100چالش ايران96

گروه سياسي

«ضرورت اصلاحات ساختاري اقتصادي»، «بحران تامين آب» و «بيكاري» سه مساله نخست كشور در سال 96 هستند. اين را بررسي‌هاي يك موسسه آينده‌پژوهي (آينده‌بان) و پيش بيني‌هايش براي سال 96 نشان مي‌دهد. موسسه‌اي كه از سال 93 بررسي‌هاي آينده‌پژوهي‌اش را با همراهي مركز تحقيقات استراتژيك رياست‌جمهوري آغاز كرده و در ابتداي هر سال نتايج اين بررسي‌ها درباره سال پيش‌رو را منتشر مي‌كند. براساس گزارش اوليه اين موسسه مسائل اقتصادي، صنعتي و كشاورزي 22 درصد، اجتماعي 20درصد، سياسي 17درصد، زيست‌محيطي 10درصد، فرهنگي 9درصد، سلامت 9درصد، بين‌الملل 7درصد، علم و فناوري 4درصد و دين 2درصد از صد مساله استخراج شده را در سال 96 تشكيل مي‌دهند. اين در حالي است كه در سال 95 براساس يافته‌هاي همين موسسه حدود ۲۰ درصد از مسائل اجتماعي، ۱۶ درصد اقتصادي، ۱۲ درصد بين‌الملل، ۹ درصد فرهنگي، ۹درصد در حوزه سلامت، ۸درصد سياسي، ۸درصد در حوزه صنعت و كشاورزي، ۷درصد محيط‌زيستي، ۷درصد در حوزه علم و فناوري و ۴ درصد در حوزه دين بوده‌اند.
مسائل سياسي در رتبه ششم
مقايسه اين ارقام نشان مي‌دهد در حالي كه مسائل اجتماعي و اقتصادي در سال 96 همچون سال قبل از جمله پرشمارترين مسائل كشور هستند اما مسائل سياسي به نسبت سال 95 كه در رتبه ششم قرار داشتند امسال در رتبه سوم قرار گرفته‌اند. اين البته موضوعي دور از انتظار نيست. چه آنكه بحث انتخابات، سال 96 را سياسي‌تر از هميشه كرده است. همچنين در حالي كه سال گذشته، 7 درصد از مسائل، زيست‌محيطي بوده و اين گروه از مسائل در رتبه هشتم قرار داشتند اما امسال 10 درصد از مسائل را مخاطرات زيست‌محيطي تشكيل داده و اين گروه در رتبه چهارم مسائل سال 96 قرار گرفته‌اند. البته نبايد از ياد برد كه وزن هر كدام از اين گروه‌ها در اين بررسي يكسان نيست. مثلا اگرچه مسائل زيست محيطي به‌طور كلي 10درصد از مسائل را تشكيل مي‌دهند اما مخاطرات زيست‌محيطي از جمله بحران تامين آب و پيامدهاي آن، ريزگردها، آلودگي هوا يا تخريب جنگل‌ها در رديف سي مساله نخست سال 96 قرار دارند و اهميت آنها از مسائلي همچون قطبي شدن جامعه يا امنيت نظامي در اين ليست بيشتر بوده و به بياني ديگر چالش برانگيز‌تر خواهند بود.
موفقيت‌هاي دولت در چه بوده است؟
اما در تازه‌ترين گزارش موسسه آينده‌بان در سال 96 به ترتيب «ضرورت اصلاحات ساختاري اقتصادي»، «بحران تامين آب» و «بيكاري»، «فساد سيستمي»، «نااميدي درباره آينده»، «سرمايه اجتماعي و اعتماد عمومي» و بحران ريزگردها، هفت مساله نخست سال 96 را تشكيل مي‌دهند. اما در سال 95 «ركود/ رونق اقتصادي»، «اختلاف‌نظر در سطوح كلان حاكميت درباره موضوعات كليدي»، «پايداري برجام»، «سرنوشت انتخابات رياست‌جمهوري در امريكا»، «تقابل منطقه‌اي ايران و عربستان»، «قيمت نفت و قيمت جهاني آن» و «تورم» هفت مساله كليدي شناخته شده توسط آينده‌بان بودند. به اين ترتيب به نظر مي‌رسد دولت موفق شده مساله اختلاف نظر در سطح كلان حاكميت و پايداري برجام و مسائلي همچون ارتباط با عربستان يا قيمت نفت را از هفت مساله اول به مراتب بعدي اهميت تقليل دهد. با اين حال اما همچنان مسائل اقتصادي در راس مسائل سال 96 باقي مانده‌اند. در اين بررسي ناكارايي نظام قضايي، انتخابات 96 و اختلافات كلان حاكميتي سه مساله نخست در حوزه سياسي در سال 96 محسوب مي‌شوند. ضرورت اصلاحات اقتصادي، بيكاري و فقر سه مساله نخست اقتصادي و فساد سيستمي، نااميدي درباره آينده و سرمايه اجتماعي و اعتماد عمومي سه مساله نخست در حوزه اجتماعي و بحران تامين آب و پيامدهاي آن و بحران ريزگردها از جمله سه مساله نخست زيست محيطي در اين سال محسوب مي‌شوند.