استاندارد دوگانه امريكا در برابر تركيه و اسراييل
محمود فاضلي
گزارش سالانه حقوق بشري امريكا به دليل دخالت در امور داخلي كشورها، استانداردهاي دوگانه، عدم رعايت اصل بي‌طرفي و ناديده گرفتن فرهنگها و سبك زندگي كشورها همواره مورد انتقاد است. انتشار گزارشهاي وزارت خارجه امريكا در حالي است كه اين كشور، كارنامه سياه و تاريكي در عدم رعايت حقوق بشر گروههاي رنگين‌پوست و بومي خود، نقش داشتن در كودتاها و تجاوز به حاكميت و استقلال كشورها دارد. بلينكن در اين كنفرانس خبري، گزارش سالانه امريكا از وضعيت حقوق بشر در ۱۹۸ كشور دنيا را قرائت كرد. وي مدعي شد وقتي بحث بر سر «نقض حقوق بشر يا نقض قواعد بشردوستانه بينالمللي» باشد، تمركز امريكا بر روند تحقيقات خواهد بود. بلينكن اما برنامه زماني براي رونمايي از نتايج اين تحقيقات ارايه نكرد. به اعتقاد بلينكن، واشنگتن علاوه بر اتهام «نقض حقوق بشر توسط ارتش اسراييل» در ارتباط با جنگ اخير با نيروهاي حماس و نقض احتمالي قوانين استفاده از سلاح‌هاي امريكايي را نيز در دست بررسي دارد. در گزارش حقوق بشري امريكا آمده است: «ما همچنان به ابراز نگراني در مورد كشته و زخمي شدن دهها هزار غيرنظامي در غزه ادامه مي‌دهيم. نيروهاي اسراييلي قتل‌هاي غيرقانوني را در سرزمينهاي فلسطين اشغالي انجام دادهاند. نيروهاي اسراييلي ناپديد‌سازي اجباري و شكنجه را انجام داده و محدوديتهايي را بر آزادي رسانهها اعمال كردند.»
اظهارات بلينكن يك روز پس از رسانه‌اي شدن قصد امريكا براي تحريم يك گردان اسراييلي به دليل «نقض حقوق بشر» در كرانه غربي رود اردن مطرح شده است. وزارت خارجه امريكا قصد دارد طي روزهاي آتي تحريم‌هايي را عليه گردان «نيتسح يهود» اعمال كند. بلينكن، تحريم‌هاي مزبور را در روزهاي آينده اعلام خواهد كرد. در صورت اعمال چنين تحريمي، گردان مزبور از دريافت هرگونه كمك نظامي امريكا منع خواهد شد. اين اولين بار خواهد بود كه يك واحد ارتش اسراييل مورد تحريم‌هاي امريكا قرار مي‌گيرد. انتشار گزارش اكسيوس، انتقاد كابينه اسراييل و همچنين خشم بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل را برانگيخته است. وزارت خارجه امريكا در گزارش سالانه 2024 خود از ادامه محدوديتهاي شديد براي فعاليت سياسي كردهاي تركيه و بازداشت صدها تن از كردهاي اين كشور به اتهام وابستگي به حزب كارگران كردستان تركيه خبر داده است. همچنين به حساسيت برخي نهادهاي دولتي تركيه مانند پارلمان اين كشور به استفاده اعضا از زبان كردي در هنگام سخنراني و تلاش براي توقف اين اقدامات اشاره كرده است. محدود بودن استفاده از زبان مادري در مناطق كردنشين تركيه، خودسانسوري رسانههاي كرد زبان تركيه به دليل اعمال فشار دولت نيز از ديگر موارد نقض حقوق بشر در تركيه عنوان شده است. وزارت خارجه امريكا اعمال محدوديت رفت و آمد در مناطق كردنشين تركيه را نيز از جمله اقدامات خصمانه دولت تركيه نسبت به كردها عنوان كرده است. در اين گزارش تاكيد شده اقدامات نظاميان تركيه در مقابله با پ.