سارا سبزي
«به عنوان امين مردم اعلام مي‌كنم كه مازوت‌سوزي در هيچ يك از پالايشگاه‌هايي كه نزديك كلانشهرها و مراكز جمعيتي قرار دارند، انجام نمي‌شود.» اين آخرين اظهارنظر رييس سازمان محيط‌زيست درباره استفاده از مازوت در پالايشگاه‌هاست، گفته‌اي كه فقط به پالايشگاه‌ها اشاره دارد و نشانه‌اي از استفاده از سوختهاي گوگرددار در بخش‌هايي مانند نيروگاه‌ها، شهرك‌هاي صنعتي و معادن شن و ماسه در آن ديده نمي‌شود. در يك روال تكراري ديگر، شهرهاي بزرگ ايران در هفته‌هاي گذشته روزهايي آلوده را پشت سر گذاشتند و در نهايت هم اين وضعيت جوي بود كه به كمك شهرها آمد و ميزان آلودگي هوا را كاهش داد. امسال هم باز پاي مازوت به ميان آمد و هياهويي دوباره شكل گرفت كه آيا مازوت در نيروگاه‌ها و صنايع استفاده مي‌شود يا خير؟
در تهران به عنوان پرچمدار شهرهاي آلوده كشور، همين امسال جبهه‌اي سنگين ميان شوراي شهر و محيط زيست شكل گرفت؛ يك سمت آن شوراي شهر بود كه با استناد به گزارش كميسيون اصل 90 مجلس، تاكيد داشت كه نيروگاه‌هاي اين استان از مازوت استفاده مي‌كنند و سمت ديگر هم شركت پخش و پالايش و محيط زيست قرار گرفتند؛ آنها تاكيد مي‌كنند كه درباره استفاده از مازوت هيچ سندي وجود ندارد. مهدي پيرهادي، عضو شوراي شهر تهران اواسط آذر ماه امسال اعلام كرد كه طبق گزارش كميسيون اصل 90، وزارت نفت استانداردهاي لازم را در استفاده از سوخت مازوت به كار نگرفته و بنزين، نفت سفيد و گازوييل‌هاي مصرفي استاندارد كافي را ندارند. همچنين بر اثر شرايط تحريمي، مصرف مازوت در كشور رو به افزايش است و از ۱۶ نيروگاه، ۱۴ نيروگاه مازوت مصرف مي‌كنند. علاوه بر اين اسامي و تناژ مصرف مازوت اين ۱۴ نيروگاه موجود است: نيروگاه‌هاي ايرانشهر، منتظر قائم، شهيد رجايي، رامين، شهيد سليمي، منتظري، سهند، تبريز، زرند، بندرعباس، طوس، بيستون، شهيد مفتح و شازند از جمله نيروگاه‌هايي هستند كه در سال 1401 مازوت‌سوزي داشته‌اند.
اين نيروگاه‌ها امسال هم مازوت‌سوزي داشته‌اند؟ آيا غير از نيروگاه‌ها صنايع ديگري هم در افزايش بار آلودگي تهران مقصر بودند؟ بررسي دو گروه تخصصي نشان مي‌دهد كه امسال هم در چندين نيروگاه استفاده از سوختهاي پرگوگرد انجام شده و حالا ماجرا فقط به مازوت مربوط نيست و پاي كيفيت گازوييل هم در ميان است. اول داده‌هاي تيمي از متخصصان آلودگي هوا را بررسي مي‌كنيم كه نتايج آن به تازگي منتشر شده است.
تيمي از متخصصان تغييرات اقليمي از دانشگاه تهران و هيوستون امريكا با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي پايشي انجام داده‌اند كه ابعاد مازوت‌سوزي و گازوييل‌سوزي در ايران را نشان مي‌دهد. در اين تحقيق، نيروگاه‌هاي حرارتي و سيكل تركيبي در كشور مورد بررسي قرار گرفته و مشخص شده كه در فصل پاييز و تابستان هم مصرف سوخت سنگين داشته‌اند. براي انجام اين تحقيق از داده ماهواره‌اي تروپومي استفاده شده و داده‌هاي مربوط به هر نيروگاه با استفاده از اين تصاوير استخراج و تحليل شده است.
