تیک‌تاک به جای گوگل
سهیل سراییان
بدون شک تیک‌تاک، چه پروپاگاندای امریکا بخواهد چه نخواهد، مهم‌ترین شبکه اجتماعی این روزهاست و قطعا به همین راحتی‌ها از کنارش نمی‌توان عبور کرد. براساس نظرسنجی‌ها از سال ۲۰۲۱ تا امروز در میان نسل z تیک‌تاک جایگاه متفاوتی دارد. در حقیقت در این پژوهش نشان می‌دهد که نسل z از تیک‌تاک و اینستاگرام به عنوان موتور جست‌وجو استفاده می‌کنند و دیگر مثل سابق سراغ گوگل نمی‌روند. نکته جالب‌تر اینجاست که حتی برای دیدن اخبار روز هم از تیک‌تاک استفاده می‌کنند.
پدیده وایرال شدن
موضوعی که بیشتر از همه جالب به نظر می‌رسد درباره وایرال شدن است. پدیده وایرال شدن و ویدیوهای کوتاه همه از تیک‌تاک شروع شده‌اند. اینستاگرام همواره سعی کرده از موج پرسرعت تیک‌تاک عقب نباشد اما همچنان مهم‌ترین ویدیوهای وایرال شده از تیک‌تاک به اینستاگرام می‌رسند. حتی در میان چهره‌های مشهور اینستاگرام می‌توان دید که تمرکز بیشتری روی تیک‌تاک دارند و می‌دانند که چرخش نسل جدید به سمت این شبکه اجتماعی است.
تیک‌تاک از کجا آمد؟
این شبکه اجتماعی پرطرفدار از سال ۲۰۱۶ آغاز به کار کرده است و به شما اجازه ساخت و به اشتراک گذاشتن ویدیوهای ۱۵ ثانیه‌ای می‌دهد. براساس آخرین آمارها بیش از ۱.۷ میلیارد نفر از تیک‌تاک استفاده می‌کنند و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۷ به بیش از ۲.۵ میلیارد نفر هم برسد. ۵۷درصد از این جمعیت خانم‌ها هستند و ۴۳درصد را آقایان تشکیل می‌دهند. مدیران تیک‌تاک معتقد هستند که گروه مخاطب هدف‌شان افراد ۲۵ تا ۳۴ است اما اگر نگاهی به محتواهای تولید شده از این شبکه بیندازیم متوجه می‌شویم اکثرا از بیست سالگی یا حتی قبل از آن به عضویت تیک‌تاک در آمده‌اند. از میان کشورها امریکا با ۱۵۰ میلیون نفر، اندونزی با ۱۲۷ میلیون و برزیل با ۹۹ میلیون سه کشور اول در تیک‌تاک هستند.
اختلاف تیک‌تاک با امریکا
هفته گذشته بود که سنای امریکا به اتفاق آرا با ۷۹ رای موافق در برابر ۱۸ رای مخالف، به ممنوعیت فعالیت تیک‌تاک در خاک امریکا در صورتی که مالک چینی آن از واگذاری این شبکه طی ۹ ماه تا یک سال آینده خودداری کند، رای داد. البته بارها مالک تیک‌تاک اشاره کرده که هیچ ارتباطی با چین و دولت ندارد. استفاده خیلی زیاد از تیک‌تاک باعث نگرانی در بین قانونگذاران امریکایی شده و نگران هستند که شرکت چینی بایت دنس که مالک تیک‌تاک است، به اطلاعات میلیون‌ها کاربر امریکایی دسترسی داشته باشد. هنوز هیچ‌گونه از این حرف‌ها اثبات نشده‌اند. اما در این لایحه اشاره می‌کنند که در صورت عدم فروش تیک‌تاک به شرکت‌های غربی، این پلتفرم در ایالات‌متحده ممنوع می‌شود و با تصویب در سنا نیز، جو بایدن اعلام کرده که این لایحه را امضا خواهد کرد تا روند اجرایی شدن آن آغاز شود. بیشتر از هر چیزی زمانی که سیاستمداران نگران چیزی می‌شوند در ابتدا قطعا استقبال زیاد مردم را از آن برنامه یا شبکه اجتماعی دیده‌اند. همواره بحث‌های تمام نشدنی درباره ارتباط مدیران این شبکه‌ها با دولت وجود داشته و خیلی‌ها معتقدند اطلاعات کاربران دراختیار دولت‌ها قرار می‌گیرد.
تیک‌تاک در ایران
با توجه به مساله فیلترینگ در ایران و در کنار آن محدودیت‌هایی که خود تیک‌تاک برای کاربران ایرانی گذاشته است، شاید به نظر برسد که باید تعداد کاربران ایرانی کم باشند اما دقیقا عکس این ماجراست. کاربران ایرانی حضور فعالی در این شبکه اجتماعی دارند و بسیاری از ویدیوهای وایرال شده در شبکه‌های دیگر اجتماعی مثل اینستاگرام از تیک‌تاک ایرانی دست به دست شده‌اند. از نکات جالبی که در تیک‌تاک وجود دارد بحث چالش‌های مختلفی است که مردم آنها را اجرا می‌کنند. کاربران ایرانی تیک‌تاک هم همیشه در این چالش‌ها حضور دارند و به نظر ویدیوهای متفاوتی به نسبت شبکه‌های اجتماعی دیگر ساخته‌اند. اما تیک‌تاک تا امروز به هیچ عنوان قبول نکرده است تا اپلیکشن خود را به دولت‌ها بفروشد و به شدت با آن مقابله کرده است.
موج تیک‌تاک در دنیا
موجی که به صورت کلی درباره تیک‌تاک درست شده است به نظر کاملا طبیعی و در مسیر درست خودش قرار دارد. شبکه‌ای که به شدت محبوب به خصوص در میان نسل جوان است، باعث حساس شدن دولت‌ها می‌شود و به آن جاسوسی می‌گویند. اتفاقی که قطعا می‌تواند برای گروه متا هم باشد اما کاملا جریان را به سمت تیک‌تاک تغییر داده‌اند. پیش‌بینی می‌توان کرد که تیک‌تاک از تمام این اتفاقات بیشترین استفاده را خواهد کرد و قطعا در همین روزها حتی تعداد کاربرانش بیشتر خواهد شد. جنگ تبلیغاتی که از غرب شروع شد اما در شرق تمام می‌شود و دیگر نشانی از قدرت تبلیغاتی غرب مثل سال‌های گذشته وجود ندارد. شاید روزی اگر درباره این می‌خواندیم که یک شبکه اجتماعی جایگزین یک موتور جست‌وجو برای اخبار و سایر موارد شده است باور نمی‌کردیم اما این‌گونه شده و گوگل هم دیگر باید از منطقه امن خودش خارج شود و تغییراتی ایجاد کند. نسل جدید و مردم به وسیله همین شبکه‌های اجتماعی درک بیشتری از مسائل پیدا کرده‌اند و دیگر قرار نیست گول بخورند.