ك.ك، به صورت غيرقابل تصوري زندگي غيرنظاميان كرد را تحت تاثير قرار داده است. امريكا همچنين اعمال فشار عليه فعالان سياسي كرد، احزاب كرد تركيه و نهادهاي سياسي نزديك به كردها را از جمله رفتارهاي خصمانه دولت تركيه عليه كردها ذكر كرده است. وزارت خارجه امريكا همچنين از ادامه اقدامات نظامي پ.ك.ك در مناطق كردنشين تركيه خبر داده و ادعا كرده است كه پ.ك.ك همچنان به عضوگيري از ميان افراد زير 18 سال ادامه مي‌دهد. امريكا كشتن شدن غيرنظاميان كرد در جريان حملات هوايي تركيه در اقليم كردستان و منطقه تحت كنترل كردهاي سوريه را نيز در زمره رفتارهاي خصمانه تركيه آورده است. وزارت امور خارجه تركيه طي انتشار بيانيه‌اي درباره گزارش حقوق بشر سال 2023 منتشر شده توسط وزارت امور خارجه امريكا، از اين گزارش كه مغرضانه تهيه شده است به شدت انتقاد كرد. در بيانيه تركيه آمده است كه «گزارش حقوق بشر» كه توسط وزارت امور خارجه امريكا در 22 آوريل 2024 منتشر شده و شامل بخش‌هايي در مورد نزديك به 200 كشور است، همانند سال‌هاي گذشته، شامل ادعاهاي بي‌اساس، اطلاعات غيرواقعي و اظهارنظرهاي پيشداورانه عليه تركيه است.» در اين بيانيه بار ديگر بر عدم اعتماد به اين گزارش كه امسال بر اساس ادعاهاي منشا نامعلوم و گفتمان‌هاي محافل وابسته به سازمان‌هاي تروريستي تهيه شده، آمده است: «كشور ما بهرغم تهديدهاي تروريستي چندوجهي و شديدي كه با آن مواجه است، به اصول دموكراسي، حقوق بشر و حاكميت قانون با قاطعيت پايبند است. عمليات ضد تروريسمي كه ما بر اساس حق دفاع از خود انجام مي‌دهيم، فقط عناصر تروريستي و توانايي‌هايي را كه آنها در فعاليت‌هاي تروريستي به كار مي‌گيرند، هدف قرار مي‌دهد. به عنوان متحدي كه به خوبي از دامنه مبارزه برحق و مشروع ما عليه همه اشكال تروريسم آگاه است، درك اصرار امريكا بر ادعاهاي متناقض كه حقايق را تحريف مي‌كند، غيرممكن است.» در بيانيه تركيه همچنين ضمن ابراز نگراني شديد از عدم اشاره به حملات غيرانساني در غزه كه همچنان ادامه داشته و ضربه بزرگي نه تنها به حقوق اساسي مردم فلسطين بلكه به ارزش‌هاي مشترك تمام بشريت وارد كرده، آمده است كه «گزارش مورد بحث به وضوح نشان مي‌دهد كه با انگيزه‌هاي سياسي و به دور از بي‌طرفي و عينيت تهيه شده است. ما بار ديگر از امريكا دعوت مي‌كنيم كه بر كارنامه خود در زمينه حقوق بشر تمركز كرده و به مشاركت خود با سازمان‌هاي تروريستي و سياست استاندارد دوگانه خود در مورد حقوق بشر پايان دهد.» وزارت امور خارجه تركيه تاكيد كرده است: «اين گزارش بر اساس ادعاهاي نامشخص و به دور از واقعيت تهيه شده و حاوي نظرات مغرضانه و ادعاهاي بي‌اساس عليه تركيه است. امريكا امسال نيز فرقه فتح‌الله گولن كه صدها شهروند را به شهادت رساند و به دموكراسي تركيه حمله كرد، در اصل مبارزه تركيه با اين فرقه را درك نكرده و شواهد و قرائن عليه آنها را ناديده گرفته است.»
كارشناس روابط بين‌الملل