محمودرضا مومني، كارشناس تغيير اقليم و از اعضاي اين تيم به «اعتماد» توضيح مي‌دهد كه منظور از سوختهاي سنگين مورد استفاده در اين نيروگاه‌ها چيست؟ او مي‌گويد كه منظور از اين نوع سوخت، گازوييل يا مازوت است. بايد توجه شود كه ميزان آلايندگي در سوختهاي گازوييل و مازوت يكسان است و فقط مازوت مقدار گوگرد بيشتري توليد مي‌كند. از آنجايي كه آلودگي هوا در اين چند وقت اخير نسبت به سال‌هاي گذشته افزايش بيشتري داشته، هدف از اين تحقيق نشان دادن علت بار آلودگي اضافه شده به آلودگي هوا بوده است.
طبقه گفته مومني، نكته مهمي كه در اين بررسي وجود دارد، بحث استفاده از سوخت گازوييل در صنايع به عنوان سوخت دوم است. گاهي در صنايع كوچك هم اين سوخت به عنوان سوخت اول استفاده مي‌شود؛ به عنوان مثال در تمامي نيروگاه‌هاي سيكل تركيبي كشور گازوييل به عنوان سوخت دوم استفاده مي‌شود. اما هيچ اطلاعي از كيفيت گازوييل توليدي و توزيعي در كشور نداريم و اين سوخت مي‌تواند حلقه مفقوده تشديد آلودگي هوا در اين چند وقت اخير باشد؛ به همين دليل در اين تحقيق ابتدا نيروگاه‌هاي كشور مورد بررسي قرار گرفته است.
اين بررسي چه اطلاعاتي در اختيار ما قرار مي‌دهد؟
در اين تحقيق ۲۰ نيروگاه كشور مورد بررسي قرار گرفتند كه تصاوير ماهواره‌اي نشان داد همه اين نيروگاه‌ها در فصل تابستان و پاييز در چندين نوبت از سوخت سنگين استفاده كرده‌اند كه سهم گازوييل بيشتر بوده است، اما كدام نيروگاه‌ها؟
طبق بررسي اين گروه، نيروگاه‌هاي سهند تبريز، شيراز، خرم‌آباد، خليج‌فارس، هرمزگان، قم و كرمان در چندين نوبت درتابستان و پاييز از سوخت گازوييل استفاده كرده‌اند. نيروگاه منتظر قائم فرديس كرج هم در چندين نوبت در تابستان و پاييز از سوخت با گوگرد بالا استفاده كرده است. نتايج نشان داده كه نيروگاه‌هاي اطراف و داخل تهران مانند طرشت، پرند، شهداي پاكدشت و رودشور از سوخت سنگين كه احتمالا گازوييل است، استفاده كرده‌اند. نيروگاه‌هاي شهيد رجايي قزوين، رامين اهواز، شهيد مفتح همدان و شهيد سليمي نكا به احتمال بالا در چندين نوبت در تابستان و پاييز از سوخت مازوت استفاده كرده‌اند. نيروگاه‌هاي اسلام‌آباد و شهيد منتظري و چهلستون اصفهان هم از سوخت سنگين استفاده كرده‌اند. هر چند در مورد نيروگاه شهيد منتظري از آنجايي كه در نزديكي پالايشگاه و پتروشيمي اصفهان قرار دارد، امكان خطا در نتايج وجود دارد و ممكن است همه يا بخشي از آلودگي براي پالايشگاه و پتروشيمي باشد.
براي نيروگاه شازند اراك نيز آلودگي بالا پايش شده كه مي‌تواند مربوط به مازوت‌سوزي در اين نيروگاه باشد، هر چند كه براي نيروگاه شازند به دليل مجاورت با پالايشگاه و پتروشيمي شازند هم اين امكان خطا وجود دارد كه همه يا بخشي از اين آلودگي مربوط به دو منبع ديگر باشد و نه خود نيروگاه. البته اين نيروگاه هفته گذشته به صورت رسمي اعلام كرد كه مازوت‌سوزي را آغاز مي‌كند و دليل آن هم سرما و افزايش مصرف گاز است.
نتايج بررسي‌هاي تيم محمودرضا مومني و همكارانش اطلاعاتي از نيروگاه‌هاي تهران هم در اختيار ما قرار مي‌دهد، از جمله اينكه نيروگاه بعثت تهران مازوت‌سوزي ندارد ولي احتمالا در چندين نوبت از گازوييل استفاده كرده است. براي نيروگاه چابهار هم اين تحقيق انجام شد ولي نتايج نشان نداد كه اين نيروگاه از سوخت سنگين استفاده كرده است.
