حمايت، همكاري و اصلاح؛ مسير پيش روي دولت
حبيب‌الله عباسي
دكتر مسعود پزشكيان از همان روز اول رياست‌جمهوري خود، همواره بر اين باور بوده كه دولت و وزارتخانه‌ها نبايد در برابر چالش‌ها تنها بمانند. او بارها تأكيد كرده كه هر وزارتخانه بايد از حمايت‌هاي كامل دولت برخوردار باشد تا بتواند به طور موثر و كارآمد وظايف خود را انجام بدهد. برخلاف رويكردهاي گذشته كه در آنها وزرا و مديران خود را در برابر مشكلات تنها مي‌ديدند، دولت چهاردهم مسير متفاوتي را برگزيد؛ مسير همكاري، حمايت و تسهيلگري. دكتر پزشكيان به عنوان رييس‌جمهور، در هر ملاقات با وزرا و مديران، قول همكاري و پشتيباني بي‌قيد و شرط داده است و اين حمايت‌ها به‌ويژه در مواقع بحراني، در عمل نيز مشاهده شده است. اما در كنار اين حمايت‌ها، وزارتخانه‌ها بايد به طور جدي ضعف‌ها و چالش‌هاي خود را شناسايي كرده و اقدام به اصلاح ساختارها و فرآيندهاي داخلي كنند. يكي از ويژگي‌هاي مهم دولت چهاردهم تأكيد بر اصل وفاق و همكاري ملي است. دكتر پزشكيان از ابتدا اعلام كرده كه در شرايط كنوني، كشور نياز به همدلي و هم‌افزايي تمامي دستگاه‌هاي اجرايي دارد. از نظر او، هرگونه اختلافات داخلي، جناحي و سياسي بايد كنار گذاشته شود تا به جاي آن تمام تلاش‌ها در راستاي حل مشكلات مردم متمركز شود. با اين حال، آن‌طور كه در برخي وزارتخانه‌ها مشاهده مي‌شود، هنوز در انتصابات مديريتي به‌ويژه در سطوح بالاي اجرايي، نگاه‌هاي جناحي و روابط سياسي، بيشتر از شايستگي‌هاي فردي و تخصص‌گرايي مدنظر قرار گرفته است. اين مساله موجب ضعف در عملكرد برخي وزارتخانه‌ها شده است، زيرا مديراني كه بر اساس شايستگي و توانمندي‌هاي فردي منصوب نشده‌اند، نمي‌توانند به‌طور موثر از ظرفيت‌هاي موجود بهره‌برداري كنند. در چنين شرايطي اصلاح انتصابات در وزارتخانه‌ها، به‌ويژه در سطوح كليدي از ضرورت‌هاي اجتناب‌ناپذير است تا وزارتخانه‌ها بتوانند در مسير تحول و پيشرفت گام بردارند. در حالي كه دولت در تمام بخش‌ها - از اقتصاد و بهداشت گرفته تا آموزش و كشاورزي - از حمايت‌هاي خود براي وزارتخانه‌ها سخن گفته است، اما اين حمايت‌ها زماني موثر خواهد بود كه وزارتخانه‌ها از ظرفيت‌هاي آن به طور موثر بهره‌برداري كنند.
دولت چهاردهم در بسياري از موارد، به‌ويژه در بخش‌هاي بهداشت و درمان، صنعت و كشاورزي از اختيارات و منابع مالي ويژه‌اي براي حل مشكلات اين حوزه‌ها استفاده كرده است. براي مثال، در بخش بهداشت و درمان، پزشكيان به عنوان رييس‌جمهور، با درك عميق از مشكلات موجود، نه‌تنها منابع مالي بيشتري به اين بخش اختصاص داده، بلكه اقدام به اصلاح برخي فرآيندهاي اجرايي نيز كرده است. در ديگر بخش‌ها نيز، حمايت‌ها به‌گونه‌اي طراحي شده كه وزارتخانه‌ها بتوانند با بهره‌گيري از آنها، پروژه‌هاي ملي و منطقه‌اي را تسريع كنند.
