفت ۹۶، ۱۰۰ و ۱۱۰ دلاري در ادامه سال ۲۰۲۴ بود. در مقابل قيمت گاز در يك كف مهم و تاريخي قرار دارد. جو مثبت حاكم بر بازار انرژي قيمت گاز را هم ۱.۸۹ درصد بالا برد ولي برآيند ماهانه قيمت گاز نزديك به ۱۴ درصد منفي است.

به‌طور كلي، تأثير متقابل بين مباني اقتصادي و عوامل ژئوپليتيكي مسير قيمت نفت خام را شكل مي‌دهد و سرمايه‌گذاران از نزديك بر تحولات براي جهت‌گيري بيشتر نظارت مي‌كنند. تحليلگران براي افزايش قيمت‌ها در بازارهاي جهاني چهار دليل مشخص ارايه مي‌كنند.

مورد اول اينكه نفت برنت از ابتداي سال جاري ميلادي تاكنون حدود 17 درصد رشد قيمت داشته است كه بخشي از آن به كاهش توليد اوپك پلاس نيز مربوط مي‌شود. در حال حاضر تنش‌هاي موجود در منطقه خاورميانه موجب شده تا نگراني‌ها از قطع صادرات نفت ايران بالا بگيرد. اتفاقي كه مي‌تواند بر قيمت نفت تاثير بالايي داشته باشد. از طرف ديگر، در منطقه اوكراين نيز اين كشور به برخي از پالايشگاه‌هاي نفتي روسيه حمله پهپادي داشته و موجب كاهش عرضه و توليد نفت توسط يكي از بزرگ‌ترين توليدكنندگان انرژي در دنيا شده است. مورد دوم، تصميمات اوپك است. در آخرين تصميمات اين سازمان، اوپك تلاش كرد تا اعضاي خود را متقاعد كند كه عرضه نفت را خيلي بالا نبرند. اين تلاش‌ها نتيجه داد و عرضه نفت تا حد زيادي كنترل شده كه به افزايش قيمت‌ها منجر شده است. مورد سوم، رشد تقاضاي جهاني براي نفت است. آمارهاي موجود نشان از بهبود وضعيت اشتغال در امريكا است . اين كشور بزرگ‌ترين مصرف كننده نفت در دنيا است. ضمن اينكه وضعيت بهبود اقتصادي در چين نيز موجب افزايش تقاضا براي نفت شده است. داده‌هاي اقتصادي اخير ايالات متحده، از جمله گزارش‌هاي تورم و اشتغال، چالش‌هاي موجود در مسير تورم را برجسته كرده است. اين عدم اطمينان منجر به گمانه‌زني‌هايي شده است كه فدرال رزرو ممكن است هرگونه كاهش احتمالي نرخ بهره را به تعويق بيندازد. روند بازار كه در CME FedWatch Tool منعكس شده است، نشان‌دهنده انتظارات براي تنها دو كاهش نرخ از ماه سپتامبر است. چشم‌انداز نرخ‌هاي بهره بالاتر براي مدت طولاني‌تر مي‌تواند بر تقاضاي نفت خام تأثير بگذارد، زيرا هزينه ذخيره سازي نفت را افزايش مي‌دهد. اما مورد آخر اتفاق جالبي است كه درباره توليد نفت امريكا رخ داده است. در ژانويه گذشته يكسري از چاه‌هاي نفتي در امريكا به دليل سرماي هوا يخ زده و از مدار خارج شده‌اند. اين موضوع موجب كاهش توليد نفت امريكا شده است. اگر اين عوامل استمرار داشته باشند امكان اينكه قيمت نفت تا 100 دلار در هر بشكه خيز بردارد بسيار است.

ادامه ركوردشكني قيمت طلا

همزمان قيمت طلا نيز يك ركوردشكني ديگر را ثبت كرد و در روز جمعه (24 فروردين) به بيش از 2 هزار و 400 دلار به ازاي هر اونس رسيد. براساس داده‌هاي سايت اينوستينگ، قيمت لحظه‌اي طلا در ساعت 30: 1بعدازظهر 24 فروردين به وقت ايران در سطح 2 هزار و 399 دلار قرار گرفته است. اين قيمت به معناي بازدهي ماهانه 8.5 درصدي در طول يك ماه گذشته است. طي يك ماه اخير بهاي هر اونس طلا در بازارهاي جهاني از حدود ۲۱۵۸ دلار به ۲۴۰۰ دلار رسيد كه رشد بيش از ۱۱ درصدي را تنها طي يك ماه نشان مي‌دهد. مسير صعودي طلا در بازارهاي جهاني از حدود ۷ ماه پيش (مهر ۱۴۰۲) آغاز شده تا جايي كه از ۱۸۱۹ دلار در روز ۱۲ مهر به ۲۴۰۰ دلار تا امروز رسيد. اين ارقام نشان مي‌دهد بهاي هر اونس طلا در بازارهاي جهاني طي اين مدت نزديك به ۶۰۰ دلار افزايش داشته كه رشد حدود ۳۲ درصدي را نشان مي‌دهد. هر اونس نقره نيز تا نزديك 30 دلار افزايش قيمت داشته و بازدهي ماهانه اين فلز گران‌قيمت را به حدود 15 درصد رسانده است. هر تن مس در بازارهاي جهاني بيش از 9 هزار دلار معامله مي‌شود كه در اين بخش هم بازدهي ماهانه 8 درصدي ديده مي‌شود.قيمت هر تن روي نيز به بيش از 2550 دلار رسيده و 2 درصد نسبت به ماه گذشته خود افزايش داشته است.