نكته مهم ديگر در بررسي‌هاي اين تيم، اين است كه گازوييل مي‌تواند نقش تعيين‌كننده در آلودگي هوا و اضافه بار ايجاد شده داشته باشد، ولي برخلاف مازوت، حساسيت نسبت به اين سوخت كمتر است؛ در حالي كه اين سوخت مي‌تواند عامل اصلي تشديد آلودگي هوا در چند سال اخير باشد. بيشتر صنايع كوچك و شهرك‌هاي صنعتي از سوخت گازوييل به عنوان سوخت دوم استفاده مي‌كنند كه همگي آنها هم در مجاورت شهرهاي بزرگ هستند.
يكي ديگر از بررسي‌هاي مستقل و غيردولتي انجام شده درباره نوع سوخت مورد استفاده در نيروگاه‌هاي تهران، از طرف شركت تيزنگر انجام شده كه به صورت تخصصي روي خدمات هوشمند فناوري فضايي و پايش ماهواره‌اي كار مي‌كند. اين شركت به اين پرسش پاسخ داده است كه كدام نيروگاه از سوختي استفاده مي‌كنند كه دي اكسيد گوگرد دارد و از چه زماني اين سوخت را افزايش داده؟ سوخت نفت كوره يا مازوت هم بين 2.5 تا 3.5 درصد و گازوييل هم بين نيم تا يك درصد گوگرد دارد.
طبق نتايج گزارش اول اين شركت، نيروگاه سيكل تركيبي شهداي پاكدشت دماوند استفاده از اين سوخت مشخص شده كه ميزان آن از مهر امسال افزايش پيدا كرده است.
در گزارش ديگري از اين شركت، استفاده از سوخت با دي اكسيد گوگرد هم در نيروگاه منتظر قائم تاييد شده و مقادير شناسايي شده با اين آلاينده از تاريخ يكم تا دهم آذر بيش از 200 ميكروگرم بر مترمكعب است.
گزارش سوم هم استفاده از سوخت با دي اكسيد گوگرد را در نيروگاه شهيد رجايي قزوين اثبات مي‌كند؛ طبق اين بررسي، از آبان ماه ميزان استفاده از اين نوع سوخت در نيروگاه شهيد رجايي افزايش داشته و مقادير شناسايي شده هم از روز 11 آذر بيش از 300 ميكروگرم بر مترمكعب است. اين گزارش اطلاعات مهم ديگري هم درباره استفاده از اين سوخت در شهرك‌هاي صنعتي و معادن سنگ و شن دارد كه نشان مي‌دهد اين مراكز در رديف اول مصرف سوخت مازوت و گازوييل قرار دارند. در بازه زماني يكم تا سيزدهم آذر امسال در اكثر نقاط استان‌هاي البرز و تهران - از مناطق شرق تهران تا ساوجبلاغ و طالقان و نظرآباد- از اين سوخت‌ها استفاده مي‌كردند.
شركت پخش و پالايش: سندي براي مازوت‌سوزي وجود ندارد
شركت پخش و پالايش مواد نفتي در پاسخ به روزنامه «اعتماد» تاكيد مي‌كند كه هيچ سندي تا امروز درباره استفاده از مازوت در نيروگاه‌هاي تهران يا توزيع فرآورده‌هاي نفتي غيراستاندارد در اين كلانشهر وجود ندارد.
اين پاسخي است كه اين شركت به روزنامه اعتماد و نتايج اين بررسي داده است: ادعاي مازوت‌سوزي در نيروگاه‌هاي تهران يا توزيع فرآورده‌هاي نفتي غيراستاندارد در اين كلانشهر در حالي از سوي برخي افراد مطرح مي‌شود كه هيچ سند و مدركي در اين زمينه تاكنون ارايه نشده و اين موضوع همواره از سوي وزارت نفت، سازمان محيط زيست و سازمان ملي استاندارد تكذيب مي‌شود و تكرار اين دروغ باعث شده تا متهم اصلي آلودگي هوا پنهان بماند. ابتدا در پالايشگاه‌ها اين روند بررسي مي‌شود، سپس در انبارهاي نفت، كيفيت و استاندارد فرآورده‌هاي نفتي آزمايش مي‌شود و در نهايت در جايگاه‌هاي سوخت توسط سازمان‌هايي مانند سازمان محيط زيست و سازمان ملي استاندارد به صورت دوره‌اي، سوخت عرضه شده نمونه‌گيري مي‌شود. در هيچ كدام از اين مراحل تاكنون استدلالي مبني بر غيراستاندارد بودن سوختهاي توليدي در كشور وجود ندارد.