يكي از تفاوت‌هاي بارز دولت پزشكيان با برخي دولت‌هاي پيشين، اين است كه او به‌طور فعال و مداوم در جريان امور قرار دارد. پزشكيان در سفرهاي استاني و جلسات غيررسمي به صورت مستقيم با وزرا و مديران در ارتباط است و اين حضور، حس اطمينان و حمايت را در وزارتخانه‌ها ايجاد كرده است. برخلاف دولت‌هاي قبلي كه در بسياري از مواقع از آنچه در زمينه اجرايي اتفاق مي‌افتاد بي‌خبر بودند، دولت كنوني براي تسهيل فرآيندها و رفع موانع به‌صورت عملي وارد عمل شده است. اين حضور مستمر نه‌تنها مديران را به انجام وظايف خود متعهدتر كرده، بلكه موجب شده تا نقاط ضعف مديريتي و اجرايي سريع‌تر شناسايي و اقدامات اصلاحي در دستور كار قرار بگيرد.
حمايت‌هاي دكتر پزشكيان از وزارتخانه‌ها، تنها يك سياست اجرايي نيست، بلكه يك استراتژي كلان است كه هدف آن ارتقای كارآمدي و هم‌افزايي در ميان دستگاه‌هاي اجرايي است. در شرايط كنوني كه كشور با مشكلات اقتصادي، اجتماعي و سياسي مختلف مواجه است، حمايت‌هاي دولت به‌ويژه در موارد بحراني و حساس به‌طور جدي به وزارتخانه‌ها ارائه مي‌شود. اما نكته اساسي اين است كه اين حمايت‌ها اگر به درستي و به‌موقع استفاده نشوند، نمي‌توانند تحولي در وضعيت موجود ايجاد كنند. بنابراين در كنار اين حمايت‌ها، وزارتخانه‌ها بايد به‌طور موثر به اصلاح ساختارهاي خود پرداخته و فرآيندهاي اجرايي را بهينه‌سازي كنند.
وزارتخانه‌ها بايد به اين واقعيت پي ببرند كه دولت چتر حمايتي خود را گشوده و اكنون نوبت آنهاست كه از اين فرصت‌ها به‌طور جدي و كارآمد بهره‌برداري كنند. در شرايطي كه مشكلات اقتصادي و اجتماعي با سرعت در حال تغيير هستند، به هيچ عنوان نبايد زماني را براي آزمون و خطا از دست داد. وزارتخانه‌ها بايد با اصلاح مديريت‌هاي داخلي، رفع بروكراسي‌هاي پيچيده و شفاف‌سازي روندهاي اجرايي، مسير تحول را هموار كنند.
به‌ويژه در اين برهه زماني كه بسياري از مشكلات كشور به ضعف در هماهنگي و عدم كارآيي در دستگاه‌هاي اجرايي بازمي‌گردد. همه وزارتخانه‌ها بايد همكاري خود را با يكديگر افزايش بدهند و به جاي بازي‌هاي جناحي، به فكر مردم و رفع مشكلات واقعي كشور باشند. امروز، ديگر جاي هيچ گونه شانه خالي كردن از مسووليت نيست. وزارتخانه‌ها بايد ضعف‌هاي خود را شناسايي و نسبت به اصلاح آنها اقدام كنند. تا زماني كه نگاه‌هاي جناحي و مسائل سياسي بر مسائل اجرايي سايه بيندازد، هيچ اصلاحي در كشور نخواهيم ديد. حمايت‌هاي رييس‌جمهور مي‌تواند به عنوان يك فرصت طلايي براي وزارتخانه‌ها در راستاي رفع مشكلات و اجراي پروژه‌هاي كلان ملي عمل كند، اما اين حمايت‌ها زماني موثر خواهند بود كه وزارتخانه‌ها از اين ظرفيت‌ها به‌طور بهينه بهره‌برداري كنند. اگر اين فرصت‌ها هدر بروند، نه‌تنها اعتماد عمومي به دولت كاهش مي‌يابد بلكه مسير پيشرفت كشور نيز به‌طور جدي با مانع روبه‌رو خواهد شد.
مديركل روابط عمومي دفتر ريیس‌جمهور