در بخش ديگري از اين پاسخ نوشته شده است: هر فرد ديگري مستنداتي مبني بر غيراستاندارد بودن سوخت در اختيار دارد، مي‌تواند آنها را در اختيار مراجع ذي‌صلاح قرار دهد و حتي در رسانه‌ها منتشر كند، اما مشخص نيست با وجود اصرار چندباره شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران در خصوص انتشار اين اسناد، هيچ‌گاه سند يا مدرك مستدلي در اين زمينه ارايه نشده و تنها به اظهارنظرهاي كلي در اين خصوص بسنده شده است. شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران نقشي در نحوه و زمان استفاده نفت كوره يا نفت‌گاز در نيروگاه‌ها ندارد و براي جلوگيري از قطع برق در زمستان به دليل افزايش مصرف گاز در بخش خانگي، سوخت دوم را كه مي‌تواند با قيمت‌هاي فوب خليج فارس صادر كند، با قيمتي نزديك به صفر در اختيار نيروگاه‌ها قرار مي‌دهد تا هيچ كدام از بخش‌هاي كشور مانند صنايع، بيمارستان‌ها، مراكز خدماتي و حتي بخش خانگي با قطع برق مواجه نشوند. بنابراين براي تامين پايدار برق در كشور تنها دو راه باقي مي‌ماند؛ راه اول اين است كه بخش خانگي در زمستان در مصرف گاز صرفه‌جويي كند و با راهكارهاي بهينه‌سازي مصرف، درصدي از مصرف گاز را كاهش دهد يا اينكه با افزايش مصرف گاز خانگي بايد از سوخت دوم شامل نفت‌گاز و نفت كوره در نيروگاه‌ها استفاده كرد.
در ادامه پاسخ شركت پخش و پالايش مواد نفتي هم آمده است كه «اين نكته بايد مورد توجه قرار گيرد كه مصرف سوخت در ايران بسيار بالاتر از ميانگين جهاني است. شدت مصرف انرژي در كشور تقريبا دوبرابر ميانگين جهاني است. بنابراين حتي پاك‌ترين سوخت نيز به دليل مصرف بالا مي‌تواند آلودگي ايجاد كند. موضوع ديگر بررسي خودپالايندگي تهران است. شهر تهران كه تا چند دهه قبل جمعيتي بسيار كمتر از امروز داشت به شكل نامتقارني توسعه پيدا كرده و شيوه توسعه شهر، جلوي فرآيند خودپالايندگي تهران را تا حد زيادي گرفته است. از سوي ديگر، با افزايش جمعيت تهران، مصرف سوخت در تمام بخش‌ها با رشد روزافزون روبه‌رو شده است و با توجه به ماهيت سوخت كه از عناصر كربن و هيدروژن تشكيل شده، ايجاد آلودگي اجتناب‌ناپذير است. اگرچه بايد همه بخش‌ها در كاهش اين آلودگي فعال شوند، اما تا زماني كه بهينه‌سازي مصرف شكل نگيرد، حتي با افزايش بيشتر از اين كيفيت فرآورده‌هاي نفتي نيز باز هم سريال دنباله‌دار آلودگي هوا ادامه خواهد داشت. نكته ديگر اين است كه بر اساس قانون تا زماني كه مصرف بنزين در كشور 75 ميليون ليتر در روز باشد، وزارت نفت موظف به تامين بنزين با استاندارد يورو 4 در كلانشهرهاست. اگرچه اكنون مصرف بنزين بالاي 110 ميليون ليتر در روز است با اين حال همچنان بنزين توزيعي در تهران و 7 كلانشهر ديگر با استاندارد يورو 4 و با اكتان 92 عرضه مي‌شود. البته بسياري از دستگاه‌ها، وزارت نفت را مجري قانون هواي پاك و مقصر وضعيت كنوني هوا مي‌دانند و انگشت اتهام در اجرايي نشدن بندهاي قانون هواي پاك در حالي به سمت اين وزارتخانه گرفته مي‌شود كه وزارت نفت بر اساس اين قانون به عنوان بخشي از دولت، دستگاه حاكميتي و نظارتي بر كاهش آلودگي هواست در حالي كه وظيفه بيش از ۲۰ دستگاه در اجراي اين قانون مشخص و ابلاغ شده است.»
همه مقصران آلودگي هوا
تاكنون سه سياهه انتشار در سال‌هاي ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶ توسط شهرداري تهران و فقط براي شهر تهران و سال ۱۴۰۰ براي هشت كلانشهر ايران براي نخستين‌بار و بنا به درخواست سازمان حفاظت محيط زيست انجام شده و فعلا تنها اطلاعاتي است كه درباره آلاينده‌هاي اصلي كلانشهرها در اختيار داريم.بر اساس سياهه انتشار سال 1396 منابع ثابت آلوده‌كننده هوا اين موارد بودند: فرودگاه، جايگاه‌هاي سوخت، راه‌آهن، پايانه‌هاي اتوبوس، خانگي-تجاري-اداري، نيروگاه و صنايع. در سال 1400 هم سياهه انتشار جديدي رونمايي شد، اما اين سياهه انتشار انتقادات زيادي به همراه داشت و به نظرم بايد مجددا مورد بررسي و تجديدنظر قرار گيرد، زيرا مطابق تحقيقاتي كه به تازگي (شهريورماه 1401) توسط مركز پژوهش‌هاي مجلس با عنوان «اظهارنظر كارشناسي درباره فهرست انتشار آلاينده‌هاي هواي كلانشهرهاي كشور» انجام داده، نهاد پايشگر هواي پايتخت از ساده‌ترين مسير كه بيشترين خطا را دارد، استفاده كرده است.يافته‌هاي اين مركز نشان مي‌دهد طي دو سال گذشته به دليل تغيير سبك زندگي در تهران متاثر از كرونا و مازوت، سهم منابع انتشار گازها و ذرات آلاينده تغيير كرده، اما در گزارش‌هاي آلودگي، همچنان «خودروها» كارگردان اصلي آلودگي معرفي مي‌شوند. گزارش كارشناسي مركز پژوهش‌هاي مجلس نشان مي‌دهد بخشي از داده‌هاي مدون آلودگي هواي تهران به «كم‌نمايي» آلوده است و با اين حال دست‌كم در تهران به عنوان سياهه انتشار رسمي، مبناي تصميم‌گيري در سال‌هاي اخير قرار گرفته است.
تاييد افزايش مصرف مازوت از طرف كميسيون اصل 90
تير امسال در شرايطي كه وضعيت آلودگي هوا هنوز به اوج خودش نرسيده بود، علي خضريان، سخنگوي كميسيون اصل 90 با اشاره به گزارش اين كميسيون درباره آلودگي هوا گفت كه «وزارت نيرو در تامين برق مورد نياز كشور نه تنها از انرژي‌هاي تجديدپذير استفاده نكرده كه به دليل شرايط خاص تحريمي كشور، مصرف مازوت در حال افزايش است و طبق اعلام مركز اقليم سازمان حفاظت محيط زيست از ۱۶ نيروگاه كشور، ۱۴ نيروگاه مصرف مازوت دارند. براي حل مساله آلودگي هوا در كل كشور به حداقل بودجه‌اي برابر ۲۰۶ هزار ميليارد تومان نياز است. البته اين رقم صرفا سهم دولت از كل بودجه مورد نياز است و با فرض تامين باقي بودجه از منابع مربوطه و عدم وجود هيچ اشكالي در فراهم بودن ساير ملزومات اجراي راهكارهاي كاهش آلودگي هوا دولت سالانه بايد ۴۱ هزار ميليارد تومان بودجه براي كاهش آلودگي هوا در نظر بگيرد. اين مهم را هم بايد در نظر گرفت كه اين رقم فقط براي ۹ كلانشهر محاسبه شده و اين در حالي است كه تقريبا تمامي استان‌هاي كشور درگير مساله آلودگي هوا هستند و وسعت اين مساله روز به روز در حال گسترش است.»
طبق گفته خضريان «با مقايسه با كل بودجه عمومي دولت در سال ۱۴۰۱، حدود 2/5 درصد از كل بودجه عمومي كشور براي مساله آلودگي هوا بايد تخصيص داده شود. البته اين با فرض تحقق كل بودجه عمومي دولت است و در صورت عدم تحقق بودجه، سهم اين موضوع از بودجه عمومي دولت افزايش مي‌يابد. به همين ميزان در سال‌هاي بعدي اين برنامه فرضي ۵ ساله نيز بايد درصدي از كل بودجه عمومي دولت براي اجراي راهكارهاي كاهش آلودگي هوا تخصيص داده شود.... با توجه به شرايط خاص تحريمي كشور و لزوم استفاده از مازوت و سوختهاي نظير آن، وزارت نفت به عنوان توليد‌كننده سوخت كشور بايد سريعا نسبت به كاهش بار آلودگي گوگردي مازوت مصرفي و بنزين و گازوييل اقدام كند. مطابق گزارش‌هاي نظارتي تاكنون اقدام موثر و جدي و منتج به نتيجه‌اي از سوي اين وزارتخانه در اين راستا انجام نشده است.»
در گزارش كميسيون اصل 90 به وظايف دستگاه‌هاي ديگر هم اشاره شده و فقط وزارت نيرو مورد اشاره قرار نگرفته، براي مثال در بخش راهكارهاي اين گزارش تاكيد شده است كه شبكه مترو و نوسازي ناوگان حمل و نقل عمومي بايد نوسازي شود، از فيلترهاي (صافي‌هاي) موقت براي اتوبوس‌ها در زمان استقرار در داخل پايانه استفاده شود و نظارت بر اين كار بر عهده وزارت كشور است.از طرف ديگر تعويض يا نصب قطعات كاهنده آلايندگي وسايل نقليه مانند فيلتر ذرات و كاتاليست هم بايد توسط خودروسازان و با نظارت مستمر سازمان حفاظت محيط زيست و سازمان ملي استاندارد صورت گيرد.
ارتقاي استاندارد آلايندگي اجباري خودروها و موتورسيكلت‌هاي نو و اسقاط خودروها و موتورسيكلت‌هاي فرسوده هم بخش ديگري از راهكارهاي كميسيون اصل 90 مجلس بود كه تير امسال ارايه شد.
تا 1406 صبر كنيد
مركز پژوهش‌هاي مجلس سال گذشته نسخه‌اي سياستي براي حل مشكل آلودگي هوا منتشر كرد كه البته راهكارهاي مطرح شده در اين گزارش تا سال 1406 زمان مي‌برد. طبق اين گزارش «با توجه به اينكه ميزان آلايندگي صنايع و نيروگاه‌ها غالبا به كيفيت سوخت مصرفي آنها مربوط مي‌شود، بايد چشم‌‌انداز مناسبي براي اين مهم در برنامه‌هاي كاهش آلودگي هوا در نظر گرفته شود.
به همين خاطر پيشنهاد مي‌شود وزارت نفت مكلف شود براي تامين سوخت مصرفي كشور به گونه‌‌اي برنامه‌‌ريزي كند كه تا سال ۱۴۰۵ تا شعاع ۲۰۰ كيلومتري كلانشهرها هيچ نيروگاه يا صنايعي از سوخت مازوت يا ساير سوختهاي غيراستاندارد استفاده نكند و توليد انواع سوختهاي مصرفي كشور براساس استاندارد ملي مصوب انجام شود.
اين مركز شش سياست توصيه كرده بود كه در اين بازه زماني مي‌توانند آلودگي هواي كشور را به ميزان چشمگيري كاهش دهند: اولين پيشنهاد مركز پژوهش‌هاي مجلس ممنوعيت توزيع مازوت و گازوييل به صنايع و نيروگاه‌ها بود و پيشنهاد دوم «دولت الكترونيك» را هدف قرار مي‌دهد. سومين پيشنهاد هم به خودروسازان بود كه توصيه كرده بود اين گروه بايد بايد تا سال ۱۴۰۵، نيمي از خودروهاي توليدي را به شكل «برقي» و نه «بنزيني» روانه بازار مصرف كند.
پيشنهاد چهارم هم درباره خودروهاي حمل و نقل عمومي و كاميون‌‌ها (ديزلي‌‌ها) بود كه بر اساس آن بايد اين خودروها به فيلتر دوده مجهز شوند. پنجمين پيشنهاد هم مربوط به «سنجش آلايندگي خودروها» مربوط بود. آخرين پيشنهاد اين مركز هم اين بود كه خودروسازان استانداردهاي روز اروپا در حوزه سوخت و موتور را رعايت كنند.»